اقدامات ضروری در هنگام شروع حمله ام اس چیست؟

شاید برای شما هم سوال پیش آمده باشد که حمله ام اس چگونه است؟ مالتیپل اسکلروز یا ام‌اس (MS) یک بیماری ناتوان‌کننده بوده که بر سیستم عصبی مرکزی، شامل مغز و نخاع تأثیر می‌گذارد. این بیماری خودایمنی ناشی از حمله سیستم ایمنی بدن به رشته‌های عصبی و تخریب غلاف میلین آن‌هاست. این فرآیند می‌تواند منجر به اختلال در انتقال پیام‌های عصبی و در نتیجه مشکلاتی در عملکردهای مختلف بدن شود.

سؤالات متداولی که بسیاری از افراد در مورد ام‌اس دارند، شامل علائم، سرعت پیشرفت بیماری، روش‌های درمان و عوارض ناشی از آن است. برای دریافت پاسخ‌های دقیق به این سؤالات، بهتر است تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید. برای تشخیص و درمان مؤثر این بیماری، توصیه می‌شود به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اگر بیمار ام اس در منزل دارید می‌توانید با استخدام پرستار بیمار از وی نگهداری کنید.

حمله ام اس چگونه است؟

بیماری ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس یکی از بیماری‌های خودایمنی شناخته‌شده است که به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب، به ویژه غلاف میلینی آن‌ها، بروز می‌کند. این حملات موجب اختلال در ارتباطات مغز با سایر نقاط بدن می‌شود و ممکن است منجر به آسیب دائمی یا تخریب اعصاب گردد. علائم و نشانه‌های این بیماری بسیار متنوع هستند و شدت و نوع آن‌ها به میزان آسیب وارده و اعصاب درگیر بستگی دارد. علی‌رغم اینکه درمان قطعی برای MS وجود ندارد، برخی روش‌های درمانی می‌توانند در تسریع بهبودی پس از حملات، تغییر روند بیماری و مدیریت علائم موثر باشند.

بسیاری از بیماران مبتلا به MS دچار دوره‌های عود بیماری می‌شوند. در این دوره‌ها، فرد ممکن است علائم جدید را تجربه کند که این علائم می‌توانند چند روز تا چند هفته ادامه یابند. به طور معمول، علائم ناشی از این بازگشت‌ها ممکن است به‌طور کامل یا جزئی بهبود یابند. بین این دوره‌ها، بیماران ممکن است مدت‌های طولانی را بدون علامت سپری کنند. همچنین، افزایش فصل دما می‌تواند به طور موقت علائم حمله ام اس را تشدید کند، اما نشان‌دهنده‌ی عود بیماری نیست.

در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از بیماران مبتلا به MS، با نوع پیشرونده ثانویه مواجه هستند که شامل عود مکرر و پیشرفت پیوسته علائم با یا بدون دوره‌های بهبودی خواهد بود. تشدید علائم در این بیماران معمولاً شامل مشکلات حرکتی و اختلال در راه رفتن است. پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به نوع پیشرونده ثانویه می‌تواند متفاوت باشد. برخی افراد نوعی از MS را تجربه می‌کنند که نشانه‌های آن به طور تدریجی و بدون عود بروز می‌کند که به این نوع، MS پیشرونده اولیه گفته می‌شود.

به نقل از وبسایت hopkinsmedicine:

ام‌اس (MS) یک بیماری مزمن خودایمنی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به میلین، پوشش محافظ اطراف رشته‌های عصبی، حمله می‌کند. این آسیب ارتباط بین مغز و بدن را مختل می‌کند و علائم متفاوتی در افراد ایجاد می‌کند که می‌تواند شامل مشکلات بینایی، ضعف عضلانی، بی‌حسی، مشکلات تعادل و دشواری‌های شناختی باشد.

ام‌اس به دو شکل عودکننده-فروکش‌کننده یا پیشرونده بروز می‌کند و درمان قطعی ندارد. تشخیص این بیماری شامل رد دیگر شرایط از طریق آزمایش‌ها، تصویربرداری و بررسی‌های آزمایشگاهی است. درمان ام‌اس بر مدیریت علائم، کاهش پیشرفت بیماری و توانبخشی برای حفظ عملکرد و استقلال تمرکز دارد.

نشانه ها و علائم اولیه حمله ام اس

بیماری ام اس یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و باعث تخریب پوشش میله‌ای عصبی (میلین) می‌شود. علائم این بیماری ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و در طول زمان تغییر کنند. حملات ام‌اس معمولا به صورت دوره‌ای بروز می‌کنند و ممکن است علائم جدیدی را به همراه داشته باشند. در ادامه به برخی از نشانه های حمله ام اس می‌پردازیم:

علائم حرکتی

• ضعف عضلانی: فرد ممکن است احساس خستگی یا ضعیفی در یکی یا چند عضو بدن داشته باشد. این ضعف ممکن است در یک طرف بدن بیشتر احساس شود.
• لرزش و بی‌ثباتی: در حین حرکت، فرد ممکن است دچار لرزش یا عدم تعادل شود که می‌تواند بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد.
• مشکلات در هماهنگی حرکات: این مشکلات می‌توانند باعث ناتوانی در انجام فعالیت‌های ساده مانند نوشتن، غذا خوردن یا راه رفتن شوند.

علائم حسی

• بی‌حسی: برخی افراد ممکن است احساس بی‌حسی یا مورمور شدن در اندام‌ها داشته باشند که به‌خصوص در قسمت‌های پایین بدن شایع‌تر است.
• درد عصبی: این درد ممکن است به صورت احساس سوزش یا درد تیز در نقاط مختلف بدن بروز کند.

علائم بینایی

• افت ناگهانی بینایی: از دست دادن بینایی، به‌ویژه در یک چشم که معمولاً با درد هنگام حرکت چشم همراه است. این مورد نباید با مشکلات بینایی سالمندان که رایج است اشتباه گرفته شود.
• دوبینی: این مشکل ممکن است کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و کیفیت بینایی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

علائم دیگر

• خستگی شدید: بسیاری از بیماران از احساس خستگی مفرط در طول روز شکایت دارند که معمولاً با استراحت بهبود نمی‌یابد.
• مشکلات جنسی: این مشکلات ممکن است بر دو جنس و کیفیت زندگی آن‌ها اثر بگذارد.
• عدم تحمل دما: برخی افراد ممکن است در برابر گرما یا سرما حساس‌تر شوند.

علائم روانی

• تغییرات خلقی: نگرانی، افسردگی یا اضطراب در افراد مبتلا به ام‌اس رایج است و می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

به‌طور کلی، درک بهتر از علائم حمله ام اس و توانایی شناسایی آن‌ها در مراحل اولیه در کنار کمک گرفتن از پرستار بیمار، می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا با درمان و مدیریت بهتری برای این بیماری روبه‌رو شوند. از آن‌جا که علائم می‌توانند در هر دوره متفاوت باشند، مراجعه به پزشک و انجام معاینات منظم بسیار اهمیت دارد.

تشخیص بیماری ام اس

تشخیص ام اس ممکن است به دلیل شباهت علائم آن با سایر اختلالات عصبی چالش‌برانگیز باشد. اگر پزشک به وجود این بیماری مشکوک شود، معمولاً شما را به یک متخصص نورولوژی (عصب‌شناسی) ارجاع می‌دهد. در این مرحله، پزشک سابقه بیماری را بررسی کرده و بسته به نیاز، معاینات بالینی را برای ارزیابی آسیب‌های احتمالی به مغز، نخاع و عصب‌های بینایی انجام می‌دهد.

تشخیص بیماری ام اس به سادگی با یک آزمایش واحد امکان‌پذیر نیست و برای تأیید آن، پزشک ممکن است مجموعه‌ای از آزمایشات زیر را توصیه کند:

• آزمایش خون: به منظور رد کردن سایر بیماری‌ها که علائم مشابهی دارند، مثل بیماری لایم و ایدز.
• ارزیابی تعادل بدن: بررسی هماهنگی بین بخش‌های مختلف بدن، قدرت بینایی و سایر عملکردهای عصبی به وسیله روش‌های خاص.
• تصویربرداری با MRI: این تکنیک تصویربرداری تمام جزئیات ساختاری مغز و نخاع را نشان داده و می‌تواند ناهنجاری‌ها را تشخیص دهد.
• تحلیل مایع مغزی-نخاعی (CSF): مایعی که اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده، معمولاً در افراد مبتلا به ام اس مقادیر خاصی از پروتئین‌ها را نشان می‌دهد.
• تست‌های الکتریکی مغز: آزمون‌هایی که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری کرده و ارزیابی عملکرد عصبی را تسهیل می‌کنند.

با استفاده از این روش‌های تشخیصی، پزشک قادر خواهد بود تا بهتر وضعیت بیماران را ارزیابی کرده و تشخیص دقیقتری ارائه دهد.

در زمان حمله ام اس چکار کنیم؟

واکنش به حمله ام اس چگونه است؟ در زمان حمله ام‌اس (اسکلروز چندگانه)، اقدامات زیر می‌تواند مفید باشد:

• استراحت کنید: در صورتی که احساس خستگی یا ضعف می‌کنید، به یک مکان آرام بروید و استراحت کنید.
• هیدراته بمانید: آب کافی بنوشید تا از کم‌آبی جلوگیری شود.
• کمپرس خنک یا گرم: بسته به نوع علائم، می‌توانید از کمپرس خنک یا گرم برای کمک به تسکین درد یا گرفتگی استفاده کنید.
• با پزشک خود تماس بگیرید: در صورت بروز علائم حاد یا جدید، سریعاً با پزشک خود یا متخصص ام‌اس تماس بگیرید.
• داروها: اگر داروهای خاصی برای مدیریت حملات دارید، طبق دستور پزشکتان آن‌ها را مصرف کنید.
• آرامش: تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

همیشه بهتر است که با پزشک خود در مورد علائم و حملات مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.

اقدامات بعد از حمله ام اس

حمله‌های بیماری ام اس (مالتیپل اسکلروزیس یا تصلب چندگانه) می‌توانند علائم و نشانه‌های مختلفی را ایجاد کنند که بر اساس شدت و نوع حمله متفاوت است. در صورت وقوع حمله، اقدامات زیر می‌توانند مفید باشند:

• راحتی و استراحت: فرد باید به یک محل آرام و راحت منتقل شود و استراحت کند. کاهش استرس و فشار بر روی بدن می‌تواند کمک کننده باشد.
• مدیریت علائم: در صورت بروز علائم خاص مانند ضعف، گیجی، یا مشکلات بینایی، ممکن است نیاز به داروهایی برای مدیریت این علائم باشد. پزشک معالج شما می‌تواند داروهای خاصی تجویز کند.
• تماس با پزشک: تماس با پزشک یا متخصص مغز و اعصاب برای ارزیابی وضعیت و دریافت راهنمایی‌های لازم از اهمیت بالایی برخوردار است. ممکن است لازم باشد تغییراتی در داروها یا درمان‌های قبلی شما ایجاد شود.
• درمانی و فیزیوتراپی: در صورت نیاز، فیزیوتراپی و درمان‌های توانبخشی می‌توانند به بهبود حرکت و کارکرد کمک کنند.
• رژیم غذایی مناسب: مصرف غذاهای سالم و متنوع می‌تواند به بهبود سیستم ایمنی و تقویت بدن کمک کند.
• پشتیبانی عاطفی: برقراری ارتباط با خانواده یا دوستان و حتی مشاوره روان‌شناسی می‌تواند در مدیریت عواطف و استرس‌های ناشی از حمله موثر باشد.
• توجه به علائم: در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن علائم فعلی، لازم است که فوری به پزشک مراجعه کنید.
• نظارت بر وضعیت: ثبت و پیگیری وضعیت علائم و حملات می‌تواند به پزشک در تدوین برنامه درمانی مؤثرتر کمک کند.

درمان بیماری ام اس

ام اس یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به آسیب به میلین (پوشش عصبی) و اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی شود. درمان بیماری ام اس معمولاً شامل ترکیبی از داروها و روش‌های غیر دارویی است که به کنترل علائم و کاهش عوارض بیماری کمک می‌کند. در زیر به برخی از این درمان‌ها اشاره می‌کنیم:

داروهای تعدیل کننده بیماری (DMTs):

این داروها برای کاهش شدت و فراوانی عودهای بیماری و همچنین تأخیر در پیشرفت ناتوانی استفاده می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

• اینترفرون‌ها: مانند اینترفرون بتا-1a و بتا-1b که به صورت تزریق‌های زیر جلدی یا عضلانی تجویز می‌شوند.
• گلاتیرامر استات: که به صورت تزریق روزانه یا هفتگی تجویز می‌شود.
• داروهای خوراکی: مانند تهفیدوپریسیل (Dimethyl fumarate) و ناتالیزوماب که باید در زمان مناسب مصرف شوند.
• داروهای بیوتکنولوژی: مانند اوکرلیزوماب (Ocrelizumab) که از طریق تزریق وریدی تجویز می‌شوند.

درمان‌های علامتی:

برای کنترل علائم مختلف بیماری ام‌اس، می‌توان داروهای زیر را مصرف کرد:

• کورتیکواستروئیدها: به ویژه برای کاهش التهاب در زمان عود شدید بیماری.
• داروهای ضد درد و ضد اسپاسم: شامل داروهای مسکن و شل‌کننده‌های عضلانی برای کنترل درد و اسپاسم عضلانی.
• داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب: برای مدیریت افسردگی و اضطراب که ممکن است در بیماران ام‌اس شایع باشد.

روش‌های توانبخشی:

توانبخشی می‌تواند به بیماران کمک کند تا با عوارض بیماری بهتر کنار بیایند:

• فیزیوتراپی: برای بهبود توان حرکتی و کاهش مشکل در حرکات.
• کاردرمانی: برای بهبود عملکرد روزمره و تنظیم فعالیت‌ها.
• گفتار درمانی: در صورت وجود مشکلات گفتاری یا بلع.

روش‌های مکمل و جایگزین:

بعضی از بیماران ممکن است از روش‌های مکمل مانند موارد زیر استفاده کنند:

• مدیتیشن و یوگا: به منظور کاهش استرس و همچنین بهبود کیفیت زندگی.
• تغذیه مناسب: مشاوره با متخصص تغذیه برای بهینه‌سازی رژیم غذایی.

حمایت‌های روانی و اجتماعی:

دریافت حمایت از خانواده، دوستان و گروه‌های حمایتی می‌تواند به کنترل عوارض روانی بیماری کمک کند. از سوی دیگر محققان همواره در حال تحقیق و توسعه درمان‌های جدید برای بیماری ام‌اس هستند. بیماران باید از آخرین پیشرفت‌ها در درمان‌های تجربی و بالینی آگاه باشند و در صورت مناسب بودن می‌توانند در این تحقیقات شرکت کنند.

راه های جلوگیری از حمله ام اس

ژنتیک تاثیر بسزای در بروز نشانه های حمله ام اس در افراد دارد؛ اما برخی عادات غلط زندگی نیز ممکن است شما را به این بیماری نزدیک کنند. برخی از موارد در جهت جلوگیری از ابتلا به این بیماری به شرح زیر است:

• ترک سیگار
• مصرف کافی مکمل ویتامین D و قرارگیری در معرض نور خورشید
• استفاده از رژیم‌های غذایی مناسب و کم چرب. غذا برای مریض باید با دقت انتخاب شود.
• کاهش سطح استرس و انجام ورزش منظم

سخن پایانی

بیماری ام اس یکی از اختلالات خودایمنی و بیماری مزمن بوده که علت دقیق بروز آن به‌طور کامل روشن نیست. این بیماری می‌تواند به طور قابل توجهی پیشرفت کند و تأثیرات زیادی بر روی سیستم عصبی داشته باشد.

در این وضعیت، سلول‌های ایمنی بدن به پوشش میلین که عایق سلول‌های عصبی است، حمله می‌کنند و در نتیجه ارسال پیام‌های عصبی به کندی انجام می‌شود. علائم این بیماری می‌تواند به شکل‌های مختلف بروز کند. در صورت بروز، مشاوره با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب به کنترل و پیشگیری از وخامت وضعیت کمک می‌کند. علاوه‌بر این، با استخدام پرستار سالمند می‌توانید از سالمندان مبتلا به ام اس با بهترین روش نگهداری کنید.

سوالات متداول

1- ام اس چیست؟

ام اس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش عایق اعصاب (میلین) حمله می‌کند و موجب اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی می‌شود.

2- علائم شایع ام اس چیست؟

علائم ممکن است شامل خستگی، ضعف عضلانی، مشکلات بینایی، اختلالات حرکتی، احساس سوزن سوزن شدن و مشکلات شناختی باشد. علائم می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.

3- آیا بیماری ام اس قابل درمان است؟

در حال حاضر، درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد؛ اما داروها و درمان‌های مختلف می‌توانند به کنترل علائم و کاهش شدت عود بیماری کمک کنند. مدیریت بیماری و حمایت‌های روانی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

4- حمله ام اس چقدر طول میکشد؟

مدت حمله ام‌ اس یا عود بیماری می‌تواند بین چند روز تا چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد.

5- عاقبت بیماری ام اس چیست؟

عاقبت بیماری ام‌ اس در هر فرد متفاوت است و به عوامل مختلفی مانند نوع بیماری، سرعت پیشرفت آن، درمان‌های انجام شده، و وضعیت کلی سلامتی فرد بستگی دارد. برخی از افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند و توانایی‌های خود را در طول زندگی حفظ کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است با پیشرفت بیماری دچار مشکلات جدی شوند.