عفونت ادراری در سالمندان (Urinary tract infection in the elderly) یکی از بیماری های خطرناک در افراد مسن بوده که با علائم مختلفی مثل سوزش ادرار همراه می باشد. این مریضی زمانی که ویروس وارد بدن شده و سیستم ایمنی توانایی و نیروی لازم جهت مقابله با آن را ندارد، در بدن فرد سالخورده ایجاد می شود. در گاهی موارد این عفونت به قدری شدید بوده که نیاز به استخدام پرستار سالمند برای انجام امور روزانه و شخصی فرد بیمار می باشد.
علت عفونت ادراری در سالمند
معمولا ویروس و باکتری سبب ایجاد عفونت در مجرای ادراری در هر بازه سنی شده اما عوامل مختلف زیادی وجود دارد که سبب این بیماری در فرد می شود. مثلا فرد سالخورده ای که از سوند استفاده می کنند بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری نسبت به سایر سالمندان می باشند. به طور کلی دلایلی که افراد پیر و مسن به این مریضی دچار شده شامل موارد زیر می باشد:
- بی اختیاری ادرار
- استفاده از سوند
- مشکلات و بیماری کلیوی
- انواع دیابت
- انجام جراحی در پایین تنه بدن
- سنگ کلیه
توجه داشته باشید که با افزایش سن، امکان ابتلا به این بیماری در فرد بیشتر شده و همچنین بروز عفونت ادراری در زنان سالمند بسیار بیشتر از مردان مسن و سالخورده می باشد. جهت تشخیص علت اصلی این نوع بیماری می بایست به پزشک و دکتر متخصص مراجعه کنید.
عوامل تشدید عفونت ادراری در سالمندان
عفونت ادراری در سالمندان به عنوان یک مشکل خاص در آن ها شناخته می شود که در صورت معالجه نشدن به موقع قطعاً مشکلات بسیار بزرگتری را به وجود خواهد آورد. حال اینکه شدت این بیماری انواع مختلفی دارد که از نظر شدت پیشگیری با یکدیگر متفاوت هستند.
برای پیشگیری یا حتی مراقبت از سالمندانی که باعث عفونت مثانه مواجه هستند نکات بسیار زیادی بایستی مورد توجه قرار بگیرد. رعایت بهداشت از مهمترین پارامترهایی هست که حتی برای تمامی گروه سنی مورد توجه قرار می گیرد. اما به طور کلی عواملی وجود دارند که باعث تشدید عفونت ادراری در سالمندان می شود که برخی از آن ها شامل:
- بسیاری از سالمندان با بیماری بی اختیاری روده مواجه هستند که قطعاً این بیماری باعث تشدید عفونت نیز خواهد شد. حتی به اختیاریه مثانه و سوزش ادرار نیز از مهمترین دلایل تشدید این بیماری است.
- بی اختیاری روده مهمترین مشکل در سالمندان است که درصد بالایی از آنها به این بیماری مبتلا شده اند. قطعاً این مورد نیز باعث تشدید این بیماری در افراد مسن و سن بالا خواهد شد.
- استفاده از سوند دیگر عامل اصلی تشدید بیماری عفونت ادراری است. چنانچه سالمند شما با این بیماری دست و پنجه نرم می کند؛ هرگز از سوند برای آن استفاده نکنید.
علائم عفونت ادراری در سالمندان
سالمندان از آنجایی که روز به روز بدن آنها با افزایش ست ضعیف تر می شود قطعاً بیشتر در معرض بیماریهای عفونی قرار می گیرند. یکی از رایج ترین انواع بیماریهای عفونی در سالمندان عفونت ادراری است. این عارضه در افراد مسن بیشتر از هر گروه سنی دیگری مشاهده می شود. در واقع عفونت دستگاه ادراری کلیه سیستم ادراری را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. معمولاً ادرار حاوی میکروب نیست و به عنوان مواد زائد و آب اضافی بدن است که توسط کلیه ها از بدن خارج می گردد.
حال اینکه عفونت ادراری زمانی به وجود می آید که باکتری از خارج بدن وارد سیستم ادراری شود و باعث بروز عفونت شود. عفونت ادراری در سالمندان به عنوان رایج ترین نوع عفونت می‌تواند در صورت درمان نشدن برای آنها خطرناک باشد. افرادی که در منزل سالمند دارند می توانند با توجه به علائم عفونت تشخیص دهند که سالمندان به این بیماری مبتلا هستند یا نه؛ در نتیجه به پزشک متخصص مراجعه کنند.
- احساس گیجی خستگی و درد در قسمت مجاری ادراری
- نیاز دائم به دفع ادرار و احساس اینکه مثانه کاملا خالی نشده
- سوزش در قسمت دستگاه ادراری
- ادرار کدر رنگ حاوی خون
- احساس بوی نامطبوع در ادرار با فشار و سوزش زیاد
- درد شدید کمر و پهلوها و لرز
- اضطراب و پریشانی و حالت تهوع
به نقل از پزشکان متخصص وبسایت health.clevelandclinic :
دکتر اسلوپنیک می گوید که علائم کلاسیک عفونت ادراری برای افراد در هر سنی تقریباً مشابه است. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تغییرات ناگهانی در عادات ادراری (مانند افزایش دفعات یا فوریت)
- درد یا سوزش در هنگام ادرار
- درد یا حساسیت در لگن، کمر یا شکم
- تب و حالت تهوع
- خستگی
پیشگیری از عفونت ادراری در افراد مسن
عفونت ادراری در سالمندان به عنوان یک نوع بیماری متداولی است که درصد بالایی از سالمندان جامعه به آن مبتلا شده اند. قطعا اگر سالمندان نکات بهداشتی را به خوبی رعایت کند هرگز با چنین مشکلاتی مواجه نخواهد شد. از این رو پیشنهاد می شود تا برای نگهداری از سالمندان خود از افراد متخصص و دور دیده کمک بگیرید. برای پیشگیری از این نوع عفونت در سالمندان و اینکه شدت عفونت را تا حد زیادی کاهش دهید بایستی نکات زیادی را مورد توجه قرار دارد که عبارتند از:
- استفاده زیاد از مایعات به رقیق بودن ادرار کمک خواهد کرد. درواقع با نوشیدن زیاد مایعات قطعاً تعداد دفعات ادرار نیز افزایش پیدا می‌کند و باکتری ها قبل از ایجاد عفونت از دستگاه ادراری خارج خواهند شد.
- پس از هر بار دستشویی رفتن بدن خود را از قسمت جلو به قسمت عقب پاک کنید؛ این کار به جلوگیری از انتقال باکتری های قسمت عقب به جلو جلوگیری خواهد کرد.
- هرگز ادرار را در طولانی مدت نگه دارید. درست زمانی که احساس می‌کنید به دفع ادرار نیاز خواهید داشت بهتر است این کار را انجام دهید تا با چنین بیماری مواجه نشوید.
- استفاده از یک لباس زیر مناسب به عنوان مهمترین راه پیشگیری از عفونت ادراری در سالمندان است. معمولاً لباس نخی مناسب خشک مهمترین لباس برای پیشگیری چنین بیماریهایی خواهد بود.
عفونت ادراری در سالمندان مانند عفونت سارس به عنوان یکی از بیماری های رایج اما سخت است که موجب آزار و اذیت آنها می‌شود از این رو سالمندان نیاز به مراقبت های ویژه ای دارند. شما می توانید جهت مراقبت از سالمندان اقدام به استخدام یک پرستار در منزل خبره و ماهر از سایت سفیر آرامش کنید. جهت دریافت اطلاعات بیشتر در این رابطه با کارشناسان ما از طریق شماره تلفن های درج شده درون سایت تماس بگیرید.
درمان عفونت ادراری در سالمندان
عفونت ادراری در سالمندان یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند باعث ناراحتی‌های جدی، افت کیفیت زندگی و حتی عوارض خطرناک‌تر مانند عفونت کلیه یا سپسیس شود. سالمندان به دلایل مختلفی همچون تضعیف سیستم ایمنی، استفاده از سوند، مشکلات پروستات یا عدم تخلیه کامل مثانه بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً اولین و مؤثرترین خط درمان برای عفونت ادراری در سالمندان است. نوع و دوز دارو بسته به شدت عفونت، وضعیت کلی بدن سالمند و نتایج آزمایش ادرار توسط پزشک تعیین می‌شود.
یکی از رایج‌ترین داروها در این زمینه آموکسی‌سیلین است که بسیاری از پزشکان به‌عنوان درمان اولیه از آن استفاده می‌کنند. البته آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفیکسیم، نیتروفورانتوئین یا سیپروفلوکساسین نیز ممکن است بسته به شرایط بیمار تجویز شوند.
توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه یا طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی و عوارض جانبی شود. بنابراین، حتماً باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند. همچنین، نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز) می‌تواند به شست‌وشوی مجاری ادراری و تسریع روند درمان کمک کند.
درمان خانگی عفونت ادراری در سالمندان
درمان خانگی عفونت ادراری در سالمندان به‌عنوان مکمل درمان دارویی می‌تواند بسیار مفید باشد، به‌خصوص در مراحل اولیه بیماری. مهمترین راهکارها شامل:
- افزایش مصرف مایعات: نوشیدن زیاد آب کمک می‌کند باکتری‌ها سریع‌تر از بدن دفع شوند.
- استفاده از کمپرس گرم: گذاشتن کمپرس گرم روی شکم باعث کاهش درد و گرفتگی عضلات ناحیه زیر شکم می‌شود.
- بهداشت مناسب: شست‌وشوی منظم و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها ضروری است.
- اجتناب از غذاهای تحریک‌کننده: نوشیدنی‌های کافئین‌دار، غذاهای تند، قندی و اسیدی می‌توانند علائم بیماری را تشدید کنند.
- استفاده از لباس نخی و آزاد: این نوع لباس‌ها مانع از تعریق و تجمع رطوبت در ناحیه تناسلی می‌شوند.
درمان گیاهی عفونت ادراری در سالمندان
درمان گیاهی عفونت ادراری در سالمندان می‌تواند به‌عنوان روش مکمل در کنار درمان دارویی و تغییر سبک زندگی به کار گرفته شود. برخی از گیاهان دارویی مفید در این زمینه عبارت‌اند از:
- زغال‌اخته و کرن‌بری (توت قرمز): سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که مانع از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه می‌شوند. مصرف آب کرن‌بری یا مکمل آن مؤثر است.
- عرق بیدمشک و کاکل ذرت: خاصیت ضدالتهابی و ادرارآور دارند و به پاک‌سازی مجاری ادراری کمک می‌کنند.
- دم‌نوش گل گاوزبان و بابونه: این دم‌نوش‌ها آرام‌بخش بوده و با کاهش استرس به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
- زنجبیل و سیر: دارای خواص ضدباکتری طبیعی هستند و در کاهش التهاب و مقابله با باکتری‌ها مؤثرند.
جمع‌بندی
عفونت ادراری در سالمندان یک بیماری رایج اما قابل درمان است، به‌شرطی که به‌موقع تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد. استفاده از ترکیب درمان دارویی، مراقبت خانگی و روش‌های گیاهی می‌تواند روند بهبودی را تسریع کرده و از عود مجدد بیماری جلوگیری کند. خانواده‌ها و مراقبان سالمندان باید به علائم اولیه توجه داشته باشند و با ایجاد محیطی امن، بهداشتی و آرام، از بروز عوارض پیشگیری کنند.
سوالات متداول
عفونت ادراری در سالمندان چه نشانه هایی دارد؟
تکرر و سوزش ادرار، بوی بد ادرار و درد کمر از علائم این عفونت در افراد سالخورده می باشد.
علت بروز عفونت ادراری در زنان و مردان سالمند چیست؟
دیابت، بیماری های کلیوی و استفاده از سوند از دلایل اصلی عفونت ادراری در سالمندان می باشد.
