همه چیز درباره بیماری پسوریازیس + درمان خانگی پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری التهابی و مزمن پوستی است که به‌دلیل اختلالات سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آید. این بیماری به شکل پلاک‌های قرمز و ضخیم همراه با پوسته‌های سفید یا نقره‌ای روی پوست ظاهر می‌شود و می‌تواند بخش‌های مختلفی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه، به معرفی درمان‌های خانگی و راهکارهای مؤثر برای مراقبت از بیمار Psoriasis، با کمک پرستار در منزل می‌پردازیم.

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری مزمن و خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های پوستی را هدف قرار می‌دهد. در نتیجه، سلول‌های پوستی با سرعت بسیار بالاتری نسبت به حالت عادی، تولید شده و این امر باعث انباشت این سلول‌ها روی سطح پوست می‌شود.

این انباشت به شکل لکه‌های قرمز، ملتهب و پوسته‌پوسته، اغلب با خارش و گاهی درد، در نواحی مختلف بدن مانند زانو، آرنج، پوست سر و کمر ظاهر می‌شود. درمان‌هایی شامل داروهای موضعی، نوردرمانی و داروهای سیستمیک برای کنترل علائم این بیماری استفاده می‌شوند.

علائم و نشانه‌های پسوریازیس

این بیماری به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند و علائم آن می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در ادامه برخی از نشانه‌های شایع پسوریازیس آورده شده است:

1. خشکی و ترک‌های پوستی: پوست ممکن است به شدت خشک و ترک خورده شود که حتی می‌تواند در بعضی موارد خونریزی کند.
2. خارش و سوزش: بسیاری از بیماران دچار خارش شدید و احساس سوزش در نواحی آسیب‌دیده می‌شوند که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
3. ناخن‌های تغییر شکل یافته: Psoriasis می‌تواند باعث ضخیم شدن، تغییر رنگ و ایجاد گودی‌ها یا فرورفتگی در ناخن‌ها شود.

Psoriasis یک بیماری پیچیده و مزمن بوده که نیاز به تشخیص و درمان توسط پزشک دارد. شناسایی علائم اولیه و مدیریت آن‌ها می‌تواند به کاهش شدت بیماری کمک کند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

به نقل از سایت clevelandclinic:

آرتریت پسوریاتیک چیست؟
آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتریت است که باعث درد و تورم مفاصل می‌شود. مشابه پسوریازیس، آرتریت پسوریاتیک یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن شما عملکرد غیر طبیعی داشته باشد و علائم ایجاد کند. از هر 3 نفری که پسوریازیس تشخیص داده می‌شود، 1 نفر به دلیل التهاب دچار آرتروز می‌شود. درمان زودهنگام آرتریت پسوریاتیک می‌تواند آسیب به مفاصل شما را کاهش دهد.

انواع بیماری پسوریازیس

بیماری پسوریازیس به‌صورت لکه‌های پوستی با خارش، قرمزی و فلس‌مانند ظاهر می‌شود. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد که هرکدام علائم و نشانه‌های متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی انواع مختلف این بیماری می‌پردازیم:

1. (Plaque Psoriasis) ( پلاکی): نوع پلاکی، شایع‌ترین نوع Psoriasis است و تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد از موارد را شامل می‌شود. در این نوع، لکه‌های قرمز رنگ با فلس‌های نقره‌ای روی پوست ظاهر می‌شوند که معمولاً روی آرنج‌ها، زانوها، کمر و پوست سر به وجود می‌آیند.
2. (Guttate Psoriasis) (قطره‌ای): این نوع بیشتر در کودکان و جوانان دیده می‌شود و معمولاً پس از عفونت‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی ظاهر می‌شود. ضایعات کوچک، شبیه به قطرات روی پوست ظاهر شده که بیشتر در ناحیه تنه، بازوها و پاها دیده می‌شوند.
3. (Inverse Psoriasis) (وارونه): این نوع در مناطقی از بدن که پوست روی هم قرار می‌گیرد (مانند زیر بغل، زیر پستان‌ها و نواحی تناسلی) رخ می‌دهد. لکه‌های قرمز رنگ و صاف به‌جای فلس‌دار بودن، در این نوع بیشتر براق و بدون فلس هستند.

درمان و مدیریت این بیماری بستگی به نوع، شدت و میزان پراکندگی آن دارد. معمولاً پزشکان  به بیمار و پرستار بیمار، ترکیبی از درمان‌های موضعی، داروهای خوراکی و روش‌های درمانی دیگر مانند نوردرمانی را برای کنترل علائم تجویز می‌کنند.

عوارض پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن بوده که باعث ایجاد لکه‌ها و ضایعات پوستی قرمز، خشک و پوسته‌پوسته می‌شود. عوارض این بیماری ممکن است بر جنبه‌های مختلف زندگی بیمار تأثیر بگذارد و شامل موارد زیر می‌شود:

1. عوارض پوستی

• خارش شدید: یکی از رایج‌ترین علائم Psoriasis، خارش است که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و کیفیت زندگی را کاهش دهد.
• ترک‌خوردگی و خونریزی پوست: نواحی آسیب‌دیده می‌تواند خشک و ترک خورده شده و در مواردی دچار خونریزی شوند.

2. عوارض روانی و اجتماعی

• افسردگی و اضطراب: ظاهر پوست در این بیماری می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی در افراد شود.
• انزوای اجتماعی: افراد مبتلا به Psoriasis ممکن است به دلیل ظاهر پوست خود از جامعه دوری کرده و احساس شرم یا خجالت کنند.

در مجموع، Psoriasis نه تنها یک مشکل پوستی است؛ بلکه یک بیماری سیستمیک با عوارض متعددی بوده که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

علت ابتلا به پسوریازیس

علت دقیق و همچنین راه درمان پسوریازیس هنوز به طور کامل شناخته نشده، اما چندین عامل در ایجاد این بیماری نقش دارند. این عوامل را می‌توان به دو دسته عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی تقسیم کرد.

1) عوامل ژنتیکی

تحقیقات نشان می‌دهد که Psoriasis می‌تواند به دلیل وجود سابقه خانوادگی و وراثت ایجاد شود. اگر یکی از والدین به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلای فرزندان نیز افزایش می‌یابد. این بیماری به تعدادی از ژن‌های مختلف مرتبط بوده که هر کدام ممکن است در بروز یا تشدید آن نقش داشته باشند

2) عوامل محیطی

عوامل محیطی می‌توانند محرک‌های اصلی برای فعال‌سازی Psoriasis باشند، حتی در افرادی که ژنتیکی مستعد این بیماری هستند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:

• استرس: استرس‌های روانی و جسمی می‌توانند باعث تشدید علائم این بیماری شوند. این بیماری با پاسخ‌های ایمنی بدن در ارتباط بوده و استرس ممکن است این پاسخ‌ها را تحریک کند.
• عفونت‌ها: برخی از عفونت‌ها به ویژه عفونت‌های استرپتوکوکی می‌توانند باعث فعال‌سازی علائم Psoriasis، به ویژه در کودکان شوند. عفونت‌ها می‌توانند سیستم ایمنی را بیش از حد تحریک کنند که این، منجر به تشدید بیماری می‌شود.

در مجموع، این بیماری نتیجه تعامل پیچیده‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی است. اگرچه علت دقیق آن هنوز کاملاً مشخص نشده، اما با شناخت عوامل محرک و مدیریت صحیح، می‌توان علائم این بیماری را کنترل کرد.

درمان پسوریازیس

درمان‌ پسوریازیس بر اساس شدت بیماری و پاسخ بدن بیمار به درمان‌ها، می‌تواند متفاوت باشد. درمان‌های اصلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: درمان‌های موضعی، نور درمانی.

1. درمان‌های موضعی

درمان‌های موضعی معمولاً برای موارد خفیف تا متوسط این بیماری استفاده شده و شامل کرم‌ها، لوسیون‌ها و پمادهایی هستند که مستقیماً بر روی ضایعات پوستی اعمال می‌شوند. این درمان‌ها معمولاً برای کاهش خارش، التهاب و پوسته‌ریزی موثرند.

• آنالوگ‌های ویتامین D: این داروها رشد سلول‌های پوستی را کاهش داده و ضایعات پسوریازیسی را کمتر برجسته می‌کنند. از نمونه‌های این دارو می‌توان به کلسپوتریول و کلسی‌تریول اشاره کرد.
• رتینوئیدهای موضعی: مشتقات ویتامین A که برای کاهش التهاب و کند کردن تولید سلول‌های پوستی استفاده می‌شوند. از جمله این داروها می‌توان به تازاروتن اشاره کرد.

2. نور درمانی

نور درمانی به عنوان یک روش مؤثر در درمان این بیماری متوسط تا شدید شناخته می‌شود. در این روش از اشعه‌های ماورای بنفش برای کاهش رشد سلول‌های پوستی استفاده می‌شود.

• UVB باریک‌باند (Narrowband UVB): این نوع نور درمانی اغلب برای Psoriasis استفاده می‌شود و نتایج خوبی در کاهش علائم دارد.
• PUVA (پسورالن + UVA): در این روش، ابتدا بیمار دارویی به نام پسورالن دریافت می‌کند که حساسیت پوست به نور را افزایش می‌دهد، سپس پوست در معرض اشعه UVA قرار می‌گیرد.

در نهایت، درمان این بیماری باید تحت نظر یک متخصص پوست انجام شود و می‌تواند نیاز به ترکیبی از روش‌های مختلف داشته باشد تا به بهترین نتیجه برسد.

روش های غربی در درمان پسوریازیس

روش‌های غربی با استفاده از داروهای سرکوبگر ایمنی Immunosuppression مثل کورتون‌ها (هیدروکورتیزون، بتامتازون، کلوبتازول، تریامیسونولون و ….) و یا داروهایی مثل متوتروکساید، سیکلوسپورین، نئوتیگازون  انجام می‌شوند.

این داروها ضمن اینکه اثر موقتی در ضایعات پوستی دارند و در طویل مدت باعث تشدید بیماری می‌شوند. بعضا عوارض بسیار خطرناک و غیر قابل جبران برای ارگان‌های حیاتی بدن مثل کبد، کلیه، چشم، تخمدان‌ها و بیضه‌ها و دستگاه گوارش نیز ایجاد می‌کنند.

روش های شرقی در درمان پسوریازیس

روش‌های شرقی با استفاده از ازون به تعدیل سیستم ایمنی Immunomodulatory می‌پردازد، این روش با استفاده از اکسیژن فعال O3 و پرانرژی است. این ملکول ضمن افزایش اکسیژن رسانی به تمام بافت‌های بدن با رهاسازی نوعی اشعه گاما باعث تعدیل در رفتار ژن‌های معیوب در سلول‌های مادر یا بنیادین تولیدکننده کلیه سلول‌های سیستم ایمنی می‌شود. رفتار تهاجمی این سلول‌ها برطرف شده و مانند بافت‌های سالم تعدیل و تغییر می‌کنند.

از این روش بیش از یک قرن است که در آلمان، کوبا، روسیه، ایتالیا، اسپانیا، ژاپن و کشورهای اسکاندیناوی استفاده می‌شود و تا به حال هیچ عارضه‌ای از اکسیژن درمانی گزارش نشده است.

درمان خانگی پسوریازیس

روش‌های خانگی کنترل علائم پسوریازیس که باعث کاهش پوست ریزی، خارش، قرمزی و ضخامت ضایعات می‌گردند بسیار متنوع‌اند و یکی از این روش‌ها استفاده از ماسک عسل و دارچین است که ممکن است به حفظ سلامت پوست و کمک به بهبود این بیماری موثر باشد. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، ولی می‌توان با استفاده از درمان خانگی پسوریازیس علائم آن را مدیریت کرد و شدت بیماری را کاهش داد.

1. مرطوب‌کننده‌ها: خشکی پوست یکی از مهم‌ترین عوامل تحریک این بیماری است. استفاده مرتب از مرطوب‌کننده‌های مناسب می‌تواند به کاهش خارش و التهاب کمک کند. توصیه می‌شود از کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی روغن نارگیل، روغن زیتون یا شی باتر استفاده کنید.
2. روغن‌های طبیعی: روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن درخت چای و روغن آرگان به تسکین پوست تحریک‌شده کمک می‌کنند. روغن نارگیل دارای خواص ضدالتهابی و مرطوب‌کنندگی است که می‌تواند پوست را تسکین داده و از پوسته‌ریزی جلوگیری کند.
3. حمام نمک اپسوم یا نمک دریایی: افزودن نمک اپسوم یا نمک دریایی به آب حمام می‌تواند به نرم شدن پوست و کاهش التهاب کمک کند. این نمک‌ها، پوست‌های خشک و پوسته‌شده را تسکین داده و خارش را کاهش می‌دهند.
4. تاثیر ماهی تازه در درمان پسوریازیس: به دلیل وجود ویتامین A و D و امگا ۳ می‌تواند کمک کننده باشد. اما با این حال از مصرف بی‌رویه امگا 3،6،9 خودداری کنید. ازدیاد و کمبود ویتامین‌ این‌ چنینی محلول در چربی هستند و مسمومیت با آن‌ها بسیار خطرناک است.
5. یوگا و مدیتیشن: روزانه ۲۰ دقیقه یوگا ضمن کاهش استرس به انعطاف پذیری مفاصل در آرتریت پسوریاتیک کمک می‌کند.
6. پودر زردچوبه: ماده موثر در زردچوبه به‌نام کوروکو مین است که یک ماده ضد التهاب پوستی است. میزان استفاده به صورت کلی؛ پودر زردچوبه حداکثر یک گرم در روز، صابون زردچوبه، ترکیب پودر زردچوبه با روغن‌های گیاهی مثل روغن نارگیل، روغن گل بنفشه، روغن سیاه دانه و روغن زیتون اثرات شگفت انگیزی در درمان پسوریازیس دارد.
7. سرکه سیب: مصرف سرکه سیب با یک قاشق عسل و یک لیوان آب ولرم صبح ناشتا بسیاری از علائم بیماری پسوریازیس را کاهش می‌دهد. در هنگام خارش شدید با یک پارچه پنبه‌ای آغشته به سرکه سیب مناطق دارای خارش را ماساژ دهید.
8. ژل آلوئه ورا: این گیاه با خواص ضد التهابی و ترمیمی خود می‌تواند به صورت خوراکی یا موضعی علائم بیماری پسوریازیس را کاهش دهد.
9. پوست موز در درمان پسوریازیس: با خمیر کردن پوست موز و اضافه کردن کمی پودر زردچوبه به‌راحتی جلوی خارش‌های شدید را بگیرید.
10. جوش شیرین و عسل: ترکیب آب، 10 گرم جوش شیرین و یک قاشق مرباخوری عسل می‌تواند به صورت پیش ساخته در یخچال نگهداری شود و در مواقع خارش شدید با پارچه پنبه‌ای به موضعی استفاده شود.
11. درمان خانگی پسوریازیس با کیسه یخ: استفاده از کیسه یخ می‌تواند در کاهش خارش شبانه و کاهش درد مفاصل بیماران دارای آرتریت پسوریازیس موثر باشد.
12. برگ کلم: ابتدا کلم را رنده کنید و سپس آب پز کنید و با کمی روغن بادام ترکیب کنید. به صورت خمیر درآورده و نواحی ضایعه پسوریازیس بمالید.
13. روغن کرچک: استفاده از روغن کرچک در بسیاری از بیماران پسوریازیس می‌تواند باعث کنترل بسیاری از علائم گردد.
14. تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی: کلیه غذاهایی که دارای نگهدارنده، طعم دهنده و اسانس‌ها هستند می‌توانند بر بیماری پسوریازیس تاثیر مستقیم داشته باشند. غذاهایی مانند سوسیس و کالباس، پیتزا، لبنیات، بستنی ،ماکارونی، لازانیا، شیرینی، قهوه، نسکافه، پاستیل به دلیل داشتن مواد شیمیایی و رنگ‌های مصنوعی می‌توانند اثر اجتناب ناپذیر بر سیستم ایمنی بدن داشته باشند.

اگرچه درمان قطعی برای Psoriasis وجود ندارد، استفاده از درمان‌های خانگی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک کند.

پیشگیری از بیماری پسوریازیس

پیشگیری از بیماری پسوریازیس شامل اقداماتی است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا یا تشدید این بیماری کمک کند. در ادامه به بررسی روش‌های پیشگیری و مدیریت این بیماری می‌پردازیم:

1. مدیریت استرس

استرس یکی از عوامل اصلی تشدید Psoriasis است. تکنیک‌های مختلفی برای مدیریت استرس وجود دارند، از جمله:

• مدیتیشن و آرام‌سازی: این تکنیک‌ها می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
• تکنیک‌های تنفس عمیق: می‌توانند به آرامش اعصاب و کاهش تنش‌های روزمره کمک نمایند.

2. رعایت رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کند. پیشنهادات غذایی شامل:

• مصرف میوه‌ها و سبزیجات: غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها که به کاهش التهاب کمک شایانی می کند.
• اسیدهای چرب امگا 3: مانند ماهی‌های چرب (سالمون، تن) که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

اگر علائم این بیماری را دارید، مشاوره با پزشک متخصص بهترین راه برای مدیریت و پیشگیری از عوارض است.

برای درمان پسوریازیس چه بخوریم؟

برای درمان پسوریازیس، می‌توان از یک رژیم غذایی ضدالتهابی پیروی کرد که شامل مواد زیر است:

•  روغن زیتون: به عنوان منبع اصلی چربی، می‌تواند تأثیر مثبتی بر التهاب داشته باشد.
• غلات کامل: شامل برنج قهوه‌ای، ماکارونی نخود و جو پرک که فیبر بالایی دارند.
• مغزها و دانه‌ها: مثل دانه‌های چیا، دانه‌های کتان و هر نوع مغز بدون نمک.
• حبوبات: مانند عدس و نخود که غنی از پروتئین و فیبر هستند.
• ماهی چرب: مثل سالمون و ساردین که حاوی اسیدهای چرب امگا-3 هستند.
• سبزیجات و میوه‌ها: به ویژه سبزیجات تازه و میوه‌هایی مانند توت‌ها که دارای آنتی‌اکسیدان‌های بالا هستند.
• ادویه‌جات: زردچوبه و زنجبیل که خواص ضدالتهابی دارند.

همچنین، باید از مصرف غذاهایی که ممکن است التهاب را تشدید کنند، مانند الکل، چربی‌های اشباع، شکرهای تصفیه‌شده و فرآورده‌های لبنی پرچرب پرهیز کرد.

زمان مراجعه به پزشک

پس از پاسخگو نبودن درمان خانگی پسوریازیس، مراجعه به پزشک اهمیت بالایی دارد. در زیر نکاتی کلیدی درباره زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید، آورده شده است:

1. علائم حاد یا ناگهانی: در صورت بروز علائم ناگهانی و شدید مانند درد شدید، تنگی نفس، درد در قفسه سینه، کاهش هوشیاری یا هرگونه علائم غیرعادی دیگر، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
2. علائم مزمن یا طولانی‌مدت: اگر با علائم مزمن مثل خستگی مداوم، سردردهای مکرر، دردهای عضلانی یا مفصلی یا تغییرات در پوست و مو مواجه هستید که بیش از چند روز یا هفته ادامه دارند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
3. پیگیری مشکلات قبلی: در صورتی که به دلیل یک مشکل پزشکی تحت درمان هستید، زمان‌بندی دقیق برای پیگیری با پزشک مهم است. اگر علائم شما بهبود نیافته یا بدتر شده، باید در اولین فرصت وقت معاینه بگیرید.

به طور کلی، مراجعه به پزشک زمانی ضروری است که احساس کنید علائمی غیرعادی در بدن شما رخ داده یا برای پیگیری و پیشگیری از بیماری‌ها نیاز به مشاوره یا معاینه دارید.

سخن پایانی

درمان خانگی پسوریازیس و مراقبت‌های مناسب می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کنند. با رعایت نکات بهداشتی، استفاده از درمان‌های طبیعی و ایجاد تغییرات سبک زندگی مناسب، می‌توان به مدیریت بهتر این بیماری پرداخت. به یاد داشته باشید که مشاوره با پزشک متخصص و پیگیری درمان‌های پزشکی و پرستار بیمار نیز اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول

1. Psoriasis چیست؟

این بیماری، یک بیماری خودایمنی است که باعث رشد سریع سلول‌های پوستی و ایجاد پلاک‌های قرمز، پوسته‌پوسته و خارش‌دار روی پوست می‌شود.

2. چگونه می‌توان از خشکی پوست ناشی از Psoriasis جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از خشکی پوست، از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر و مواد شیمیایی قوی استفاده کنید. استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون نیز می‌تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند.

3. آیا رژیم غذایی می‌تواند در کنترل پسوریازیس مؤثر باشد؟

بله، رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در کنترل این بیماری داشته باشد. مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند ماهی‌های چرب (مثل سالمون)، میوه‌ها، سبزیجات و مغزها می‌توانند مفید باشند.

4. علائم بیماری پسوریازیس چیست؟

خارش، سوزش و درد روی پوست ایجاد می‌شود، پوست به صورت فلسی در می‌آید و پینه های صورتی و قرمز که به صورت زبر هستند در آن ایجاد می‌شود.

5. برای درمان پسوریازیس از چه پمادی استفاده کنیم؟

کرم و پماد های مختلفی در داروخانه ها می‌باشد که در افراد مختلف واکنش متفاوتی دارد. برای درمان این بیماری بهترین گزینه مراجعه به پزشک می‌باشد.

6. در بیماری های پوستی مصرف ویتامین D چه تاثیری دارد؟

کسانی که دارای بیماری پسوریازیس می‌باشند اغلب دارای کمبود ویتامین  D هستند که نباید در مصرف آن زیاده روی شود. اگر در هفته دوبار این کار ها انجام شود علائم این بیماری کاهش می‌یابد:

• استفاده از آمپول ویتامین D
• دوش آفتاب به مت کمتر از ۲۰ دقیقه

7. حنا و پسوریازیس چه ارتباطی به هم دارند؟

حنا به عنوان یک ماده طبیعی دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدان است که ممکن است به کاهش التهاب و خارش ناشی از پسوریازیس کمک کند و نرمی پوست را افزایش دهد؛ اما قبل از استفاده، مشورت با پزشک ضروری است.