خونریزی لثه یکی از مشکلات رایج در سلامت دهان و دندان است که بسیاری از افراد هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان با آن مواجه میشوند. این خونریزی معمولا نشانهای از وجود یک مشکل در لثهها یا دندانها است. مواردی مثل التهاب لثه، تجمع پلاکهای باکتریایی و حتی استفاده نادرست از ابزارهای بهداشتی دهان میتواند دلایل مختلفی برای این مشکل باشد.
گاهی اوقات، این خونریزی ممکن است به مراقبتهای ناکافی از دندانها و لثهها مرتبط باشد. افرادی که به طور منظم بهداشت دهان را رعایت نمیکنند یا در استفاده از نخ دندان یا مسواک بیاحتیاطی میکنند، بیشتر دچار این مشکل میشوند. همچنین اگر فردی تحت مراقبت حرفهای پرستار بیمار در منزل قرار دارد، طبیعتا به سلامت دهان و دندان وی بیشتر توجه میشود تا از مشکلاتی مانند خونریزی در لثه جلوگیری شود.
خونریزی لثه چیست؟
بیماری لثه یکی از مشکلات رایج دهانی است که میتواند به خونریزی مکرر لثهها منجر شود. این وضعیت اغلب ناشی از تجمع پلاکهای باکتریایی در اطراف خط لثه است که باعث تحریک و التهاب آن میشود. اگر به این مشکل توجه نشود، میتواند به شرایط پیچیدهتری مانند پریودنتیت تبدیل شود. پریودنتیت یک شکل پیشرفته از بیماری در لثه است که باعث آسیب به بافتها و استخوانهای حمایتکننده از دندانها میشود.
در برخی موارد، خونریزی در لثه ممکن است ناشی از عوامل دیگری مانند کمبود ویتامین یا مشکلات خونی مانند لوسمی باشد. در کودکان نیز مشکلاتی مانند آفت دهان کودک ممکن است باعث تحریک لثهها و ایجاد درد و ناراحتی شود. توجه به بهداشت دهان و دندان و مراقبتهای اولیه، میتواند از بروز مشکلات جدیتر پیشگیری کند.
آیا خونریزی دندان خطرناک است؟
خونریزی لثه میتواند نشانهای از مشکلات جدی در سلامت دهان باشد اما در برخی موارد ممکن است نشاندهنده وضعیتهای خطرناکتری باشد. به طور کلی، اگر خونریزی در لثه به طور مداوم ادامه پیدا کند یا همراه با علائم دیگری مانند تورم، درد یا عفونت باشد لازم است توجه بیشتری به آن شود. همچنین، اگر خونریزی به حدی باشد که حتی با مراقبتهای بهداشتی اولیه نیز متوقف نشود، باید به پزشک مراجعه کنید.
شرایطی مانند بیماریهای سیستمیک، اختلالات خونی و عفونتهای شدید نیز میتوانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. در نهایت، اگر خونریزی در لثه به همراه سایر علائم غیرمعمول یا نگرانکننده مانند تب یا تغییر رنگ لثه باشد، مراجعه به متخصص دندانپزشکی یا پزشک ضروری است.
علت خونریزی لثه
خونریزی لثه در خواب یا بیداری میتواند برای بسیاری از افراد نگرانکننده باشد؛ خصوصا زمانی که صبح با طعم خون در دهان بیدار میشوند. این مشکل معمولا به دلیل عوامل مختلفی ایجاد میشود که نیازمند بررسی دقیق و توجه به بهداشت دهان و دندان است. از جمله مواردی که باعث این نوع خونریزی میشود، عادات خواب نادرست مانند دندان قروچه یا بیماریهای مرتبط با لثه هستند. همچنین، مشکلات مربوط به نوزادان مانند درد دندان درآوردن نوزاد، میتواند علائم مشابه ایجاد کند.
- رعایت نادرست بهداشت دهان و دندان
یکی از دلایل اصلی خونریزی در لثه، عدم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان است. باقی ماندن پلاکهای باکتریایی در خط لثه میتواند باعث التهاب و تورم لثه شود که در نهایت منجر به خونریزی خواهد شد. علت خونریزی لثه در اول صبح معمولاً تجمع پلاک و باکتریها روی لثهها در طول شب و التهاب لثه (ژنژیویت) است، بهخصوص اگر بهداشت دهان در طول روز قبل بهدرستی رعایت نشده باشد. همچنین خشکی دهان هنگام خواب و فشار مسواک زدن صبحگاهی میتواند این خونریزی را تشدید کند. - مصرف داروهای خاص دلیل خونریزی لثه
برخی داروها مانند رقیقکنندههای خون، میتوانند باعث افزایش حساسیت لثهها و در نتیجه خونریزی شوند. این مسئله خصوصا در شب و هنگام خواب که جریان خون به دلیل آرامش بدن تغییر میکند قابل توجه است. - بیماریهای سیستمیک
بیماریهای عمومی بدن مانند مشکلات قلبی و فشار خون بالا نیز میتوانند روی سلامت لثهها تاثیر داشته باشند. این بیماریها خصوصا در افرادی که مستعد التهاب و خونریزی در لثه هستند، میتوانند وضعیت را بدتر کنند. - دخانیات، علت اصلی خونریزی لثه
استفاده از دخانیات مثل سیگار کشیدن به دلیل کاهش اکسیژن رسانی به بافتها، میتواند خونریزی لثه در خواب را تشدید کند. مصرف دخانیات نیز به مرور زمان به تحلیل لثهها و سایش دندانها منجر میشود. - کمبود ویتامینها
کمبود برخی ویتامینها؛ خصوصا ویتامین C و K، میتواند باعث تضعیف ساختار لثهها و در نتیجه خونریزی آنها شود. این کمبودها معمولا با علائم دیگری از جمله ضعف عمومی و مشکلات پوستی نیز همراه هستند.
آیا خونریزی لثه میتواند نشانهای از سرطان خون باشد؟
در بسیاری از موارد، خونریزی لثه نشانهای از مشکلات شایعتری مانند التهاب لثه، بهداشت دهان نامناسب یا استفاده نادرست از نخ دندان است. اما گاهی این نشانه میتواند هشداری جدیتر باشد. ارتباط بین خونریزی لثه و سرطان خون در شرایطی مطرح میشود که فرد به لوسمی (نوعی سرطان خون) مبتلا باشد؛ چراکه این بیماری موجب کاهش پلاکتهای خون شده و توانایی بدن در توقف خونریزی را کاهش میدهد. نتیجه این اختلال میتواند بروز خونریزیهای مکرر و غیرعادی لثه حتی در اثر تحریکهای خفیف باشد.
اگر خونریزی لثه با نشانههایی مانند خستگی مفرط، کبودی بیدلیل، عفونتهای مکرر، کاهش وزن ناخواسته یا تب همراه باشد، احتمال وجود یک بیماری سیستمیک مانند سرطان خون باید جدی گرفته شود. تشخیص دقیق تنها از طریق آزمایش خون و بررسیهای تخصصی پزشکی ممکن است. به همین دلیل، نادیده گرفتن ارتباط احتمالی بین خونریزی لثه و سرطان خون میتواند باعث تأخیر در درمان بیماریهای خطرناک شود.
علائم خونریزی لثه
برای جلوگیری از خونریزی لثه، مهم است که ابتدا علائم آن را به خوبی بشناسیم تا بتوانیم در زمان مناسب اقدام کنیم. این مشکل ممکن است به شکلهای مختلفی بروز کند و اغلب با نشانههایی همراه است که نباید نادیده گرفته شوند. شاید شما بتوانید با شناخت این علائم، حتی به حل مشکلاتی دیگر مانند رفع بوی بد دهان نیز کمک کنید.
- خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
یکی از ابتداییترین نشانههای مشکل لثه، خونریزی حین مسواک زدن یا کشیدن نخ دندان است. اگر این اتفاق به طور مرتب رخ دهد، نشاندهنده التهاب در لثهها و ضعف ساختاری آنهاست که نیازمند توجه ویژه است. - التهاب و تورم لثهها
تورم و التهاب لثهها به دلیل تجمع پلاکها و باکتریهای موجود در خط لثه ایجاد میشود. این وضعیت میتواند باعث درد و ناراحتی در ناحیه دهان شود و در نهایت به مشکلات بیشتری منجر شود. - تغییر رنگ لثهها و عفونت
لثههای سالم به طور معمول رنگ صورتی دارند اما اگر رنگ آنها به قرمز تیره یا حتی کبودی تغییر کند، ممکن است نشانه عفونت باشد. این تغییر رنگ همراه با تورم میتواند به مرور زمان مشکل را حادتر کند و از علائم خونریزی لثه است. - تحلیل لثهها و عقبرفتگی از نشانه های خونریزی لثه
اگر متوجه شدید که لثهها به تدریج از دندانها فاصله میگیرند و دچار عقب نشینی لثه می شوید، این مورد نشان از تحلیل لثه دارد. این مسئله اغلب با خونریزی و ضعف بیشتر لثهها همراه است و نیاز به مراقبت سریع دارد. - از دست دادن دندانها بر اثر خونریزی لثه
در صورت بیتوجهی به علائم اولیه، این مشکل میتواند منجر به از دست دادن دندانها شود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که التهاب و عفونت به استخوانهای حمایتکننده دندان نفوذ کند.
به نقل از سایت clevelandclinic:
اگر خونریزی لثه را نادیده بگیرید چه اتفاقی میافتد؟
اگر آنها را نادیده بگیرید، خونریزی لثهها به مرور زمان بدتر میشود، به خصوص اگر بیماری لثه مقصر باشد. اگر بیماری لثه درمان نشود، بافت، رباط ها و استخوانی که از دندانهای شما حمایت میکنند، فرسایش مییابد. این میتواند منجر به ادامه چرخه عفونت، بوی بد دهان و حتی از دست دادن دندان شود.
اگر مشکل سلامتی دیگری باعث خونریزی لثه شود، علائم شما ممکن است با بدتر شدن شرایط زمینهای بدتر شود. بهتر است به یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید تا بتواند تشخیص مناسب را به شما بدهد و هر گونه درمان لازم را شروع کند.
جلوگیری از خونریزی لثه
برای جلوگیری از خونریزی لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام برخی نکات ساده میتواند کمک زیادی به سلامت لثهها و پیشگیری از مشکلات مربوط به آن داشته باشد. این روشها نه تنها مانع از بروز مشکلات لثه میشوند بلکه به حفظ سلامت عمومی دهان نیز کمک میکنند. در ادامه، چند راهکار موثر برای پیشگیری از این مشکل را معرفی میکنیم که با رعایت آنها میتوانید از بروز عفونت و التهاب در ناحیه لثه جلوگیری کنید.
- پیشگیری از خونریزی لثه مسواک زدن صحیح
یکی از مهمترین عوامل در جلوگیری از مشکلات لثه، نحوه صحیح مسواک زدن است. استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید میتواند از تجمع پلاکها در ناحیه لثهها جلوگیری کند. حتما از حرکات ملایم و دایرهای برای تمیز کردن دندانها و خط لثه استفاده کنید و از فشار دادن بیش از حد مسواک روی لثهها خودداری کنید.
- جلوگیری از خونریزی لثه با استفاده از نخ دندان
برای تمیز کردن فضاهای بین دندانی که مسواک به آنها دسترسی ندارد، استفاده از نخ دندان بسیار ضروری است. این کار به جلوگیری از تجمع ذرات غذایی و باکتریها کمک میکند و از التهابات ناشی از آنها جلوگیری میکند. نخ دندان کشیدن در پایان روز بسیار مهم است.
- استفاده از دهانشویه برای خونریزی لثه
استفاده از دهانشویه حاوی مواد ضدعفونیکننده و فلوراید میتواند به کاهش تجمع باکتریها در دهان و جلوگیری از التهاب و خونریزی لثه کمک کند. دهانشویهها با از بین بردن باکتریهای مضر و ایجاد حس تازگی در دهان، به رفع مشکلاتی مانند عفونت و بوی بد دهان نیز کمک میکنند.
- جلوگیری از خونریزی لثه با تعویض مسواک
یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری از مشکلات لثه، تعویض منظم مسواک است. توصیه میشود هر سه تا چهار ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید تا از تجمع باکتریها روی مسواک قدیمی جلوگیری شود. مسواک کهنه ممکن است خود باعث ایجاد عفونت و التهاب در لثهها شود.
- پیشگیری از خون ریزی لثه با رژیم غذایی مناسب
مصرف مواد غذایی سالم مانند میوهها و سبزیجات خصوصا موادی که حاوی ویتامین C و ویتامین K هستند، میتواند به تقویت لثهها و کاهش خونریزی کمک کند. از مصرف زیاد مواد قندی که ممکن است باعث پوسیدگی دندانها و مشکلات لثه شود پرهیز کنید.
درمان خونریزی لثه
برای درمان خونریزی لثه، مهم است که ابتدا علت اصلی این مشکل را تشخیص دهید. اگر دلیل آن مربوط به بهداشت ضعیف دهان و دندان باشد، اصلاح عادات روزانه میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. رعایت بهداشت دهان از طریق مسواک زدن مناسب، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک از جمله اقداماتی است که میتواند به کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت عفونتهای لثه کمک کند. در مواردی که عفونت شدیدتر است، ممکن است نیاز به درمانهای دارویی یا تخصصی باشد.
درمان خانگی خونریزی لثه
برای درمان خانگی خونریزی لثه، برخی روشهای خانگی میتوانند به تسکین علائم و بهبود وضعیت کمک کنند. این روشها معمولا ساده و در دسترس هستند و میتوانند به عنوان مکملی برای درمانهای پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.
- درمان خانگی خونریزی لثه برای دهانشویه
همانطور که گفتیم، شستشوی دهان با دهانشویه میتواند به کاهش التهاب و جلوگیری از عفونتهای لثه کمک کند. استفاده از دهانشویههایی مانند Listerine به عنوان یک درمان پیشرفته میتواند به ایجاد یک سپر محافظتی برای لثهها کمک کند. این محصول باید دو بار در روز استفاده شود تا از چسبیدن میکروبها به لثه جلوگیری کند. همچنین، استفاده از آب نمک گرم (مخلوط ۱/۳ نمک و ۲/۳ آب) میتواند به عنوان یک دهانشویه خانگی موثر باشد.
- درمان خون ریزی لثه با نوشیدن چای سبز در خانه
چای سبز به عنوان یک درمان طبیعی شناخته میشود که میتواند التهاب لثه را کاهش دهد. این نوشیدنی حاوی آنتیاکسیدانهایی است که به بهبود سلامت دهان کمک میکنند و از بروز بیماریهای پریودنتال جلوگیری میکند. مصرف روزانه چای سبز میتواند به بهبود وضعیت لثهها کمک کند.
- درمان خانگی خونریزی لثه با شستوشوی دهان با آب نمک
شستوشوی دهان با آب نمک گرم یکی دیگر از روشهای موثر برای درمان خونریزی لثه است. این روش میتواند باکتریها را کاهش داده و به بهبود شرایط لثه کمک کند. برای بهترین نتیجه، این کار را ۲ تا ۳ بار در روز انجام دهید.
- درمان خونریزی لثه در منزل با استفاده از کمپرس سرد
اگر خونریزی در لثه ناشی از آسیب یا ضربه باشد، استفاده از کمپرس سرد میتواند به کاهش تورم و متوقف کردن خونریزی کمک کند. کمپرس سرد به تسکین درد و کاهش التهاب نیز کمک میکند.
- درمان خانگی خونریزی لثه در بارداری
برای درمان خانگی خونریزی لثه در بارداری، هر روز با آب نمک گرم دهانشویه کنید تا التهاب کاهش یابد. مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C مثل مرکبات و سبزیجات برگسبز به تقویت لثه کمک میکند. هنگام مسواک زدن از مسواک نرم استفاده کرده و به آرامی لثهها را تمیز کنید. در صورت تداوم خونریزی، حتما به دندانپزشک مراجعه نمایید.
- درمان فوری خونریزی لثه
برای درمان فوری خونریزی لثه، ابتدا دهان را با آب سرد بشویید و با یک گاز یا دستمال تمیز و مرطوب، به آرامی محل خونریزی را به مدت چند دقیقه فشار دهید تا خونریزی بند بیاید. همچنین رعایت بهداشت دهان با مسواک نرم و استفاده از دهانشویههای ضد التهاب میتواند به کاهش التهاب و خونریزی کمک کند. اگر خونریزی ادامه داشت یا مکرر بود، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
درمان گیاهی خونریزی لثه
استفاده از برخی گیاهان مانند میخک، زردچوبه و عسل نیز میتواند در درمان خونریزی موثر باشد. میخک دارای خواص ضدعفونیکننده است و زردچوبه میتواند به کاهش التهاب کمک کند. عسل نیز به عنوان یک ضدعفونیکننده طبیعی شناخته میشود و میتواند به درمان علائم لثه کمک کند.
درمان خونریزی لثه در طب سنتی
برای درمان خونریزی لثه در طب سنتی، چندین روش و توصیه وجود دارد که میتواند به کاهش التهاب و خونریزی کمک کند. البته مهم است که در صورت ادامه یا شدت خونریزی به دندانپزشک مراجعه کنید. در ادامه چند راهکار سنتی آمده است:
-
دمکرده گیاهان ضد التهاب و ضدعفونیکننده:
-
بابونه: دارای خواص ضد التهاب و آرامبخش است. میتوانید چای بابونه دم کنید و پس از خنک شدن، به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
-
گلمریم: دمکرده گلمریم برای تقویت لثهها مفید است.
-
چای سبز: خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی دارد و میتواند التهاب لثه را کاهش دهد.
-
-
نمک و آب گرم:
غرغره آب نمک (نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب گرم) چند بار در روز به بهبود التهاب و ضدعفونی کردن دهان کمک میکند. -
روغنهای گیاهی:
-
روغن کنجد یا نارگیل: میتوان با چند قطره از این روغنها دهان را چرخاند (روش oil pulling) تا باکتریها کاهش یابند و لثه تقویت شود.
-
روغن میخک: میخک خاصیت ضدعفونی و بیحسی دارد؛ با یک قطره روغن میخک لثه را ماساژ دهید.
-
درمان خانگی خونریزی لثه بعد از کشیدن دندان
بعد از کشیدن دندان، مراقبتهای ویژهای برای حفظ سلامت لثه و تسریع بهبودی ضروری است. خونریزی لثه میتواند نشانهای از عفونت یا مشکلات دیگر باشد، بنابراین رعایت نکات لازم بسیار اهمیت دارد. در روزهای ابتدایی پس از کشیدن دندان، ممکن است احساس درد و تورم داشته باشید که طبیعی است اما باید به آن توجه کنید و در صورت نیاز از داروهای تجویزی پزشک استفاده کنید.
در این مقاله از سفیر آرامش دریافتیم که خونریزی لثه میتواند نشانهای از مشکلات جدیتری باشد که نیاز به توجه دارد. عوامل مختلفی مانند عفونت، التهاب و یا حتی تکنیکهای نادرست بهداشت دهان میتوانند باعث این مشکل شوند. درمان و یا پیشگیری از بروز خونریزی در لثهها نیازمند رعایت بهداشت دهان، استفاده از نخ دندان و مسواک مناسب و همچنین استفاده از راهنماییهای دندانپزشک است. در موارد حاد، درمانهای خانگی و دارویی میتوانند کمککننده باشند اما در صورت تداوم یا تشدید علائم، مراجعه به متخصص ضروری است.
سوالات متداول
1. علائم خونریزی لثه چیست؟
خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، التهاب و تورم لثهها، تغییر رنگ لثهها و عفونت، تحلیل لثهها و عقبرفتگی و همچنین از دست دادن دندانها از اصلیترین علائم خونریزی در لثه است.
2. روشهای جلوگیری از خونریزی در لثه چیست؟
مسواک زدن صحیح، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه از اصلیترین راهکارها محسوب میشوند.
3. خونریزی لثه کمبود چه ویتامینی در بدن است؟
کمبود ویتامین ث در دهان افراد میتواند منجر به خونریزی لثه و بیماری لثه شود و ویتامین C بسیار برای بدن حیاتی است.
4. آیا خونریزی لثه با مصرف آب نمک درمان می شود؟
بله، آب نمک باعث کاهش التهاب و باکتری در بدن میشود و در درمان خون ریزی لثه موثر است.
5. برای جلوگیری از خونریزی لثه چه باید کرد؟
غرغره آب نمک، استفاده از دهانشویه و رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه ها برای جلوگیری و پیشگیری از خونریزی لثه می باشد.
6. کمبود کدام ویتامین باعث خونریزی لثه میشود؟
کمبود ویتامین C و ویتامین K میتواند باعث خونریزی لثه شود، زیرا ویتامین C در حفظ سلامت بافت لثه و ویتامین K در فرآیند انعقاد خون نقش مهمی دارند. نبود این ویتامینها باعث ضعف در ترمیم بافتها و افزایش خونریزی میشود.
7. علت خونریزی لثه و بوی بد دهان چیست؟
خونریزی لثه معمولا به دلیل التهاب و عفونت لثه یا کمبود ویتامین است و بوی بد دهان اغلب ناشی از تجمع باکتریها به خاطر بهداشت ضعیف دهان یا عفونتهای دهانی است. رعایت بهداشت دهان و مصرف مواد مغذی میتواند کمککننده باشد.
8. خونریزی لثه هنگام مسواک زدن نشانه کمبود کدام ویتامین است؟
خونریزی لثه هنگام مسواک زدن معمولا نشانه کمبود ویتامین C و گاهی ویتامین K است.
9. علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن در کودکان چیست؟
علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن در کودکان معمولاً به دلیل التهاب لثه ناشی از پلاک و باکتریها (ژنژویت) است، که به خاطر بهداشت ناکافی دهان اتفاق میافتد. همچنین کمبود ویتامین C یا مسواک زدن نادرست و سخت هم میتواند باعث خونریزی شود.
10. خون آمدن لثه هنگام مسواک زدن نشانه چیست؟
خون آمدن لثه موقع مسواک زدن معمولاً نشانه التهاب لثه به خاطر تجمع پلاک یا مسواک زدن شدید است. اگر مرتب خونریزی داشته باشید، ممکن است بیماری لثه یا کمبود ویتامین باشد. بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشخص و درمان شود.