ورزش برای سکته مغزی Exercise for stroke به عنوان یکی از روشهای بسیار تاثیرگذار برای کاهش عوارض ناشی از این وضعیت شناخته میشود. پس از بهبودی نسبی، افرادی که سکته مغزی را تجربه کردهاند ممکن است با مشکلات طولانیمدتی روبرو شوند که بر کیفیت زندگیشان تاثیر میگذارد. در این مسیر، حضور یک پرستار بیمار که بتواند با نظارت و حمایت از بیمار در حین انجام ورزشها کمک کند اهمیت زیادی دارد.
حرکات ورزشی بیماران سکته مغزی
در روند بهبودی پس از سکته مغزی، انجام ورزش برای سکته مغزی نقش مهمی در تقویت عضلات و بهبود عملکرد حرکتی ایفا میکند. قطعا حضور پرستار در منزل نیز میتواند نقش مفیدی را در بهبود این عارضه داشته باشد.
ورزش های مناسب سکته مغزی چیست؟
پس از این که شخصی دچار سکته مغزی میشود، تا 6 ماه امکان بازیابی حرکتی در او وجود دارد. انجام ورزش ها و تمرینات توانبخشی بعد از سکته مغزی باعث بازیابی توان حرکتی در بیمار میشود. به طور کلی میتوان گفت که حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی به چند دسته تقسیم میشود که عبارتند از حرکات مربوط به دست، پا و ورزشهایی برای حفظ تعادل بدن. در ادامه توضیحات لازم را برای آشنایی شما با این تمرینهای ورزشی بیان خواهیم کرد.
آیا ورزشهای مخصوص سکته مغزی بهصورت روزانه است؟
همانطور که در قسمتهای قبل هم اشاره کردیم، از 24 ساعت تا 6 ماه پس از بروز علائم سکته مغزی دوران طلایی درمان عوارض آن به حساب میآید. انجام تمرینها و ورزشهای مخصوص سکته مغزی باید به صورت روزانه انجام شود تا پس از این مدت بیمار بهبود پیدا کند. برای این که بیمار در این مدت زمان 6 ماهه توانایی حرکتی خود را بازیابی کند، باید حرکات و تمرینات را تحت نظر یک فیزیوتراپیست انجام دهد.
انواع ورزش دست برای افراد سکته مغزی
انجام ورزش دست برای افراد سکته مغزی بخش مهمی از حرکات توانبخشی به شمار میرود. حرکاتی که برای بهبود توان حرکتی دست بیماران باید انجام شود، باید با تشخیص فیزیوتراپیست برنامهریزی شوند. این حرکات عبارتند از تمرینات دوران دست، تمرینهای کششی دستها، کار با وزنه و خم کردن دستها. در ادامه با نحوه انجام این حرکات آشنا میشویم:
- حرکات دوران دست بعد از سکته مغزی
در هنگام پرستاری از بیمار سکته مغزی از بیمار بخواهید با کمک دست سالم خود، دست دیگر را در حالی که یک بطری آب روی میز گرفته به صورت دورانی حرکت دهد. با این کار دامنه حرکتی دستی که توان کمتری دارد تقویت شده و بیمار توان حرکتی خود را با تکرار به دست خواهد آورد.
- تمرین های کششی دستها
به بیمار بگویید 10 مرتبه انگشتان دست خود را تا جایی که برایش امکان دارد باز کرده و دستان خود را مشت کند. انجام مداوم این حرکت باعث بیشتر شدن توان حرکتی دستان بیمار شده و قادر به گرفتن اشیاء خواهد بود.
- کار با وزنه سکته مغزی
در این حرکت بیمار باید به وسیله یک بطری آب، دامنه حرکتی مچ دست خود را تقویت کند. در ابتدا ممکن است بیمار به تنهایی قادر به انجام این تمرین نباشد. سعی کنید در تکرارهای بعدی کمک خود را برای انجام این حرکت کمتر از قبل نمایید.
- خم کردن دستها
به بیمار کمک کنید تا آرنج خود را روی میز قرار داده و با دست دیگر خود یا با کمک شما، دست خود را به سمت داخل خم کند. نکته مهم در این نوع از تمرینهای توانبخشی این است که حرکت را به آرامی و 5 بار تکرار انجام دهید.
- کمک مستقیم توسط کاردرمان و فیزیوتراپ
در مواردی که بیمار با مشکلاتی نظیر دشواری در صحبت کردن یا جویدن غذا مواجه است، نیاز به کمک مستقیم از سوی کاردرمان یا فیزیوتراپ وجود دارد. این متخصصان با طراحی برنامههای خاص و ارائه تمرینات دقیق، به بیماران کمک میکنند تا تواناییهای حرکتی خود را بهبود بخشند. ورزش برای سکته مغزی تحت نظر این متخصصان میتواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد و به کاهش عوارض ناشی از سکته کمک کند.
فیزیوتراپی دست بعد از سکته مغزی
ورزشهای مخصوص سکته مغزی در فیزیوتراپی دست بعد از سکته مغزی نقشی کلیدی ایفا میکند و به بازگرداندن قدرت و عملکرد دستهای آسیبدیده کمک میکند. این تمرینات به تقویت عضلات، بهبود هماهنگی و افزایش دامنه حرکتی دستها میپردازند.
گرفتن توپ فیزیوتراپی با نوک انگشتان بعد از سکته مغزی
برای تقویت قدرت گرفتن و فشار در انگشتان، توپ فیزیوتراپی را با انگشتان کشیده فشار دهید. این تمرین برای هر دست باید سه بار و هر بار هفت مرتبه تکرار شود.
آیا لازم است پس از سکته مغزی به فیزیوتراپی مراجعه کرد؟
فیزیوتراپی علم توانبخشی و بازیابی توان حرکتی مفاصل و اندامها است. به همین دلیل تا پیش از 24 ساعت پس از وقوع سکته مغزی باید بیمار تحت نظر یک فیزیوتراپیست قرار بگیرد. انجام ورزشها در این بیماران، نیازمند مراقبت و نظارت است و نباید فرد آنها را به تنهایی انجام دهد. در واقع فیزیوتراپیست پس از بررسی نوع سکته مغزی بیمار و شرایط حرکتی او، برنامه ورزشی و درمانی خاصی را در نظر میگیرد. انجام حرکات تجویز شده برای بیمار کمک بسیار زیادی به بهبود درد و همچنین توان حرکتی او میکند.
تمرینات قدرتی دست برای درمان عوارض سکته مغزی
متخصصین فیزیوتراپی با توجه به شرایط بیمار و آستانه حرکتی انگشتان دست او حرکات تقویتی خاصی را پیشنهاد میکنند. بعضی از این حرکات دامنه حرکت مفاصل دست و انگشتان را افزایش داده و برخی دیگر عضلات و تاندونها را برای افزایش حرکت بهبود میدهند. بنابراین انجام حرکات ورزش دست برای افراد سکته مغزی باعث بهبود درد و افزایش دامنه حرکت خواهد شد. از جمله تمرینات قدرتی دست برای درمان عوارض سکته مغزی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دستها را مشت کرده و به مدت 10 ثانیه در همین حالت نگه دارید. این حرکت را روزانه برای هر دست 10 مرتبه تکرار کنید.
- دستها را روبروی خود گرفته و بند انگشتان را طوری خم کنید که پایه انگشتانتان را لمس کنند. این حرکت را روزانه 5 بار به مدت 40 تا 60 ثانیه برای هر دست تکرار کنید.
- یک توپ کوچک و نرم را کف دست خود قرار داده و برای چند ثانیه آن را فشار دهید. این کار را هر دو روز و 10 مرتبه برای هر دست انجام دهید.
- دست خود را در حالت باز نگه داشته و هر کدام از انگشتان را برای 5 ثانیه در حالت خم نگه دارید. این حرکت را هر روز برای هر دست 10 تا 15 بار تکرار کنید.
ورزشهای تعادلی سکته مغزی برای درمان عوارض سکته مغزی چیست؟
یکی دیگر از دیگر ورزش های مناسب سکته مغزی و سکته قلبی در سالمندان، انجام ورزش های تعادلی است. در واقع انجام حرکات تعادلی به بیمار کمک میکند تا راحت بتواند بایستد، راه برود و کمتر زمین بخورد. از جمله حرکات تعادلی میتوان به چرخش تنه، چسباندن زانو به سینه و حرکت ضربانی سر انگشتان پا به زمین اشاره کرد.
نکته مهمی که در مورد این نوع حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی باید در نظر داشته باشید نظارت یک فیزیوتراپیست برای انجام حرکات است. همچنین دقت داشته باشید که انجام حرکات تعادلی بدون هماهنگی با متخصص فیزیوتراپیست باعث آسیب بیشتر به بیمار خواهد شد.
تمرینات توانبخشی ورزشی بعد از سکته مغزی
پس از وقوع سکته مغزی، باید انجام اقدامات درمانی را تا 24 ساعت بعد شروع کرد. نکته مهم این است تا 6 ماه پس از سکته مغزی که به آن دوران طلایی گفته میشود، باید تمام اقدامات لازم برای برگشتن بیمار به فعالیت روزانه انجام دهید.
در صورتی که عزیزانتان مبتلا به عوارض پس از سکته مغزی شدهاند، باید برای انجام تمرینات ورزشی به او کمک کنید. برای انجام حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی در ابتدا باید مداومت و تکرار مناسب حرکات را در نظر داشته باشید. در ادامه با نحوه انجام ورزش های مناسب بعد از سکته مغزی بیشتر آشنا خواهیم شد.
کاردرمانی سکته مغزی در خانه
برای بیمارانی که قادر به انجام تمرینات ورزشی در خانه هستند، میتوان برنامههای ورزشی سکته مغزی را بدون نیاز به حضور کاردرمان انجام داد. در این حالت، بیمار یا یکی از نزدیکانش برنامههای تمرینی را مطابق با راهنماییهای ارائه شده دنبال میکند. این روش میتواند خصوصا برای بیمارانی که علائم سکته مغزی را تجربه کردهاند و نیاز به مدیریت روزانه دارند بسیار مفید باشد.
به نقل از وبسایت medicalnewstoday :
تمرینات سکته مغزی برای تعادل و قدرت مرکزی بدن
انجام تمریناتی که هسته مرکزی را تقویت می کند، تعادل خوبی را تقویت می کند، خطر سقوط و آسیب را کاهش می دهد و به آسان تر کردن فعالیت های روزمره مانند پیاده روی کمک می کند. مثالها عبارتند از:
- چرخش تنه نشسته
- روی یک صندلی بنشینید، پشت صاف و شانه ها بالا و عقب باشد.
- انگشتان را در هم ببندید.
- دست ها را به سمت پای چپ حرکت دهید.
- دست ها را به سمت بالا و در سراسر بدن به صورت مورب دراز کنید و دست ها را بالای سمت راست سر بالا بیاورید تا جایی که راحت باشید.
- سعی کنید در تمام این تمرین آرنج ها را صاف نگه دارید و مطمئن شوید که تنه و چشمان شما هنگام حرکت دست ها را دنبال می کنند.
- این تمرین را 8 تا 10 بار در سمت چپ و سپس 8 تا 10 بار در سمت راست بدن تکرار کنید.
انواع ورزش هوازی سکته مغزی
طبق تحقیقات انجام شده در امریکا افرادی که برنامه روزانه ورزش هوازی بعد از سکته مغزی داشتهاند، زودتر بهبود یافتهاند. انجام منظم ورزش هوازی بعد از سکته مغزی باعث افزایش استقامت و تعادل در راه رفتن این افراد شده است. علاوه بر این انجام این تمرینات فشار خون را تنظیم کرده و با متناسب نگه داشتن وزن فرد، از بروز سکته مغزی دوم جلوگیری میکند. انواع ورزش هوازی بعد از سکته مغزی عبارتند از پیادهروی روزانه 3 تا 6 روز در هفته، رقص، شنا کردن، دوچرخه سواری و … .
آیا ورزش سکته مغزی ایستاده هم پیشنهاد میشود؟
وقتی شخصی دچار حمله سکته مغزی میشود، همه یا بخشی از توان حرکتی خود را از دست میدهد. در چنین شرایطی انواع حرکت ورزشی بعد از سکته مغزی به منظور توانبخشی و بازیابی توان حرکت فرد باید انجام شود. بنابراین انجام ورزش به صورت ایستاده هم ممکن است در توان بیمار نباشد و هم این که تکرار ورزشها او را خسته کند. طبق نظر پزشکان و متخصصان فیزیوتراپیست نحوه انجام ورزش های مناسب بعد از سکته مغزی باید به صورت نشسته یا خوابیده انجام شود.
جمع بندی
همانطور که در این مقاله از سفیر آرامش خواندید، ورزش برای سکته مغزی نقش بسیار مهمی در فرآیند بهبودی و بازتوانی بیماران دارد و میتواند به طور قابل توجهی به کاهش عوارض و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. تمرینات مختلفی برای تقویت دستها، بهبود حرکت و افزایش قدرت عضلانی توصیه میشود که تحت نظر متخصصان فیزیوتراپی انجام میشود. با ترکیب این تمرینات و پیگیری منظم درمان، بیماران میتوانند به بهبود قابل توجهی در تواناییهای حرکتی و کاهش علائم سکته مغزی دست یابند.
سوالات متداول
ورزشهای مناسب سکته مغزی چیست؟
مهمترین انواع حرکت ورزشی پس از سکته مغزی عبارتند از حرکات تقویت دستها، پاها و حرکات تعادلی. این حرکات با توجه به نیاز بیمار و با نظر یک متخصص فیزیوتراپیست باید انجام شود.
پس از سکته مغزی باید چکار کنیم؟
پس از بروز سکته مغزی، باید تا 24 ساعت بعد باید برای شروع درمان توانبخشی به یک فیزیوتراپی مراجعه کنید.
نحوه انجام ورزشهای پس از سکته مغزی چگونه است؟
این حرکات با توجه به تشخیص فیزیوتراپیست و بر اساس نیاز بیمار باید به صورت نشسته یا خوابیده انجام شود.
آیا ورزش سکته مغزی به صورت روزانه باید انجام شود؟
با توجه به شرایط بیمار، فیزیوتراپیست تعداد روزهای انجام حرکات ورزشی را تعیین میکند.