حسادت در کودکان یا بهتر بگوییم Jealousy in children منشا رنج کودکان، والدین، سرپرستان و دوستان کودک است. این نگرش اگر ادامه یابد می تواند روابط کودک با اطرافیان را به طور جدی خراب کند. حسادت یکی از احساسات طبیعی انسانی است که حتی در کودکان نیز ممکن است وجود داشته باشد. اما وظیفه والدین یا پرستار کودک این است که به درستی با این احساس کودکان برخورد کنند و آن را به نحوی مدیریت کنند که پیامدهای منفی برای رشد و توسعه فرزندانشان ایجاد نشود. اگر والدین این حسادت را نادیده بگیرند، میتواند به مشکلات جدی تری منجر شود.
یکی از پیامدهای نادیده گرفتن حسادت در کودکان، کاهش اعتماد به نفس آنها است. وقتی که والدین حسادت کودک را نادیده میگیرند و به جای آن او را متهم به تنبیه میکنند، کودکان ممکن است احساس کنند که نه تنها علاقه والدین به آنها کمتر شده است، بلکه او را نیز نادیده میگیرند. این ممکن است باعث شود که کودکان اعتماد به نفس خود را از دست بدهند و در آینده با مشکلات روانی و اجتماعی مواجه شوند.
حسادت در کودکان چیست؟
حسادت به عنوان یک حالت ذهنی تعریف میشود که منجر به سرخوردگی می شود. این وضعیت به این دلیل است که فرد مورد محبت کسانی که دوستشان دارد، مانند والدین، خواهر و برادر، شریک زندگی، خویشاوندان و حتی حیوانات خانگی قرار نمی گیرد. گاهی اطرافیان واقعاً اعتقاد ندارند که کمبود محبت متقابل وجود دارد. آنها عمدتا متوجه تغییر در شدت و فراوانی محبت افراد می شوند.
علاوه بر این، حسادت ممکن است دلیل مشخصی نداشته باشد و کودک همچنان همان توجه قبلی را داشته باشد، حتی بیشتر از خواهر و برادر جدیدش مورد توجه قرار گیرد. با این حال، درد حسادت در ذهن شخصی که آن را تجربه می کند واقعا وجود دارد. این مشکل می تواند به دلیل یک اختلال بالینی باشد که نیاز به مراقبت و درمان تخصصی دارد.
کودک ممکن است به دلیل حسادت و کینه احساس ناراحتی کند. با این حال ، این هنوز یک اختلال شناختی و ذهنی است که می تواند منجر به عواقب منفی یا حتی در موارد بسیار شدید باعث اسکیزوفرنی کودکان شود. هرگز از افرادی که به شما حسادت می کنند متنفر نباشید بلکه باید به حسادت آنها احترام گذاشت زیرا آنها کسانی هستند که فکر می کنند شما بهتر از آنها هستید.
بهترین رفتار در برابر حسادت کودکان
حسادت در کودکان ممکن است ظاهر شود یا نهفته باشد، اما مسئله این است که وجود دارد و واقعی است. در مرحله اول، شما باید برخی اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید تا از وقوع آن جلوگیری کنید. سپس، علل را مشاهده کنید، علائم را تجزیه و تحلیل کنید و در نهایت، اگر مشکل خارج از کنترل شما است، از متخصص کمک بگیرید.
پیامد نادیده گرفتن حسادت در کودکان
در این جا لازم است برای درک بیشتر اهمیت موضوع از یک داستان آشنا استفاده نماییم؛ روزی روزگاری کودکی وجود داشت که احساس می کرد مرکز جهان است. او به تنهایی مرکز توجه والدین و اطرافیان بود و به راحتی توجه همه را به سمت خود جلب می کرد. سپس، یک روز، کودک مطلع شد که خواهر یا برادر کوچکتری در حال آمدن است. این موضوع به هیچ وجه کودک را خوشحال نکرد. خوشبختانه والدین به زودی فهمیدند که باید در اسرع وقت به حسادت در فرزند خود توجه کنند تا مشکل او تشدید نشود.
متأسفانه ،گاهی اوقت والدین از این مشکل غافل می شوند و حسادت کودک در او مزمن می گردد و حتی پس از مدتی افزایش می یابد. به همین دلیل، رابطه کودک با خواهر یا برادر کوچکتر بدتر می شود و تمام خانواده در نهایت از این وضعیت دچار آسیب می گردند. آیا این مشکل برای شما آشنا به نظر می رسد؟ این وضعیت بسیار رایج است و می تواند منجر به درد و رنج زیادی در خانواده شود. حسادت فقط با آمدن برادر یا خواهر کوچکتر ایجاد نمی شود. در واقع دلایل زیادی می تواند پشت حسادت در کودکان نهفته باشد.
به نقل از سایت momjunction:
حسادت یک نوعی از احساس رایج در کودکان است، و واقعا یکی از ناخوشایندترین احساساتی است که ممکن است تجربه کنند. این احساس ریشه در ترس از دست دادن عشق و توجه والدین و مراقبانشان است. همچنین ممکن است باعث عصبانیت، اضطراب نسبت به سایر خواهر و برادران شود. در کنار این موضوع، کودکان ممکن است در صورت حسادت به خواهر یا برادر یا حتی دوست خود، مکرراً با هم اختلاف یا دعوا داشته باشند. این پست را بخوانید تا با اشتباهات رایج والدینی که ممکن است منجر به حسادت در کودکان شود و نحوه برخورد با آنها آشنا شوید.
علائم حسادت در کودکان
وقتی با کودک حسود برخورد می کنید، چه بنیادی و چه بی اساس، شاخص های مختلفی می توانند به شما نشان دهند که مشکل حسادت وجود دارد. موارد زیر رایج ترین علائم هستند:
- رخ دادن نوسانات خلقی بدون دلیل
- ناراحتی مانند گریه بیدلیل
- بروز رفتارهای جدید مانند شب ادراری در رختخواب یا بی اشتهایی
- تغییر در بیان کلامی
- نگرش منفی، سرسختی و سرکشی
- انکار سیستماتیک اشتباهات خود
- تمایل به سرزنش دیگران
کودکان حسود چند دسته هستند؟
کودکان حسود در دستههای متفاوتی قرار دارند که میتوان حسادت در کودکان را براساس الویت بندی شناخت.
1) حسادت بین خواهر و برادر
شایعترین نوع دیده شده در کودک حسود حسادت بین خواهر و برادرها است. این مشکل معمولاً به دلیل عوامل محیطی و تکاملی است. همچنین میتوانند ژنتیکی باشند و بنابراین، کودک را مستعد کرده و حتی منجر به عواقب جدی در زندگی آینده آنها خواهد شد.
بین خواهر و برادران، حسادت ممکن است به دلیل مسائل مختلفی ایجاد شود. برای مثال، یک خواهر ممکن است به دلیل تواناییها یا دستاوردهای برادرش حسادت کند. او ممکن است احساس کند که والدین بیشتر به برادرش توجه میکنند و او را ترجیح میدهند. این میتواند به تداخلها و نزاعهای خانوادگی منجر شود.
از طرف دیگر، برادران نیز ممکن است به دلیل موفقیتها یا تواناییهای خواهرشان حسادت کنند. آنها ممکن است احساس کنند که خواهرشان بیشتر از آنچه که ارزش دارد توجه و محبت والدین را به خود جلب کرده است.
2) حسادت در مرحله دلبستگی
این نوع حسادت بستگی به سن کودک دارد. این وضعیت به ویژه هنگامی حساس می شود که خواهر یا برادر جدید در سنین پایین، بین دو تا پنج سالگی به دنیا می آید. این حسادت به این دلیل است که در مرحله دلبستگی شدید کودک به اطرافیان اتفاق میافتد.
دلایل بروز حسادت کودکان
شیوه آموزشی مراقبان و همچنین شرایط خانوادگی در خانه نیز از عوامل مهمی است که باید در تکامل و رشد کودکان و واکنش آنها در برابر حسادت مورد توجه قرار گیرد. فاکتورهای محیطی کودک ، تجربیات خودش، توانایی معاشرت، تحمل و کمبودهای احتمالی احساسی همگی از عوامل کلیدی بروز حسادت هستند. اما بهطور کلی روانشناسان حسادت کودکان را بهخاطر وجود این 5 عامل میدانند:
- خود محور بودن کودک: کودک فکر میکند همیشه مالک توجه در خانواده است و توجه همیشگی والدین را حق طبیعی خود میداند و همین باعث وجود احساس حسادت در کودکان میشود.
- اضطراب در کودکان: افزایش اضطراب در کودکان در اکثر مواقع مانند استرس مدرسه رفتن موجب بروز حسادت کودکان میشود.
- عدم آموزش بروز علاقه در کودک: نحوه بروز احساسات و علاقه کودکان معمولا در جنینی شکل میگیرد و اگر کودک بروز علاقه خود را به اطرافیان درست آموزش ندیده باشد تبدیل به حسادت کودکان میشود.
- استفاده از مکانیسم محافظتی: اگر والدین همیشه دور کودک خود حلقه محافظتی بکشند و برای جلوگیری از مسائل احتمالی همیشه از کودک مراقبت بیش از اندازه کنند اعتماد کودک کم خواهد شد و کودک به کودکانی که قویتر و اعتماد به نفس بیشتری دارند حسادت میکنند.
- محبت بیش از اندازه به کودک: همه والدین بجههای خود را دوست دارند اما در کنترل و توجه به حد و مرز ابراز علاقه به کودک خود باید کاملا آگاه باشند. زیرا با انجام این روند کودکی حسود را تحویل جامعه خواهید داد.
راهکارهای جلوگیری از حسادت در کودکان
وقتی میخواهید حسادت را در کودکان کنترل نمایید، باید استراتژی های مفید مختلفی را در نظر بگیرید. بنابراین، هنگام کنترل و کار روی این رفتار چند نکته مهم وجود دارد:
- منشا حسادت را تجزیه و تحلیل کنید. شما باید با کودک و شرایط او آشنا باشید زیرا تنها در صورتی که محرک را بشناسید می توانید در مقابل آن عکس العمل مناسبی داشته باشید .
- مشارکت همه خانواده هنگامی که حسادت را تشخیص دادید بسیار مهم است . باید روشی را برای خود تعیین کنید و همه کسانی که برای کودک مهم هستند باید آن را رعایت کنند
- در صورت وجود چند فرزند در خانواده، از درمان ترجیحی خودداری کنید.
- تقویت مثبت کارهایی را که کودک درست انجام می دهد، برجسته کنید و روی موارد منفی زیاد تاکید نکنید.
- توجه خود را از رفتارهای حسادت آمیز مانند عصبانیت و نافرمانی عمدی بردارید.
- تقویت فعالیت های خانوادگی و بازی های گروهی.
- با آرامش نسبت به مواقع حسادت واکنش نشان دهید و تا جایی که ممکن است از عکس العمل منفی و توهین آمیز خودداری کنید.
- وقتی همه چیز را منفی می دانند، امتیازات خود را به آنها یادآوری کنید. به عنوان مثال، در مورد مزایای داشتن خواهر یا برادر کوچکتر، مانند داشتن همبازی، در صورت حسادت به آنها صحبت کنید.
جلوگیری از حسادت در کودکان مهم است، زیرا می تواند منشأ درد باشد که بر روابط بین فردی نیز تأثیر می گذارد. اگر شرایط خارج از کنترل شما است، از متخصصان کمک بخواهید، زیرا یک متخصص می تواند دستورالعملی ارائه نماید که به بهترین شکل بر این رفتار تاثیر بگذارد.
