اختلال نافرمانی مقابله ای؛ این اختلال یکی از شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان است. کودکانی دارای این اختلال دوره های مکرر عصبانیت، رفتار مقابله جویانه یا پرخاشگرانه عمدی و عدم تحمل دستور را نشان میدهند. که در مرکز خدمات پرستاری سفیر آرامش در مقاله پرستار کودک به این دغدغه پرداخته شده است.
این گروه از کودکان رفتار های نافرمانی را در مقابل تمامی افراد بروز میدهند. این افراد ممکن است والدین و معلمان و یا هم بازی و هم کلاسی باشد. کودکان با این رفتار میخواهند از تسلط دیگران بر خود اجتناب کنند. نشانه های این بیماری تا نوجونای هم امکان بروز دارد و اگر درمان به موقع صورت نگیرد منجر به بروز مشکلات عدیده ای در دوران بزرگسالی خواهد شد. در تمامی کودکان در دوره های مختلف رشد رفتارهای نافرمانی و هنجارشکنانه دیده میشود. اما در این اختلال شدت و تکرار رفتارهای پرخاشگرانه مهم است.
کودکان دارای اختلال نافرمانی نمیتوانند بر احساسات خود کنترل داشته باشند و به همین دلیل در اجتماعات هم سالان خود و در روابط با آنها با مشکل مواجه می شوند و اغلب دیگران را با رفتارهای خود ناراحت میکنند. همچنین این کودکان از حضور در فعالیت های جمعی و بازی های گروهی امتناع میکنند و یا مدت کوتاهی بعد از حضور در جمع با سایر کودکان به بحث و مشاجره میپردازند.
پیشنهاد مقاله: تامین ایمنی کودک در زمستان و هر آنچه لازم است والدین و پرستار کودک بدانند
نشانه های اختلال نافرمانی در کودک
نشانه های مهم اختلال نافرمانی در کودکان شامل موارد زیر میباشد:
- بد اخلاقی
- مخالفت مداوم با نظر و دستورات اطرافیان بخصوص بزرگسالان
- زیر پا گذاشتن قوانین و مقررات علی رغم آگاهی از آن ها
- مقصر شمردن دیگران بخاطر اشتباهات خود
- خشونت و برخورد تند در صحبت ها
- کینه ورزی
- کودک قادر به کنترل احساس خشم خود نیست
موارد گفته شده از نشانه های اختلال نافرمانی در کودک میباشد که در ادامه برای رفع این اختلال راهکارهایی پیشنهاد میشود.
راه کارهایی برای مقابله با رفتارهای نافرمانی کودک
مراقبین و پرستار کودک باید رفتارهای کودک را کنترل کنند و با برخورد مناسب از شدت یافتن این اختلال پیشگیری کنند. نکاتی که در این زمینه باید دراین زمینه مورد توجه قرار گیرد در این مبحث اشاره شده است.
اولین قدم در رفع و یا کاهش این مشکل شناسایی عاملی است که باعث بروز این رفتار در کودک میشود. والدین باید الگویی از رفتار های پرخاشگرانه و نافرمانی کودک با اتفاقات مرتبط با آن پیدا کنند. از این طریق میتوانند بروز این رفتار ها را کاهش دهند. توجه و تشویق رفتار های مثبت کودک به جای تمرکز بر رفتارهای منفی او بین والدین در زمینه تربیت کودک باید اتفاق نظر وجود داشته باشد و رفتار والدین باید الگویی برای کودک به شمار برود. با کودک بحث و دعوا نکنید و سعی نکنید نظر خود را به او تحمیل کنید. قوانین مشخصی را در منزل اعلام کنید و عواقب زیر پا گذاشتن آن را مشخص کنید و در صورتی که کودک آنها را رعایت نکرد با قاطعیت برخورد کنید.
قبل از سرزنش کردن کودک به او آموزش دهید. اگر کودک علاوه بر اختلال نافرمانی دارای اختلال توجه و تمرکز (بیش فعالی) نیز باشد نباید در رعایت نظم به کودک سخت گیری کنید. کودک رابه انجام فعالیت بدنی تشویق کنید. انجام فعالیت بدنی و ورزش منظم به کودکان در کنترل خشم و جلوگیری از پرخاشگری کمک بسیاری میکند.
خشم خود را کنترل کنید در زمان عصبانیت از رفتار کودک به گونه ای رفتار نکنید که از شما بترسد. نفس عمیق بکشید و به گونه ای رفتار کنید که رفتار منفی کودک را تشدید نکنید.
از یک کلمه مشترک بین خود و کودکتان برای بیان عصبانیت استفاده کنید. گفتن کلمه “نه”، “بس کن” و”نکن” کودک را ادامه کار خود تشویق میکند. اما یک کلمه که به صورت رمز بین شما و کودک بیان شود می تواند کنترل را ساده تر کند. به عنوان مثلا “آدامس بادکنکی” کلمه ای است که زمانی که از کودک میخواهید کار خود را متوقف کند و یا زمانی که کودک میخواهد احساسات خود را عنوان کند استفاده کنید.
سخن پایانی
رفتار خود را به عنوان مراقب و یا پرستار در منزل تغییر دهید. احساسات منفی و نگرش شما و همچنین پیش بینی منفی از رفتار کودک می تواند بر تعامل شما با کودک تاثیر منفی د اشته باشد. سعی کنید در تعامل با کودک توانایی ها و قابلیت های کودک را با نکات منفی که در ذهن دارید جایگزین کنید.