تمرینات توانبخشی ورزشی بعد از سکته مغزی

یکی از شایع‌ترین عوارض فشار خون بالا ابتلا به سکته مغزی است. پس از سکته، ارتباط بین عضلات و مغز کاهش یافته و یا به طور کامل از بین می‌رود. در چنین حالتی فرد دچار عوارض حرکتی مختلفی شده و در حفظ تعادل و حرکت دچار مشکل می‌شود. فلج قسمت‌هایی از بدن و ضعف در دست و پاها از شایع‌ترین مشکلات بعد از وقوع سکته مغزی هستند. بنابراین مهم‌ترین کاری که پس از سکته مغزی باید انجام شود، اقدامات درمانی و توانبخشی است. در واقع با انجام حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی، بیمار توانایی نسبی برای حرکت و انجام کارهای روزانه خود را پیدا می‌کند. امروز در این مقاله می‌خواهیم در مورد مهم‌ترین ورزش های مناسب سکته مغزی با شما صحبت کنیم. آشنایی با ورزش ها و تمرینات توانبخشی بعد از سکته مغزی، به شما در انجام سریع اقدامات لازم کمک خواهد کرد.

تمرینات توانبخشی ورزشی بعد از سکته مغزی

پس از وقوع سکته مغزی، باید انجام اقدامات درمانی را تا 24 ساعت بعد شروع کرد. نکته مهم این است تا 6 ماه پس از سکته مغزی که به آن دوران طلایی گفته می‌شود، باید تمام اقدامات لازم برای  برگشتن بیمار به فعالیت روزانه انجام دهید.

در صورتی که عزیزان‌تان مبتلا به عوارض پس از سکته مغزی شده‌اند، باید برای انجام تمرینات ورزشی به او کمک کنید. برای انجام حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی در ابتدا باید مداومت و تکرار مناسب حرکات را در نظر داشته باشید. در ادامه با نحوه انجام ورزش های مناسب بعد از سکته مغزی بیشتر آشنا خواهیم شد.

ورزش های مناسب سکته مغزی چیست؟

پس از این که شخصی دچار سکته مغزی می‌شود، تا 6 ماه امکان بازیابی حرکتی در او وجود دارد. انجام ورزش ها و تمرینات توانبخشی بعد از سکته مغزی باعث بازیابی توان حرکتی در بیمار می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی به چند دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از‌ حرکات مربوط به دست، پا و ورزش‌هایی برای حفظ تعادل بدن. در ادامه توضیحات لازم را برای آشنایی شما با این تمرین‌های ورزشی بیان خواهیم کرد.

همچنین بخوانید: بهترین روش درمان خانگی زخم معده

انواع ورزش دست برای افراد سکته مغزی

انجام ورزش دست برای افراد سکته مغزی بخش مهمی از حرکات توانبخشی به شمار می‌رود. حرکاتی که برای بهبود توان حرکتی دست‌ بیماران باید انجام شود، باید با تشخیص فیزیوتراپیست برنامه‌ریزی شوند. این حرکات عبارتند از تمرینات دوران دست، تمرین‌های کششی دست‌ها، کار با وزنه و خم کردن دست‌ها. در ادامه با نحوه انجام این حرکات آشنا می‌شویم:

• حرکات دوران دست

از بیمار بخواهید با کمک دست سالم خود، دست دیگر را در حالی که یک بطری آب روی میز گرفته به صورت دورانی حرکت دهد. با این کار دامنه حرکتی دستی که توان کمتری دارد تقویت شده و بیمار توان حرکتی خود را با تکرار به دست خواهد آورد.

• تمرین‌های کششی دست‌ها

به  بیمار بگویید 10 مرتبه انگشتان دست خود را تا جایی که برایش امکان دارد باز کرده و دستان خود را مشت کند. انجام مداوم این حرکت باعث بیشتر شدن توان حرکتی دستان بیمار شده و قادر به گرفتن اشیاء خواهد بود.

• کار با وزنه

در این حرکت بیمار باید به وسیله یک بطری آب، دامنه حرکتی مچ دست خود را تقویت کند. در ابتدا ممکن است بیمار به تنهایی قادر به انجام این تمرین نباشد. سعی کنید در تکرارهای بعدی کمک خود را برای انجام این حرکت کمتر از قبل نمایید.

• خم کردن دست‌ها

به بیمار کمک کنید تا آرنج خود را روی میز قرار داده و با دست دیگر خود یا با کمک شما، دست خود را به سمت داخل خم کند. نکته مهم در این نوع از تمرین‌های توانبخشی این است که حرکت را به آرامی و 5 بار تکرار انجام دهید.

تمرینات قدرتی دست برای درمان عوارض سکته مغزی چیست؟

متخصصین فیزیوتراپی با توجه به شرایط بیمار و آستانه حرکتی انگشتان دست او حرکات تقویتی خاصی را پیشنهاد می‌کنند. بعضی از این حرکات دامنه حرکت مفاصل دست و انگشتان را افزایش داده و برخی دیگر عضلات و تاندون‌ها را برای افزایش حرکت بهبود می‌دهند.

بنابراین انجام حرکات ورزش دست برای افراد سکته مغزی باعث بهبود درد و افزایش دامنه حرکت خواهد شد. از جمله تمرینات قدرتی دست برای درمان عوارض سکته مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دست‌ها را مشت کرده و به مدت 10 ثانیه در همین حالت نگه دارید. این حرکت را روزانه برای هر دست 10 مرتبه تکرار کنید.
• دست‌ها را روبروی خود گرفته و بند انگشتان را طوری خم کنید که پایه انگشتان‌تان را لمس کنند. این حرکت را روزانه 5 بار به مدت 40 تا 60 ثانیه برای هر دست تکرار کنید.
• یک توپ کوچک و نرم را کف دست خود قرار داده و برای چند ثانیه آن را فشار دهید. این کار را هر دو روز و 10 مرتبه برای هر دست انجام دهید.
• دست خود را در حالت باز نگه داشته و هر کدام از انگشتان را برای 5 ثانیه در حالت خم نگه دارید. این حرکت را هر روز برای هر دست 10 تا 15 بار تکرار کنید.

ورزش‌های تعادلی سکته مغزی برای درمان عوارض سکته مغزی چیست؟

یکی دیگر از دیگر ورزش های مناسب سکته مغزی، انجام ورزش های تعادلی است. در واقع انجام حرکات تعادلی به بیمار کمک می‌کند تا راحت بتواند بایستد، راه برود و کمتر زمین بخورد. از جمله حرکات تعادلی می‌توان به چرخش تنه، چسباندن زانو به سینه و حرکت ضربانی سر انگشتان پا به زمین اشاره کرد.

نکته مهمی که در مورد این نوع حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی باید در نظر داشته باشید نظارت یک فیزیوتراپیست برای انجام حرکات است. همچنین دقت داشته باشید که انجام حرکات تعادلی بدون هماهنگی با متخصص فیزیوتراپیست باعث آسیب بیشتر به بیمار خواهد شد.

انواع ورزش هوازی سکته مغزی

طبق تحقیقات انجام شده در امریکا افرادی که برنامه روزانه ورزش هوازی بعد از سکته مغزی داشته‌اند، زودتر بهبود یافته‌اند. انجام منظم ورزش هوازی بعد از سکته مغزی باعث افزایش استقامت و تعادل در راه رفتن این افراد شده است. علاوه بر این انجام این تمرینات فشار خون را تنظیم کرده و با متناسب نگه داشتن وزن فرد، از بروز سکته مغزی دوم جلوگیری می‌کند. انواع ورزش هوازی بعد از سکته مغزی عبارتند از پیاده‌روی روزانه 3 تا 6 روز در هفته، رقص، شنا کردن، دوچرخه سواری و … .

آیا ورزش سکته مغزی ایستاده هم پیشنهاد می‌شود؟

وقتی شخصی دچار حمله سکته مغزی می‌شود، همه یا بخشی از توان حرکتی خود را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی انواع حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی به منظور توانبخشی و بازیابی توان حرکت فرد باید انجام شود. بنابراین انجام ورزش به صورت ایستاده هم ممکن است در توان بیمار نباشد و هم این که تکرار ورزش‌ها او را خسته کند. طبق نظر پزشکان و متخصصان فیزیوتراپیست نحوه انجام ورزش های مناسب بعد از سکته مغزی باید به صورت نشسته یا خوابیده انجام شود. دانستن این نکات در زمان مراقبت از بیمار بسیار مهم و حیاتی است.

آیا لازم است پس از سکته‌ مغزی به فیزیوتراپ مراجعه کرد؟

فیزیوتراپی علم توانبخشی و بازیابی توان حرکتی مفاصل و اندام‌ها است. به همین دلیل تا پیش از 24 ساعت پس از وقوع سکته مغزی باید بیمار تحت نظر یک فیزیوتراپیست قرار بگیرد. انجام ورزش‌ها در این بیماران، نیازمند مراقبت و نظارت است و نباید فرد آن‌ها را به تنهایی انجام دهد. در واقع فیزیوتراپیست پس از بررسی نوع سکته مغزی بیمار و شرایط حرکتی او، برنامه ورزشی و درمانی خاصی را در نظر می‌گیرد. انجام حرکات تجویز شده برای بیمار کمک بسیار زیادی به بهبود درد و همچنین توان حرکتی او می‌کند.

ورزش حرکت انگشتان دست در سکته مغزی

یکی از ورزش ها و تمرینات توانبخشی بعد از سکته مغزی، انجام حرکات انگشتان دست است که در قسمت‌های قبل در مورد آن صحبت کردیم. در واقع مهم‌ترین حرکت ورزشی برای بهبود حرکت مفاصل دست، انجام یک یا چند مورد از تمرین‌های زیر است:

• گرفتن یک توپ با سر انگشتان خود و فشار دادن آن به مدت 10 ثانیه با تکرار 10 تا 15 بار در روز
• قرار دادن یک توپ در کف دست خود و فشار دادن آن به مدت 10 ثانیه به صورت هر دو روز یک بار
• قرار دادن کف دست‌ها روی یک میز و کشش انگشتان دست
• خم کردن بند انگشتان تا جایی که قسمت بالای کف دست را لمس کنند و تکرار آن به مدت 5 بار به مدت 5 ثانیه
• خم کردن هر انگشت و نگه داشتن آن به مدت 5 ثانیه و با تکرار 10 بار در روز

آیا ورزش سکته‌ مغزی به‌صورت روزانه است؟

همانطور که در قسمت‌های قبل هم اشاره کردیم، از 24 ساعت تا 6 ماه پس از بروز سکته مغزی دوران طلایی درمان عوارض آن به حساب می‌آید. انجام تمرین‌ها و حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی باید به صورت روزانه انجام شود تا پس از این مدت بیمار بهبود پیدا کند. برای این که بیمار در این مدت زمان 6 ماهه توانایی حرکتی خود را بازیابی کند، باید حرکات و تمرینات را تحت نظر یک فیزیوتراپیست انجام دهد.

کلام پایانی

در این مقاله از مرکز پرستاری سفیر آرامش در مورد انواع حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی صحبت کردیم. همچنین علاوه بر بررسی نحوه انجام ورزش های مناسب بعد از سکته مغزی، موثرترین ورزش‌های هوازی را برای درمان عوارض سکته مغزی بیان کردیم. نکته مهمی که برای درمان عوارض این دسته از بیماران باید در نظر داشته باشید، نظارت یک فیزیوتراپیست است. اگر به هر دلیلی امکان بردن بیمار خود را به یک مرکز فیزیوتراپی ندارید، پیشنهاد ما استفاده از خدمات فیزیوتراپی در منزل سفیر آرامش است. برای دریافت اطلاعات تکمیلی در مورد فیزیوتراپی در منزل، با کارشناسان ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

ورزش‌های مناسب سکته مغزی چیست؟

مهم‌ترین انواع حرکت ورزشی پس از سکته مغزی عبارتند از حرکات تقویت دست‌ها، پاها و حرکات تعادلی. این حرکات با توجه به نیاز بیمار و با نظر یک متخصص فیزیوتراپیست باید انجام شود.

پس از سکته مغزی باید چکار کنیم؟

پس از بروز سکته مغزی، باید تا 24 ساعت بعد باید برای شروع درمان توانبخشی به یک فیزیوتراپی مراجعه کنید.

نحوه انجام ورزش‌های پس از سکته مغزی چگونه است؟

این حرکات با توجه به تشخیص فیزیوتراپیست و بر اساس نیاز بیمار باید به صورت نشسته یا خوابیده انجام شود.

آیا ورزش سکته مغزی به صورت روزانه باید انجام شود؟

با توجه به شرایط بیمار، فیزیوتراپیست تعداد روزهای انجام حرکات ورزشی را تعیین می‌کند.