اختلال پیکا چیست؟ علامت و عوارض آن

اختلال پیکا (Pica disorder) یک اختلال تغذیه‌ای است که عمدتاً در نوجوانان و جوانان مشاهده می‌شود و با تمایل غیرمعمول به مصرف مواد غذایی یا اشیا غیرخوراکی مشخص می‌گردد. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به خوردن موادی بپردازند که ارزش غذایی ندارند و گاهی این مواد می‌توانند خطرناک باشند. برای مثال، برخی ممکن است یخ بخورند، در حالی که دیگران ممکن است به مصرف موادی مانند قطعات فلز یا رنگ خشک شده روی آورند. علت دقیق اختلال پیکا هنوز مشخص نیست، اما عوامل محیطی، ژنتیکی و رفتاری می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

درمان این اختلال معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های مشاوره‌ای، تغذیه‌ای و رفتاری است تا فرد به تدریج به تغذیه متنوع و سالم روی بیاورد و سلامت تغذیه‌ای خود را بهبود بخشد. در این مسیر، حمایت حرفه‌ای و مراقبت مداوم نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. مرکز خدمات پرستاری سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال‌ها تجربه در ارائه خدمات مراقبتی، آمادگی دارد تا با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه‌ روزی، از طریق خدمات پرستار در منزل در کنار همشهریان عزیز باشد و مراقبت‌های لازم را در محیط امن خانه فراهم کند.

علت بیماری پیکا چیست؟

هیچ دلیل واحدی برای بروز پیکا وجود ندارد. در برخی موارد، کمبود آهن، روی یا مواد مغذی دیگر ممکن است با پیکا همراه باشد. به عنوان مثال، کم خونی، معمولاً ناشی از کمبود آهن، ممکن است علت اصلی پیکا در بارداری باشد.

هوس های غیرمعمول ممکن است نشانه این باشد که بدن در تلاش است تا سطوح پایین مواد مغذی را دوباره تجدید کند. افراد مبتلا به بیماری های روانی خاص، مانند اسکیزوفرنی و اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، ممکن است پیکا را به عنوان یک مکانیسم مقابله ای انجام دهند.

برخی از افراد حتی ممکن است از بافت یا طعم برخی از اقلام غیرخوراکی لذت ببرند و هوس خوردن آنها را داشته باشند .در برخی فرهنگ ها، خوردن خاک رس یک رفتار پذیرفته شده است. این شکل از پیکا ژئوفاژیا نامیده می‌شود. رژیم غذایی و سوءتغذیه هر دو می توانند منجر به پیکا شوند. در این موارد، خوردن مواد غیر خوراکی ممکن است به فرد کمک کند احساس سیری نماید.

به نقل از وبسایت clevelandclinic:

پیکا یک اختلال خوردن است که در آن فرد به طور وسواسی چیزهایی می‌خورد که غذا نیستند و هیچ ارزش غذایی یا هدف تغذیه‌ای ندارند. بسته به زمان و دلیل این رفتار، پیکا می‌تواند طبیعی، قابل انتظار و بی‌خطر باشد. با این حال، اگر فرد مبتلا به این اختلال، چیزی سمی یا خطرناک بخورد، می‌تواند مشکلات عمده‌ای ایجاد کند.

پیکا می‌تواند در هر سن و برای هر فردی رخ دهد، اما معمولاً در سه گروه خاص بیشتر دیده می‌شود:

• کودکان خردسال، به ویژه زیر ۶ سال
• زنان باردار (پیکا در بارداری)
•  افرادی با برخی شرایط روانی خاص، به ویژه اختلال طیف اوتیسم، ناتوانی‌های ذهنی یا اسکیزوفرنی

علائم اختلال پیکا

این اختلال ممکن است شامل مصرف خاک، گل، مواد پلاستیکی و حتی مواد شیمیایی باشد. یعنی افرادی با این اختلال ناخواسته مواد غیرمعمول را می‌خورند. این واکنش عجیب ممکن است نشانه‌ای از نقص غذایی، نقص عناصر معدنی یا اختلالات روانی باشد. علل دقیق آن هنوز مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری ممکن است نقش داشته باشند. به دلیل خطر مسمومیت و آسیب به سیستم گوارشی، تشخیص و مداخله‌های درمانی به موقع اهمیت دارد.

افراد مبتلا به پیکا به طور منظم اقلام غیرغذایی می‌خورند. این رفتار باید حداقل یک ماه ادامه یابد تا به عنوان pica تشخیص داده شود. افراد مبتلا به پیکا ممکن است به خوردن این موارد علاقه داشته باشند :

• یخ
• صابون
• دکمه
• خاک رس
• مو
• شن
• باقی مانده یک سیگار استفاده نشده
• خاکستر سیگار
• رنگ خشک شده
• چسب
• گچ
• مدفوع

همچنین ممکن است مواد غیر خوراکی دیگری را بخورند که در این لیست فوق بیان نشده باشد اما لزوما تمام این مواد غیر خوراکی هستند .

نحوه تشخیص اختلال PICA

هیچ تستی و آزمایش خاصی برای تشخیص پیکا وجود ندارد. پزشک این وضعیت را بر اساس تاریخچه ارثی و چندین عامل دیگر تشخیص می‌دهد. فرد باید با پزشک در مورد اقلام غیرغذایی که خورده است صادق باشد. اینکار به پزشک کمک می کند تا مشکل را درست تشخیص دهد. اگر به پزشک نگویید چه می‌خورید، تشخیص اینکه آیا پیکا دارید یا خیر، ممکن است برای آنها سخت باشد. همین امر در مورد کودکان یا افراد کم توان ذهنی نیز صادق است (اختلال پیکا در کودکان).

درمان اختلال پیکا

پزشک برای درمان اختلال پیکا، احتمالاً با درمان هر گونه عارضه ای که از خوردن مواد غیرخوراکی بوجود آمده، شروع می‌کند. برای مثال، اگر فرد در اثر خوردن تراشه‌های رنگ دچار مسمومیت شدید با سرب شده‌ باشد، پزشک ممکن است درمان کیلاسیون را تجویز کند. در این روش، دارویی به بیمار داده می‌شود که به سرب متصل می‌شود. این کار باعث می‌شود تا سرب از طریق ادرار بیمار دفع شود.این دارو ممکن است به صورت خوراکی مصرف شود، یا پزشک ممکن است داروهای داخل وریدی را برای مسمومیت با سرب تجویز کند، مانند اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA).

اگر پزشک تشخیص دهد که پیکای فرد ناشی از عدم تعادل مواد مغذی است، ممکن است مکمل‌های ویتامین یا مواد معدنی را برای او تجویز کند. به عنوان مثال، در صورت تشخیص کم خونی فقر آهن، مصرف مکمل های آهن به طور منظم را به فرد توصیه خواهد نمود. پزشک همچنین ممکن است یک ارزیابی روانشناختی را برای تعیین اینکه آیا فرد OCD یا مشکل سلامت روان دیگری دارید، تجویز کند. بسته به تشخیص ، ممکن است دارو، درمان تراپی یا هر دو را تجویز کند.

تا همین اواخر، تحقیقات خاصی بروی داروهایی برای کمک به افراد مبتلا به پیکا انجام نشده بود. یک مطالعه در سال 2000 که در مجله تحلیل رفتار کاربردی منتشر شد، نشان داد که یک مکمل مولتی ویتامین ساده ممکن است در برخی موارد یک درمان پیکا در کودکان و بزرگسالان موثر باشد.

سه درمان اصلی برای اختلال پیکا به صورت علمی و دقیق عبارت‌اند از:

1. مداخلات تغذیه‌ای و مکمل‌درمانی:
   در بسیاری از موارد، اختلال پیکا با کمبود مواد مغذی مانند آهن، روی یا دیگر ویتامین‌ها و املاح معدنی همراه است. بنابراین، استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای مثل آهن، ویتامین‌ها یا مواد معدنی می‌تواند کمبودها را جبران کند و تمایل به خوردن مواد غیرخوراکی را کاهش دهد.

2. درمان‌های روان‌شناختی و رفتاری:
   درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT) یکی از موثرترین روش‌ها برای کنترل رفتارهای وسواسی خوردن مواد غیرغذایی است. در این روش، بیمار آموزش می‌بیند که چگونه افکار و رفتارهای نادرست خود را تشخیص دهد و جایگزین‌های سالم‌تری برای رفع نیازهای روانی خود بیابد.

3. درمان دارویی:
   در برخی موارد که اختلال پیکا با اختلالات روانی مانند اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، افسردگی یا اسکیزوفرنی همراه است، استفاده از داروهای روان‌پزشکی مانند ضدافسردگی‌ها (SSRIs) یا داروهای ضدوسواس می‌تواند به کاهش رفتارهای پیکا کمک کند. البته تجویز دارو باید تحت نظر متخصص انجام شود و معمولاً همراه با درمان‌های رفتاری است.

درمان پیکا در کودکان

درمان پیکا در کودکان معمولاً شامل ترکیبی از مداخلات پزشکی، روانشناختی و تغذیه‌ای است. ابتدا پزشک کمبودهای تغذیه‌ای مانند فقر آهن را برطرف می‌کند، سپس با استفاده از مشاوره رفتاری و آموزش خانواده، تلاش می‌شود تا عادات غیرغذایی کودک کاهش یابد و رفتارهای سالم جایگزین شود.

اختلال پیکا چه عوارضی دارد؟

عوارض پیکا شامل بیماری‌های جدی است که ممکن است از خوردن برخی اقلام غیرخوراکی ناشی شود و می‌تواند شرایط زیر را به همراه داشته باشد:

• مسمومیت، مانند مسمومیت با سرب
• عفونت های انگلی
• انسداد روده
• خفگی

کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوه جهت استخدام پرستار بیمار برای کمک به درمان این بیماری می‌توانید با کارشناسان این مرکز تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.

سوالات متداول

1- میل به خوردن خاک چه بیماری است؟

میل به خوردن خاک یکی از انواع اختلال پیکا است. پیکا یک اختلال خوردن است که در آن فرد تمایل به خوردن مواد غیرغذایی مانند خاک، گچ، یخ، کاغذ و دیگر مواد غیرمعمول پیدا می‌کند.

2- اختلال هرزه خواری چیست؟

هرزه‌خواری همان بیماری پیکا است که در آن فرد به خوردن مواد غیرغذایی و بدون ارزش غذایی مانند خاک، گچ، یخ و مو تمایل دارد. این اختلال می‌تواند به دلیل کمبود مواد معدنی یا مشکلات روانی باشد و ممکن است باعث مسمومیت، انسداد دستگاه گوارش و عفونت‌ها شود.

3. پیکا چیست؟

پیکا یک اختلال خوردن است که در آن فرد تمایل دارد مواد غیرخوراکی و بی‌ارزش مثل خاک، یخ یا رنگ را به طور وسواسی بخورد. این رفتار معمولاً به دلیل کمبود مواد مغذی یا مشکلات روانی رخ می‌دهد و می‌تواند خطراتی برای سلامت ایجاد کند.

4. علامت پیکا چیست؟

علامت پیکا تمایل وسواسی به خوردن مواد غیرخوراکی مانند خاک، یخ یا گچ است که حداقل به مدت یک ماه ادامه دارد. این رفتار غیرمعمول معمولاً با کمبود مواد مغذی یا اختلالات روانی همراه است.