درد رویش دندان کودک میتواند مرحلهای چالشبرانگیز برای والدین و خود نوزاد باشد. این فرآیند معمولاً با درد و ناراحتی همراه است که میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در خواب و تغذیه نوزاد شود. استفاده از روشهای خانگی برای تسکین درد دندان درآوردن نوزاد میتواند به کاهش این ناراحتیها کمک کند و از طریق راهکارهای ساده و طبیعی به بهبود وضعیت نوزاد کمک نماید. در ادامه، به بررسی برخی از روشهای خانگی برای تسکین درد رویش دندان کودک خواهیم پرداخت که میتواند به والدین و پرستار کودک در مدیریت این مرحله حساس کمک کند.
زمان دندان درآوردن نوزاد
زمان کاهش دندان درآوردن نوزاد معمولاً به صورت متغیر و از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است؛ اما به طور کلی، این فرآیند از حدود ۶ ماهگی شروع میشود و ممکن است تا ۳ سالگی ادامه داشته باشد. در ادامه مراحل کلی دندان درآوردن نوزادان را توضیح میدهیم:
- دندانهای پیشین پایین (Incisors) – حدود ۶ تا ۱۰ ماهگی: اولین دندانها معمولاً دندانهای پیشین پایین هستند. این دندانها به تدریج از لثه بیرون میآیند و میتوانند باعث ناراحتی و التهاب لثهها شوند.
- دندانهای پیشین بالا (Incisors) – حدود ۸ تا ۱۲ ماهگی: بعد از دندانهای پایین، معمولاً دندانهای پیشین بالا شروع به رویش میکنند. این دندانها نیز ممکن است باعث ناراحتی در نوزاد شوند.
- دندانهای نیش (Canines) – حدود ۱۶ تا ۲۰ ماهگی: بعد از دندانهای پیشین، دندانهای نیش در قسمتهای بالا و پایین فک شروع به درآوردن میکنند. این دندانها میتوانند در زمان رویش باعث ناراحتی بیشتری در نوزادان شوند.
- دندانهای آسیای اول (Molars) – حدود ۱۲ تا ۱۸ ماهگی: دندانهای آسیای اول که در قسمتهای عقب دهان قرار دارند، در این دوره ظاهر میشوند و ممکن است فرآیند رویش آنها نیز با ناراحتی همراه باشد.
- دندانهای آسیای دوم (Molars) – حدود ۲۰ تا ۳۰ ماهگی: در نهایت، دندانهای آسیای دوم در بالا و پایین فک به ترتیب ظاهر میشوند. این دندانها معمولاً در حدود ۲ تا ۳ سالگی به طور کامل رویش پیدا میکنند.
مهم است که والدین به تغییرات در لثههای نوزاد توجه داشته باشند و از روشهای مختلف برای کاهش ناراحتی دندان درآوردن استفاده کنند، مانند استفاده از حلقههای دندانی سرد، ماساژ لثهها با انگشت تمیز، پرستار کودک و در صورت لزوم مشورت با پزشک ضروری است.
به نقل از وبسایت www.nhs.uk :
دندان درآوردن نوزاد میتواند برای نوزادان چالشبرانگیز باشد، اما روشهای مختلفی برای کاهش ناراحتی آنها وجود دارد. استفاده از حلقههای دندانی، بهویژه آنهایی که در یخچال خنک شدهاند، میتواند به تسکین لثهها کمک کند. اگر نوزاد شروع به جویدن اشیاء میکند، میتوانید به او غذاهای سالم مانند میوههای نرم یا نان خشک بدهید و از غذاهای قندی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان خودداری کنید.
ژلهای مخصوص دندان درآوردن اثربخشی اثباتشدهای ندارند، اما اگر از آنها استفاده میکنید، مطمئن شوید که مخصوص نوزادان طراحی شدهاند. برای تسکین درد، میتوان از داروهای بدون قند مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کرد و نوازش آرام لثهها نیز ممکن است به آرامش نوزاد کمک کند. همچنین حفظ بهداشت دهان و شروع مسواک زدن دندانهای نوزاد بلافاصله پس از ظاهر شدن آنها ضروری است.
علائم دندان درآوردن نوزاد
علائم و نشانههای دندان درآوردن نوزاد ممکن است شامل مواردی باشد. این موارد عبارتاند از:
- افزایش تولید بزاق از علائم دندون دراوردن نوزاد: افزایش ترشح بزاق به دلیل تحریک لثهها و تلاش بدن برای تسکین فشار روی آنها رخ میدهد. این بزاق اضافی میتواند باعث خیس شدن لباس نوزاد و نیاز به تعویض مکرر لباس نوزاد شود. برای کمک به کاهش این مشکل، میتوان از دستمالهای نخی یا پیراهنهای مخصوص استفاده کرد.
- دندانسوزی و تحریکپذیری لثهها: لثههای نوزاد در زمان دندان درآوردن ممکن است به دلیل فشار دندانهای در حال رشد به بیرون، دچار التهاب و درد شوند. این وضعیت میتواند باعث شود نوزاد تمایل به مالیدن یا دست زدن به دهان خود داشته باشد. استفاده از دندانگیرهای خنککننده و نرم میتواند به تسکین درد و کاهش ناراحتی کمک کند.
- علائم دندان درآوردن نوزادان؛ گاز زدن و جویدن اشیاء: جویدن اشیاء به نوزاد کمک میکند تا فشار را از لثههای دردناک خود کاهش دهد. استفاده از دندانگیرهایی که قابل سرد کردن هستند یا مواد قابل جویدن نرم میتواند به تسکین درد کمک کند. همچنین، اطمینان از ایمنی اشیاءی که نوزاد میجود، مهم است.
- تغییر در الگوی خواب: درد و ناراحتی ناشی از دندان درآوردن ممکن است باعث بیخوابی یا بیداریهای مکرر شبانه شود. ایجاد یک روال خواب آرام و استفاده از تکنیکهای آرامشبخش مانند حمام گرم قبل از خواب میتواند به بهبود خواب نوزاد کمک کند.
- افزایش گریه و بیقراری از نشانه های دندان درآوردن نوزاد: گریه و بیقراری ناشی از درد دندان درآوردن میتواند باعث ایجاد استرس برای والدین شود. تلاش برای آرام کردن نوزاد با نوازش، صحبتهای آرام و استفاده از تکنیکهای آرامشبخش میتواند برای کاهش درد مفید باشد.
- کاهش اشتها: به دلیل درد و ناراحتی، نوزاد ممکن است کمتر شیر یا غذا بخورد. ارائه غذای نرم و سرد میتواند به تسکین درد و تشویق نوزاد به خوردن غذا کمک کند.
- علائم گوارشی از علائم دراوردن دندان در نوزاد: بلعیدن بزاق اضافی میتواند موجب تغییرات در سیستم گوارش نوزاد شود. در صورت مشاهده علائم شدید گوارشی مانند اسهال، مشاوره با پزشک ضروری است.
- تب خفیف: در برخی نوزادان، ممکن است دندان درآوردن باعث ایجاد تب خفیف شود. اگر تب بالا یا علائم دیگر به وجود آمد، باید با پزشک مشورت کرد تا از علل دیگر بیماریهای جدی مطمئن شد و درمان مناسب را انتخاب کرد.
- کشیدن گوش ها توسط نوزاد از علائم دندان درآوردن نوزاد: این مورد زیاد شایع نیست اما گاهی نوزاد برای تسکین درد دندان درآوردن گوش های خود را می کشند. البته این مورد می تواند نشانه عفونت گوش نوزاد هم باشد. پس اگر این مورد را مشاهده کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- گریه دندان درآوردن نوزاد
همچنین، برای مدیریت این علائم، استفاده از روشهای تسکین درد مانند استفاده از ژلهای مخصوص دندان درآوردن (با مشورت پزشک) و پیگیری منظم وضعیت نوزاد توصیه میشود.
راه های کاهش درد دندان درآوردن نوزاد
کاهش درد دندان درآوردن نوزاد میتواند با استفاده از روشهای مختلفی که میتواند مفید باشد، انجام شود. در ادامه، روشهای مختلفی که ممکن است در دندان درآوردن نوزاد مفید باشند را توضیح میدهیم:
- ژلهای دندانی برای کم کردن درد دندان درآوردن نوزاد: ژلهای دندانی که مخصوص نوزادان طراحی شدهاند، میتوانند درد را موقتاً کاهش دهند. این ژلها معمولاً حاوی مواد تسکیندهنده ملایمی هستند. قبل از استفاده از هر ژل، با پزشک مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای نوزاد خود مطمئن شوید.
- داروهای تجویزی: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای مسکن مناسب برای نوزاد تجویز کند. این داروها باید طبق دستور پزشک استفاده شوند.
- دندانگیرهای سرد: دندانگیرهایی که در یخچال یا فریزر قرار میگیرند، میتوانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. این دندانگیرها باید به خوبی تمیز شوند و هرگز نباید به طور مستقیم در فریزر قرار گیرند تا از خطر شکستگی جلوگیری شود.
- پستانکهای سرد برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد: استفاده از پستانکهای سرد نیز میتواند به تسکین درد کمک کند، البته باید مطمئن شوید که آنها به درستی شسته شده و دمای آنها مناسب است.
- ماساژ ملایم: با استفاده از انگشت شست تمیز خود، به آرامی لثههای نوزاد را ماساژ دهید. این کار میتواند به تسکین درد و تحریک جریان خون در ناحیه لثه کمک کند.
- غذاهای خنک و نرم: اگر نوزاد شما توانایی خوردن غذاهای جامد را دارد، میتوانید غذاهای سرد و نرم مثل ماست، پوره سیبزمینی سرد یا مخلوط میوههای خنک را به او بدهید. این غذاها میتوانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
- دندانگیرهای یخزده برای کمک به رویش دندان نوزاد: دندانگیرهایی که در فریزر قرار میگیرند، میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. این دندانگیرها باید به خوبی تمیز و بهداشتی نگهداری شوند و حتماً باید مطمئن شوید که آنها به طور کامل یخ نزدهاند؛ زیرا دمای بسیار پایین میتواند پوست نوزاد را اذیت کند.
- محیط آرام: ایجاد یک محیط آرام و راحت برای نوزاد میتواند به کاهش استرس و اضطراب ناشی از درد دندان کمک کند. استفاده از موسیقی آرام و ملایم و حتی در آغوش گرفتن میتواند مفید باشد.
- کمک پزشکی: اگر درد نوزاد شدید است یا نشانههای غیرعادی مانند تب بالا، اسهال یا تغییرات در خواب مشاهده کردید، حتماً با پزشک مشورت کنید. پزشک میتواند راهکارها و داروهای مناسب را پیشنهاد کرده و از وضعیت نوزاد شما اطمینان حاصل کند.
نکات اضافی دربارهی کاهش درد دندان در نوزادان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- نظافت: تمامی اشیاء و وسایل که نوزاد آنها را به دهان میبرد، باید به طور منظم شسته شوند تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
- توجه به واکنشها در کاهش درد دندان درآوردن نوزاد: به واکنشهای نوزاد خود توجه کرده و از هر چیزی که ممکن است درد او را بدتر کند، اجتناب کنید.
این روشها میتوانند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از دندان درآوردن نوزاد کمک کرده و برای روند رویش دندانها کمک کننده باشند.
19 روش خانگی درمان درد دندان درآوردن نوزاد
برای درمان درد دندان درآوردن نوزاد روشهای خانگی مختلفی وجود دارد که میتوانید به سادگی در خانه انچام دهید. برخی از این روش ها به شرح زیر است:
- ریشه زنجبیل پوست کنده
- میخک زمینی
- یک حوله را منجمد کنید
- کامیلیا / بابونه
- جویدن مسواک
- عصاره وانیل
- بستنی یخی خانگی
- یک سر بطری شیشه شیر را فریز کنید
- پیاز سبز
- کیسههای برنجی
- روغنهای اسانسی
- ریشه شیرین بیان
- حمام نمودن کودک
- گردنبند دندان کهربا
- شیردهی
- انگشتان مادر (یا پدر!)
- قاشق سرد
- بیسکویت های ارگانیک رویش دندان
- حلقه های رویش دندان ارگانیک
در ادامه به توضیح کاملتری از این موارد میپردازیم.
1. ریشه زنجبیل پوست کنده برای درمان درد دندان درآوردن نوزاد
زنجبیل یک گیاه ضد التهاب طبیعی است که با تسکین انتهای عصب لثه به تسکین درد دندان درآوردن کمک میکند. برای قوی ترین تاثیر، یک برش زنجبیل پوست کنده را به مدت 2-3 دقیقه روی لثه کودک خود بمالید.
2. میخک زمینی برای درمان خانگی درد رویش دندان
میخک حاوی روغنهایی است که خاصیت گرم کنندگی و بیحسی دارند. میخک های آسیاب شده را با آب، روغن نارگیل یا کره بدون نمک مخلوط کرده و در یخچال سرما دهید تا خمیری درست شود که روی لثه مالیده شود. اسانس گل میخک نیز عالی عمل می کند!
3. یک حوله را منجمد کنید
یک پارچه یا حوله مرطوب را فریز کرده و بگذارید کودک برای داشتن احساس بیحسی و خنک، آن را بجود. برای تاثیر بیشتر، میتوانید یک سر آن را قبل از انجماد گره بزنید ، یا پارچه را به جای آب در چای بابونه خیس کنید.
4. کامیلیا / بابونه
کامیلیا یک محصول بدون نسخه پزشک بیخطر است که حاوی بابونه برای تسکین درد و تحریک پذیری، موثر برای تسکین لثه ها است که میتواند به درمان اسهال که گاهی اوقات با دندان درآوردن رخ میدهد کمک کند.
5. درمان خانگی درد دندان درآوردن نوزاد با جویدن مسواک
جویدن مسواک باعث سلامتی دندان میشود زیرا کودک مسواک را در دهان خود میگذارد و در عین حال به لثه های خود ماساژ خوبی خواهد داد. همچنین ماساژورهای لاستیکی که مادر می تواند روی انگشت خود استفاده کند نیز انتخاب مناسبی هستند.
6. عصاره وانیل
وانیل حاوی ماده آرام بخشی است که میتواند اضطراب کودک را کاهش دهد. همچنین، مقدار کمی از الکل موجود در عصاره احساس گرم و آرامش بخشی ایجاد میکند. یک پنبه را با عصاره آن خیس کنید و روی لثه کودک خود بمالید.
7. بستنی یخی خانگی
تهیه بستنی یخی از آب میوه های طبیعی و ارگانیک یک روش سرگرم کننده، خوشمزه و ایمن است تا کودک بتواند کمی درد دندان های خود را تسکین دهد. جویدن بستنی سرد و سخت باعث تسکین موقت درد لثه میشود.
8. حلقه های رویش دندان ارگانیک
حلقه های دندانه دار چوبی یا لاستیکی محکم برای کودکان بزرگتر بسیار مناسب هستند زیرا تقریباً ضد جویدن هستند. از دندان ساب های که داخل آنها مایعی وجود داشته باشد دور باشید زیرا ممکن است تحت فشار بشکند. و البته مطمئن شوید که دندان سابی که خریداری میکنید فاقد BPA هستند.
9. برای درمان درد دندان درآوردن نوزاد یک سر بطری شیشه شیر را فریز کنید
یک بطری را از آب پر کنید و آن را فریز کنید (وارونه به طوری که آب در نوک پستانک منجمد شود) و سپس بگذارید کودک نوک آن را بجود. همچنین میتوانید پستانک مرطوب را برای همان اثر فریز کنید.
10. بیسکویت های ارگانیک رویش دندان
بسیاری از مارک های مختلف این کراکرهای سخت را میتوان در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی خریداری کرد. در حالی که بعضی از والدین در استفاده از این بیسکویت ها موفق عمل نموده اند لازم است توجه داشته باشید که احتمال شکستن آنها در تکه های کوچک وجود دارد و خطر خفگی ایجاد میکند.
11. درمان خانگی درد رویش دندان نوزاد با قاشق سرد
این داروی دندان درآوردن توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه میشود. چند ساعت یک قاشق فلزی را در یخچال خنک کنید، سپس بگذارید کودک از جویدن آن لذت ببرد! قاشق های مخلوط چوبی نیز دارای بافت سخت عالی هستند که نوزادان آن را دوست دارند!
12. انگشتان مادر (یا پدر!)
ساده ترین راه حل گاهی اوقات بهترین راه حل است. با لمس محکم انگشت اشاره لثه های کودک خود را مالیده و ماساژ دهید. اگر کودک احساس رضایت میکند (و دندان های زیادی ندارند!) می توانید تا بند اول انگشت خود را به داخل دهان نوزاد ببرید.
13. شیردهی منظم در دوران رویش دندان نوزاد
این کار میتواند برای برخی از نوزادانی که تازه دندان دارند راحت باشد، اما در واقع باعث ناراحتی سایر کودکان میشود. اگر کودک شما یکی از دوستداران این روش است، میتوانید انگشت خود را روی لثه های او بمالید تا تسکین یابد. اگر مکیدن برای کودک شما تحریک کننده است، شیردهی را امتحان کنید.
14. گردنبند دندان کهربا
این گردن بندها طوری طراحی شده اند که میتواند توسط کودک جویده شوند. گرمای بدن کودک باعث آزاد شدن اسید سوکسینیک موجود در سنگ ها میشود که یک مسکن طبیعی و کاهش دهنده التهاب است. از کهربا برای تسکین دندان درآوردن نوزادان قرن ها استفاده شده است.
15. حمام نمودن کودک برای کاهش درد دندان درآوردن نوزادان
آب گرم در حمام به کودک شما کمک میکند تا بدن خود را آرام کند و باعث ایجاد حواس پرتی از ناراحتی مداوم میشود. حمام کردن کودک همچنین باعث تغییر خلق و خو شوند، که میتواند برای از بین بردن مشکلات دندان درآوردن آنها مفید باشد.
16. ریشه شیرین بیان
شیرین بیان ریشه گیاهی است که معمولاً در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی و عطاری ها یافت می شود. این گیاه طعم شیرینی دارد و به طور طبیعی لثه های کودک را در حین جویدن بی حس می کند. این ریشه همان آب نبات شیرین بیان نیست که برای نوزادان مفید نیست ، بنابراین مراقب باشید!
17. روغنهای اسانسی برای درمان خانگی دندان دراوردن کودک
روغن های اسانسی بسیاری از داروهای طبیعی مختلف را برای انواع بیماری ها ارائه میدهند. روغن اسطوخودوس بسیار آرامبخش است و به کودک شما در هنگام استرس آرامش میبخشد. اسانس دیگر، گل میخک، احساس بیحسی را در لثه ایجاد میکند تا به کودک در کاهش درد کمک کند.
18. کیسههای برنجی
یک قاشق غذاخوری برنج خام را وسط پارچه ای تمیز قرار دهید. آن را بپیچید و قبل از قرار دادن در فریزر، آن را با نوار لاستیکی ببندید. قبل از دادن به کودک برای نگه داشتن و جویدن، کیسه را کمی خیس کنید. بچه ها بافت برنج را دوست دارند!
19. پیاز سبز برای درمان درد دندان درآوردن نوزاد در خانه
قسمت سبز پیاز چه را از برگ های سبز بلند جدا کرده و مقدار کمی نمک به قسمت سفید باقیمانده اضافه کرده و به کودک خود بدهید تا بجود. همچنین میتوانید پیازها را کباب کنید تا نرم تر و قابل جویدن شوند.
درد رویش دندان کودک میتواند مانند شکاف کام دردناک و ناراحتکننده باشد، اما روشهای خانگی به تسکین این درد کمک میکنند. استفاده از حلقههای دندانی سرد، ماساژ لثهها با انگشت تمیز و دادن غذاهای سرد و نرم میتواند آرامشبخش باشد. همچنین، مطمئن شوید که نوزاد هیدراته است و از تنشهای اضافی جلوگیری کنید. اگر درد شدید یا علائم دیگری مشاهده کردید، مشاوره با پزشک متخصص کودکان و پرستار در منزل، همیشه بهترین گزینه برای کاهش درد دندان آوردن نوزاد بوده است.
سوالات متداول
چگونه میتوانیم درد رویش دندان را در نوزادان کاهش دهیم؟
استفاده از دندانگیرهای سرد که میتوانند به آرامی لثهها را تسکین دهند، مفید است. همچنین، مالیدن لثهها با انگشت شست تمیز میتواند کمککننده باشد.
آیا استفاده از خوراکیهای سرد برای نوزادان مفید است؟
بله، خوراکیهای سرد مانند میوههای خنک و برشهای کوچک خیار یا هویج میتوانند به تسکین درد کمک کنند. اما باید مراقب باشید که قطعات خوراکی کوچک نباشند تا خطر خفگی کاهش یابد.
آیا استفاده از ژلهای ضد درد برای دندانهای نوزادان توصیه میشود؟
برخی از والدین از ژلهای مخصوص دنداندرآوری استفاده میکنند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از هرگونه محصول جدید، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که ایمن است و مناسب نوزاد شما میباشد.
حوله منجمد چه تاثیری برای تسکین درد رویش دندان در نوزدان دارد؟
یک پارچه یا حوله مرطوب را فریز کرده و بگذارید کودک برای داشتن احساس بی حسی و خنک، آن را بجود . برای تاثیر بیشتر، میتوانید یک سر آن را قبل از انجماد گره بزنید، یا پارچه را به جای آب در چای بابونه خیس کنید.
آیا میتوان از داروهای خانگی برای کاهش درد رویش دندان استفاده کرد؟
برخی از داروهای خانگی مانند استفاده از عصارههای گیاهی یا روغنهای طبیعی به تسکین درد کمک میکنند؛ اما باید احتیاط کرده و قبل از استفاده از آنها با پزشک مشورت کرد.
ریشه شیرین بیان چه اهمیتی برای تسکین درد ریش دندان کودکان دارد؟
این گیاه طعم شیرینی دارد و به طور طبیعی لثه های کودک را در حین جویدن بی حس میکند. این ریشه همان آب نبات شیرین بیان نیست که برای نوزادان مفید نیست، بنابراین مراقب باشید!
پیاز سبز چه اهمیتی برای تسکین درد ریش دندان کودکان دارد؟
قسمت سبز پیاز چه را از برگ های سبز بلند جدا کرده و مقدار کمی نمک به قسمت سفید باقیمانده اضافه کرده و به کودک خود بدهید تا بجود. همچنین میتوانید پیازها را کباب کنید تا نرم تر و قابل جویدن شوند.
چه زمانی باید برای درد رویش دندان کودک به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد شدید باشد، نوزاد تب داشته باشد یا علائم غیرعادی مانند اسهال یا استفراغ مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا از مشکلات دیگر جلوگیری شود.
علائم دندان درآوردن نوزاد چیست؟
- افزایش تولید بزاق
- دندانسوزی و تحریکپذیری لثهها
- گاز زدن و جویدن اشیاء
- تب خفیف
- کشیدن گوش ها توسط نوزاد: این مورد زیاد شایع نیست اما گاهی نوزاد برای تسکین درد دندان درآوردن گوش های خود را می کشند. البته این مورد می تواند نشانه عفونت گوش نوزاد هم باشد. پس اگر این مورد را مشاهده کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
بهترین راه راحت دندان درآوردن نوزاد طب سنتی کدام است؟
بهترین روش راحت دندان درآوردن نوزاد طب سنتی، استفاده از روغن های گیاهی و پیاز سبز می باشد.