کم کاری تیروئید در زنان و مردان یکی از بیماری‌هایی شایع امروزی است. این مشکل می‌تواند بر تمام اعضای بدن تأثیرات منفی داشته باشد و باعث خستگی، افسردگی و حتی ناباروری شود. مشکلاتی مثل بیماری هاشیموتو، التهاب و مصرف برخی داروها می‌تواند باعث کم کار شدن غده تیروئید شوند.
تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری می‌تواند از ایجاد عوارض جانبی جلوگیری کند. برای آشنایی بیشتر با دلیل کم کاری تیروئید در زنان و مردان در ادامه این مقاله از سفیر آرامش با ما همراه باشید.
کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار چیست؟
تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. مهم‌ترین وظیفه این غده تولید هورمون‌های تری‌یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) است. این هورمون‌ها نحوه استفاده بدن از انرژی را کنترل می‌کنند؛ به همین دلیل می‌توان گفت بر تمام اعضای بدن ما تأثیرگذار هستند. کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار زمانی ایجاد می‌شود که این غده به‌اندازه کافی هورمون‌های T3 و T4 تولید نکند.
کم کاری تیروئید علائم مشخص و اختصاصی ندارد؛ به همین دلیل تشخیص آن سخت است و ممکن است با برخی بیماری‌های دیگر مثل افسردگی اشتباه گرفته شود. از جمله مهم‌ترین علائم کم کاری تیروئید در افراد باید به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی
- افزایش وزن
- عدم تحمل سرما
- درد در مفاصل و عضلات
- خشکی پوست
- خشکی و نازکی موهای سر
- افسردگی
- کاهش ضربان قلب
- مشکلات حافظه
- یبوست
همچنین بخوانید: درمان انواع گرید کبد چرب
عوارض کم کاری تیروئید در زنان
تقریباً از هر 8 زن یک نفر در مقطعی از زندگی خود دچار کم کاری تیروئید می‌شود. یکی از دلایل ابتلای بیشتر زنان به این مشکل، تداخل هورمون‌های تیروئید و هورمون‌هایی است که در طول قاعدگی تولید می‌شوند. از مهم‌ترین عوارض کم کاری تیروئید در زنان باید به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال در چرخه قاعدگی
- افزایش یا کاهش شدید در میزان خونریزی دوره قاعدگی
- پیشگیری از آزادشدن تخمک و ایجاد مشکلات باروری
- یائسگی زودرس (در اوایل دهه 40 زندگی و حتی زودتر)
کم کاری تیروئید در دختران باعث به تأخیرافتادن بلوغ آن‌ها می‌شود. ابتلا به این مشکل در دوران بارداری هم می‌تواند خطرناک باشد و باعث زایمان زودرس و حتی سقط‌جنین شود.
عوارض کم کاری تیروئید در مردان
احتمال ابتلای مردان به کم کاری تیروئید بین 3 تا 16 درصد است که این خطر با بالارفتن سن بیشتر می‌شود. یکی از شایع‌ترین عوارض کم کاری تیروئید در مردان تغییر در عملکرد جنسی است. مردان مبتلا به این مشکل، دچار اختلال نعوظ و تأخیر در انزال می‌شوند.
از دیگر عوارض این مشکل در مردان باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش سطح تستوسترون
- کاهش کیفیت مایع منی
- کم‌شدن تعداد اسپرم‌ها
- کم‌تحرکی اسپرم‌ها
- تغییر مورفولوژی اسپرم‌ها
نکته: چهار مورد آخر می‌تواند بر قدرت باروری مردان تأثیر منفی داشته باشد.
عوارض کم کاری تیروئید در کودکان
همه افراد حتی کودکان هم در معرض خطر کم‌کاری تیروئید هستند. کودکان و نوجوانان مبتلا به تیروئید کم کار علائمی مانند بزرگسالان دارند؛ اما علائم زیر هم می‌تواند هشداری برای مراجعه به پزشک باشند:
- کاهش سرعت رشد که باعث کوتاهی قد شود
- تأخیر در رشد دندان‌های دائمی
- تأخیر در بلوغ
- رشد ذهنی ضعیف
علت کم کاری تیروئید چیست؟
اصلی‌ترین دلایل ایجاد تیروئید کم کار در افراد مختلف می‌تواند یکی از مشکلات زیر باشد:
- بیماری هاشیموتو (نوعی بیماری خودایمنی که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های غده تیروئید حمله و آن‌ها را از بین می‌برد)
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
- کم کاری تیروئید مادرزادی
- جراحی غده تیروئید (به دلیل سرطان یا تصادف)
- پرتودرمانی تیروئید
- مصرف برخی از داروها (داروهای درمان اختلال دوقطبی، مشکلات قلبی و سرطان)
تشخیص کم کاری تیروئید در زنان و مردان و درمان آن چگونه انجام می‌شود؟
بهترین روش برای تشخیص بیماری کم کاری تیروئید در زنان و مردان انجام آزمایش خون TSH و T4 است. اگر در آزمایش خون TSH بالا و T4 پایین باشد، کم کاری تیروئید تأیید می‌شود.
پزشک متخصص غدد برای درمان کم کاری تیروئید ، قرص لووتیروکسین تجویز می‌کند. شما باید این قرص را در دوز مشخص شده هر روز صبح با معده خالی و در یک‌زمان مشخص مصرف کنید. پرستار بیمار نقش بسیار مهمی را در ررمان بیماری کم کاری تیروئید ایفا می‌کند.
سخن پایانی
درمان‌نشدن کم کاری تیروئید می‌تواند عوارض جانبی چون بیماری‌های قلبی، گواتر و مشکلات باروری را به همراه داشته باشد؛ پس اگر علائم این مشکل را در خود یا نزدیکان مشاهده کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا دچار مشکلات بعدی نشوید.
سؤالات متداول
- آیا زنان بیشتر از مردان به کم کاری تیروئید مبتلا می‌شوند؟
بله احتمال کم کار شدن تیروئید در زنان حدود 10 برابر بیشتر از مردان است. این موضوع به دلیل وجود چرخه قاعدگی در زنان و تداخل برخی هورمون‌های آن با هورمون‌های T3 و T4 است.
- کم کاری تیروئید چه تأثیراتی بر زندگی جنسی مردان دارد؟
تحقیقات نشان داده است حدود 60 درصد از مردان مبتلا به کم‌کاری تیروئید دارای میل جنسی پایین، اختلال نعوظ و تأخیر در انزال هستند. این مشکل باعث کاهش سطح تستوسترون، پایین آمدن کیفیت منی و تعداد اسپرم‌ها و مشکلات باروری هم می‌شود.
- میزان شیوع کم کاری تیروئید در زنان چقدر است؟
احتمال کم کار شدن تیروئید در زنان از 4 درصد شروع می‌شود و با افزایش سن به 10 درصد می‌رسد. بی‌حالی، افزایش وزن، ورم، یبوست، خشکی پوست، قاعدگی نامنظم و چربی خون بالا از علائم ابتلا به این مشکل هستند.
- آیا کم کاری تیروئید باعث ناباروری در مردان می‌شود؟
بله این مشکل بر عملکرد نعوظ، کیفیت و کمیت اسپرم‌های مردان تأثیر منفی دارد و می‌توان باعث ناباروری در مردان شود؛ به همین دلیل در بیماران مبتلا به اختلال نعوظ و مشکلات اسپرم، اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئید توصیه می‌شود.
