پیوند قلب Heart transplant جراحی است که به منظورجایگزینی قلب آسیب دیده یا نارسا با قلب سالم از فردی که به تازگی فوت کرده است، انجام می شود. این نوع جراحی ممکن است زمانی توصیه شود که زندگی یک فرد به دلیل ناکارآیی قلب در خطر باشد. توجه داشته باشید که افرادی که این عمل جراحی را انجام می دهند می بایست به صورت 24 ساعته زیر نظر پرستار در منزل باشند.
علت انجام پیوند قلب چیست؟
اگر فردی نارسایی قلبی شدید داشته باشد و درمانهای پزشکی کمکی در جه بهبود شرایط او نکرده باشند، ممکن است پیوند قلب به عنوان گزینه درمانی نهایی در نظر گرفته شود. شرایطی که بیمار به پیوند قلب نیاز خواهدداشت عبارتند از:
- بیماری کرونری قلب
تجمع مواد چرب در شریانهای تامینکننده قلب، که جریان خون به قلب را مسدود یا قطع میکند. ابتدا آنژیو انجام می شود سپس مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل
- کاردیومیوپاتی
جایی که دیواره های قلب کشیده، ضخیم یا سفت شده است
- بیماری مادرزادی قلب
نقایص مادرزادی که بر عملکرد طبیعی قلب تأثیر می گذارد
اگر پزشک تشخیص دهد که ممکن است فرد بیمار با پیوند قلب درمان شود، باید قبل از عمل یک ارزیابی عمیق از وضعیت جسمی بیمار انجام شود تا قبل از قرار گرفتن در لیست انتظار مشخص شود که بیمار برای انجام این عمل آمادگی دارد یا خیر.
آیا پیوند قلب برای همه افراد مناسب است ؟
همه کسانی که دچار مشکلات قلبی و عروقی می شوند ممکن است نتوانند از گزینه پیوند قلب برای درمان استفاده کنند. این امر به این دلیل است که این عمل فشار زیادی بر بدن وارد می کند و ممکن است به این معنی باشد که خطرات عمل برای برخی از افراد بیشتر از مزایای بالقوه آن است. به عنوان مثال، افراد زیر نمی توانند تحت عمل پیوند قلب قرار گیرند:
- فرد قبلا آسیب جبران ناپذیری به سایر اندام ها مانند کلیه ها داشته باشد
- فرد عفونت فعال داشته باشد – در صورت امکان، ابتدا باید درمان شود
- فرد سرطان دارد – معمولاً قبل از در نظر گرفتن پیوند، سرطان فرد باید تحت کنترل قرار گیرد
- رگ های خونی فرد در نتیجه دیابت آسیب دیده باشد
- فرد چاق باشد زیرا ممکن است قبل از در نظر گرفتن پیوند نیاز به کاهش وزن داشته باشد
- بیش از حد الکل بنوشد یا سیگار بکشد – ممکن است لازم باشد قبل از انجام پیوند، این موارد را ترک کند
سن عاملی برای تعیین مناسب بودن پیوند قلب نیست، اگرچه پیوند قلب به ندرت در افراد بالای 65 سال انجام می شود، زیرا این افراد اغلب مشکلات سلامتی دیگری دارند که به معنای خطرناک بودن پیوند است.
تصمیم گیری برای پیوند قلب
تصمیم نهایی در مورد اینکه آیا فرد می تواند تحت پیوند قلب قرار گیرد، تصمیم مشترکی است که توسط تیم پیوند گرفته می شود. ممکن است در بیشتر مواقع تصمیم کمیسیون پزشک خیلی سریع به بیمار اعلام شود اما اگر پرونده بیمار پیچیده باشد، ممکن است چندین هفته طول بکشد تا تصمیم پزشکان به بیمار اعلام شود. تیم پیوند ممکن است در نهایت به یکی از انواع زیر تصمیم گیری نماید:
- مناسب برای پیوند و آماده قرار گرفتن در لیست انتظار
- برای پیوند مناسب است، اما لزوما وضعیت بیمار نیازی به پیوند ندارد – معمولاً در صورت بدتر شدن وضعیت بیمار تحت نظر خواهد بود.
- نامناسب برای پیوند – دلایل آن به طور مفصل توسط تیم پیوند به بیمار توضیح داده خواهد شد
- در برخی موارد، آزمایشات بیشتری برای تصمیم گیری نهایی ضروری است، یا ممکن است بیمار برای نظر دوم به مرکز پیوند دیگری ارجاع داده شود.
مراحل عمل پیوند قلب
پیوند قلب باید در اسرع وقت پس از پیدا شدن قلب اهداکننده انجام شود. این روش تحت بیهوشی عمومی کامل انجام می شود و در طول عمل فرد کاملا در خواب مصنوعی خواهد بود. در حین انجام عمل ، از دستگاه بای پس قلب-ریه برای حفظ گردش خون بیمار با خون غنی از اکسیژن استفاده می شود.یک برش در وسط سینه ایجاد می شود. سپس قلب بیمار برداشته می شود و قلب سالم اهدا کننده به شریان ها و وریدهای اصلی متصل می شود. قلب جدید باید به طور طبیعی شروع به تپیدن کند.
مراحل ارزیابی بیمار برای سنجش آمادگی پیوند قلب
لازم است در یک مرکز تخصصی پیوند قلب معاینات و آزمایشاتی انجام شود تا اطلاعات بیشتری در مورد سلامتی بیمار بدست آید. پزشک با بررسی این اطلاعات می تواند تشخیص دهد که آیا شرایط بیمار برای انجام پیوند قلب مناسب است یا خیر. این مراحل معمولا شامل انجام چندین آزمایش است، مانند:
- آزمایش خون و آزمایش ادرار برای بررسی عفونت ها و ارزیابی سلامت اندام هایی مانند کبد
- اشعه ایکس قفسه سینه
- تست های فشار خون
- تست های عملکرد ریه
- سی تی اسکن یا اسکن MRI برای بررسی سلامت اندام هایی مانند قلب و ریه ها
- یک اسکن اولتراسوند برای ارزیابی کلیه های بیمار (داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می توانند باعث مشکلات کلیوی شوند، بنابراین مهم است که وضعیت فعلی کلیه ها بررسی شود)
- کاتتریزاسیون قلب و آنژیوگرافی عروق کرونر، نوع خاصی از اشعه ایکس که برای مطالعه داخل قلب استفاده می شود.
- الکتروکاردیوگرام (ECG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب
همچنین در طول ارزیابی بیمار این فرصت را خواهد داشت که با تیم پیوند ملاقات کند و در مورد این روش اطلاعات بیشتری کسب نماید.
بهتر است بیمار و پرستار سالمند وی با تهیه لیستی سوالات خود را از تیم پیوند بپرسد تا نقاط ابهام او حل شوند.
بستری در بیمارستان بعد از پیوند قلب
معمولاً پس از پیوند قلب، فردبیمار باید حدود 2 یا 3 هفته در بیمارستان بمانید. اکثر افراد می توانند در عرض چند ماه به بسیاری از فعالیت های عادی خود بازگردند. پزشک با بررسی وضعیت بیمار معمولا به او توصیه خواهد نمود که چه مدت ممکن است نیاز داشته باشد تا از فعالیت های خاصی در طول بهبودی خود اجتناب کند.
پس از پیوند، لازم است بیمار در فواصل زمانی منظم برای انجام معاینات به پزشک خود مراجعه نماید و از خدمات پرستار بیمار بهره ببرد. فردی که تحت عمل پیوند قلب قرار گرفته است لازم است تا آخر عمر از داروهایی به نام سرکوب کننده های ایمنی استفاده کند. بدون این داروها، بدن فرد ممکن است قلب جدید را خارجی تشخیص دهد و به آن حمله کند و به اصطلاح پیوند را پس بزند.
خطرات پیوند قلب
پیوند قلب یک روش پیچیده و پرخطر است. عوارض احتمالی این عمل عبارتند از:
- سیستم ایمنی قلب پیوندی را به عنوان خارجی تشخیص می دهد و به آن حمله می کند (پس زدن پیوند )
- قلب اهدایی به درستی کار نکند (شکست پیوند)
- باریک شدن شریان های تامین کننده قلب (واسکولوپاتی آلوگرافت قلبی)
- عوارض جانبی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، مانند افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت ها، افزایش وزن و مشکلات کلیوی
- بسیاری از این مشکلات قابل درمان هستند، اگرچه گاهی اوقات در صورت امکان ممکن است پیوند قلب دیگری لازم باشد.
در این مقاله از مجموعه پرستاری سفیر آرامش سعی داشتیم تا تمامی مراحل و شرایط پیوند قلب را برای شما عزیزان توضیح دهیم. عزیزانی که شرایط این نوع جراحی را را دارند می توانند با خواندن این مقاله با تمامی مراحل و شرایط مورد نیاز برای عمل پیوند قلب آشنا شوند.
سوالات متداول
چه کسانی پیوند قلب میشوند؟
افرادی که دچار نارسایی های شدید قلبی هستند معمولا در لیست انتظار برای پیوند قلب قرار می گیرند.