با علل هایپرکالمی یا افزایش سطح پتاسیم خون آشنا شوید

پتاسیم یا یک ماده مغذی کلیدی است که از خوردن غذاهای حاوی آن مانند موز، پرتقال و کلم بروکلی تامین می‌شود. این ماده مغذی «الکترولیت» نیز نامیده می‌شود.

الکترولیت‌ها مواد معدنی هستند که به ماهیچه ها و اعصاب کمک می کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کند. درنتیجه ضربان منظم قلب و فشار خون را ثابت نگه می دارد. وقتی بدن درست کار کند، تمام پتاسیم مورد نیاز خود را از رژیم غذایی خود دریافت خواهد کرد. کلیه‌ها هر گونه پتاسیم اضافی را هنگام ادرار  از بدن شما خارج می‌کنند. وقتی کلیه ها آنطور که باید کار خود را انجام ندهند، ممکن است در نهایت پتاسیم زیادی در خون وجود داشته باشد. که در این شرایط شما ممکن است نیاز به یک مراقبت از بیمار با سطح بالای پتاسیم آشنا باشد، داشته باشید.

اندازه گیری سطح پتاسیم

سطح طبیعی پتاسیم برای بزرگسالان بین 3.5 تا 5.5 میلی مول در لیتر (mmol/L) است. زمانی که میزان پتاسیم به میزان بالاتر از 5.5 میلی مول در لیتر شود، هیپرکالمی یا افزایش غیر طبیعی پتاسیم اتفاق می‌افتد.

اگر سطح پتاسیم خون بالاتر از 6.5 میلی مول در لیتر باشد، این عدد به طور خطرناکی بالا است و فرد سریعا به مراقبت های پزشکی نیاز دارد.

در صورتی که فردی به افزایش حاد سطح پتاسیم دچار شده باشد به این معنا است که با چند روز درمان سطح این ماده معدنی به مقدار نرمال خود باز خواهد گشت. در صورتی که فرد دچار افزایش مزمن سطح پتاسیم شده باشد لازم است به مدت طولانی تری تحت درمان قرار گیرد تا این ماده به سطح نرمال خود برگردد.

پیشنهاد مقاله: آشنایی با فواید اهدای خون برای سلامتی جسمی و روحی

علل اصلی افزایش سطح پتاسیم درخون

شایع ترین علل افزایش سطح پتاسیم عبارتند از:

1. بیماری کلیوی
2. مصرف بیش از حد غذاهای پر از پتاسیم
3. مصرف داروها جهت افزایش سطح پتاسیم

این موارد در ادامه به صورت اجمالی بررسی می‌شود.

1. بیماری کلیوی

اگر مشکلی در بدن وجود داشته باشد که باعث شود کلیه‌ها عملکرد مناسب خود را از دست دهند، ممکن است کلیه دیگر نتواند پتاسیم را که در بدن انباشته می‌شود از طریق ادرار حذف کنند.

2. مصرف بیش از حد غذاهای پر پتاسیم

اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، خوردن غذاهای غنی از پتاسیم مانند طالبی، خربزه عسلک، پرتقال و آب پرتقال، میوه های خشک، آووکادو و موز  ممکن است باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شود.

3. داروهایی که سطح پتاسیم را افزایش می دهند

برخی داروها حذف پتاسیم از خون را برای کلیه‌ها سخت‌تر می‌کنند.

علل فرعی شایع افزایش سطح پتاسیم در خون

برخی علل دیگری نیز وجود دارد که باعث افزایش سطح پتاسیم در خون می‌شود که شامل موارد زیر می‌شود.

• بیماری آدیسون، که می تواند منجر به مشکلاتی در کلیه شود.
• مصرف بیش از حد پتاسیم اضافی در مکمل ها یا جایگزین های نمک.
• صدمات یا سوختگی های جدی، که ممکن است باعث شود بدن پتاسیم اضافی را در خون آزاد کند.
• دیابتی که به خوبی کنترل نمی شود،می تواند کار کلیه ها را سخت تر کند.
• کم آبی بدن
• نارسایی احتقانی قلب
• اچآیوی
• شیمی درمانی

که این دلایل علل های افزایش سطح پتاسیم در خون بدن را تکمیل می‌کند.

چگونگی عملکرد سطح بالای پتاسیم بر بدن

از آنجایی که پتاسیم به ماهیچه‌ها و اعصاب کمک می‌کند تا به یکدیگر سیگنال دهند، وجود بیش از حد این ماده در خون می‌تواند به عضلات بدن، از جمله عضلات قلب آسیب برساند. این عملکرد در بدن می‌تواند منجر سه مشکل شود:

1. ضربان قلب نامنظم
2. حمله قلبی
3. فلج عضلانی

در ادامه به بررسی بیشتر آن‌ها خواهیم پرداخت.

1. ضربان قلب نامنظم (آریتمی)

پتاسیم با کمک به کنترل سیگنال الکتریکی میوکارد – لایه میانی عضله قلب – به منظم نگه داشتن ضربان قلب کمک می کند. هنگامی که سطح پتاسیم  خون خیلی بالا باشد، می تواند ضربان قلب را خیلی سریع، خیلی کند یا با ریتم نامنظم کند.

2. حمله قلبی

ضربان قلب نامنظم، بدون درمان، می تواند باعث حمله قلبی شود.

3. ضعف یا فلج عضلانی

این وضعیت ممکن است از پاها شروع شود و سپس به سمت بالای بدن حرکت کند. همان‌گونه که بیان شد افراد مبتلا به هیپرکالمی سطح پتاسیم بالایی در خون خود دارند. علائمی مانند خستگی و ضعف عضلانی را به راحتی می توان نادیده گرفت.

رژیم غذایی کم پتاسیم و تغییرات دارویی اغلب تعداد پتاسیم را به سطح ایمن می رساند. سطح بسیار بالای پتاسیم می تواند باعث حمله قلبی شود و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد

روش درمان سطح بالای پتاسیم بر بدن

درمان به موارد زیر بستگی دارد:

هیپرکالمی فرد چقدر شدید است؟
با چه سرعتی رخ داده است؟
چه چیزی عامل بوجود آمدن آن شده است؟
در اینجا چندین راه برای کاهش سطح پتاسیم خون بیان شده است.

داروها

داروهایی مانند دیورتیک ها و بایندرهای پتاسیم دو نوع رایج دارویی هستند که می توانند هیپرکالمی را درمان کنند. دیورتیک ها جریان خروج آب، سدیم و سایر الکترولیت ها مانند پتاسیم را از طریق ادرار افزایش می دهند.

تغییرات رژیم غذایی

پزشک ممکن است رژیم غذایی کم پتاسیم را برای مدیریت هیپرکالمی به بیمار توصیه کند. دو راه آسان برای کاهش طبیعی مقدار پتاسیم تغذیه وجود دارد که عبارتند از:

• اجتناب یا محدود کردن برخی از غذاهای پر پتاسیم
• جوشاندن برخی غذاها قبل از خوردن آن‌ها

حذف داروهای گیاهی یا مکمل ها

در حالی که بسیاری از افراد از داروهای گیاهی یا مکمل‌ها برای تقویت سلامت کلی استفاده می‌کنند، بهتر است در صورت ابتلا به هیپرکالمی از مصرف آنها اجتناب کنید. پزشک با بررسی دقیق وضعیت فرد مبتلا به هایپرکالمی به او کمک میکند تا تحت درمان مناسب برای مدیریت هیپرکالمی مزمن یا حاد قرار گیرد.

تغییر دارو، امتحان یک داروی جدید یا پیروی از یک رژیم غذایی کم پتاسیم می‌تواند درکاهش علایم این مشکل کمک کننده باشد. پزشک شما ممکن است آزمایش‌های خونی مکرر را برای کنترل سطح پتاسیم و تنظیم درمان تجویز نماید. هنگامی که هیپرکالمی درمان نشود می تواند منجر به مشکلات جدی مانند حمله قلبی یا آسیب طولانی مدت به قلب شود. در صورت مدیریت این مشکل، اکثر افراد عوارض طولانی مدت هیپرکالمی را تجربه نمی کنند.

سخن پایانی

مرکز پرستاری سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت هم‌شهریان گرامی باشد. کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر تنها کافی است که با کارشناسان این مرکز تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.

سوالت متداول

سه عملکرد مهم که در بدن باعث ایجاد مشکل می‌شود؟

ضربان قلب نامنظم، حمله قلبی، فلج عضلانی

حذف داروهای گیاهی یا مکمل ها باعث ایجاد چه اتفاقاتی در بدن می‌شود؟

در حالی که بسیاری از افراد از داروهای گیاهی یا مکمل‌ها برای تقویت سلامت کلی استفاده می‌کنند، بهتر است در صورت ابتلا به هیپرکالمی از مصرف آنها اجتناب کنید.

چه علتی باعث افزایش سطح پتاسیم در خون می‌شود؟

دیابتی که به خوبی کنترل نمی شود،می تواند کار کلیه ها را سخت تر کند.، کم آبی بدن، نارسایی احتقانی قلب، اچآیوی، شیمی درمانی

اندازه گیری سطح پتاسیم به چه صورتی است؟

سطح طبیعی پتاسیم برای بزرگسالان بین 3.5 تا 5.5 میلی مول در لیتر (mmol/L) است. زمانی که میزان پتاسیم به میزان بالاتر از 5.5 میلی مول در لیتر شود، هیپرکالمی یا افزایش غیر طبیعی پتاسیم اتفاق می‌افتد.