آب مروارید چشم cataracts یکی از بیماری‌های چشمی است که با گذشت زمان و بیشتر شدن سن، احتمال وقوع آن افزایش می‌یابد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که عدسی چشم به دلیل تجمع پروتئین‌ها کدر شده و به تدریج باعث ایجاد مشکلاتی در بینایی فرد می‌شود. افراد مبتلا اغلب احساس می‌کنند که یک لایه ابری روی دید آن‌ها شکل گرفته و تشخیص صحیح این مشکل توسط پزشک متخصص چشم انجام می‌شود.
در مراحل اولیه، این بیماری ممکن است تاثیر چندانی بر فعالیت‌های روزمره نگذارد اما با گذشت زمان و پیشرفت آن، مشکلات بینایی بیشتری ایجاد خواهد شد. این بیماری با روش‌های مختلفی درمان می‌شود و یکی از معمول‌ترین راه‌های درمان، جراحی است که در صورت شدت یافتن علائم مانند تاری دید و مشکل در تشخیص نورها انجام می‌شود.
همچنین، روش‌های غیرجراحی نیز ممکن است برای بهبود وضعیت فرد مورد استفاده قرار گیرند که پرستار بیمار می‌تواند در این روند به شما کمک کند. این بیماری که معمولا با افزایش سن بروز می‌کند، می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و در صورت عدم درمان مناسب، مشکلات بینایی شدیدی را ایجاد کند.
آب مروارید چشم چیست؟
آب مروارید نوعی اختلال چشمی است که باعث ایجاد لکه‌های ابری بر روی عدسی شفاف چشم می‌شود. عدسی چشم، از ساختاری شفاف و متشکل از پروتئین‌های خاص تشکیل شده است که با گذشت زمان و پیر شدن فرد، این پروتئین‌ها دچار تغییراتی می‌شوند. این تغییرات منجر به تجمع پروتئین‌ها و کدر شدن عدسی می‌گردد و در نتیجه فرد دید خود را به صورت ابری یا تار تجربه می‌کند. افراد مبتلا به این بیماری، اغلب احساس می‌کنند که گویی از پشت شیشه‌ای کثیف به اطراف نگاه می‌کنند.
این مشکل معمولا با افزایش سن همراه است و به عنوان یکی از پیامدهای طبیعی پیری در نظر گرفته می‌شود. نوعی از این بیماری که بیشتر افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مرتبط با سن است. با این حال، عواملی مانند تغذیه نامناسب، قرار گرفتن بیش از حد در معرض تابش نور خورشید، آسیب‌های جسمی به چشم و مصرف برخی داروها نیز می‌توانند منجر به این بیماری شوند. اگرچه هیچ روش دارویی قطعی برای جلوگیری از پیشرفت آب مروارید وجود ندارد اما جراحی‌های پیشرفته‌ای مانند میکروجراحی به همراه کاشت لنز می‌توانند بینایی طبیعی فرد را تا حد زیادی بازیابی کنند.
به نقل از وبسایت my.clevelandclinic.org :
آب مروارید نواحی ابری است که روی عدسی چشم شما ایجاد می شود. لنز شما یک ساختار شفاف و انعطاف پذیر است که بیشتر از پروتئین ها (کریستالین ها) ساخته شده است. با افزایش سن، پروتئین های عدسی شما تجزیه می شوند و لکه های ابری ایجاد می کنند که بینایی شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
ممکن است احساس کنید که از پنجره ای کثیف به دنیا نگاه می کنید. با گذشت زمان، بینایی شما بدتر می شود. ممکن است برای انجام کارهای معمولی مشکل داشته باشید. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی آب مروارید را بخشی اجتناب ناپذیر از پیری می دانند و آب مروارید مرتبط با سن شایع ترین شکل این بیماری است. اما مجبور نیستید با دید محو شده زندگی کنید. چشم پزشکان می توانند برای برداشتن آب مروارید و بازگرداندن بینایی شما جراحی انجام دهند
چگونه اب مروارید چشم تشکیل می شود؟
آب مروارید به طور عمده ناشی از تجزیه تدریجی پروتئین‌های موجود در عدسی چشم است که به مرور زمان باعث کدر شدن این عدسی می‌شود. این بیماری معمولا به عنوان یک مشکل طبیعی پیری در نظر گرفته می‌شود اما عوامل مختلفی می‌توانند سرعت و شدت پیشرفت آن را تحت تاثیر قرار دهند. در ادامه به بررسی عوامل مختلفی که می‌توانند منجر به بروز این بیمای شوند میپردازیم.
- عوامل محیطی آب مروارید چشم ها
عوامل محیطی نقش زیادی در بروز این مشکل دارند. عواملی مانند آلودگی هوا و دود تنباکو می‌توانند به تولید رادیکال‌های آزاد در بدن کمک کنند که این رادیکال‌ها باعث آسیب به عدسی چشم می‌شوند. همچنین، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید بدون استفاده از عینک‌های محافظ نیز می‌تواند موجب تسریع در کدر شدن عدسی شود. مواد شیمیایی صنعتی، آفت‌کش‌ها و حتی صدمات چشمی مانند ضربه به چشم نیز از جمله عواملی هستند که می‌توانند به افزایش خطر ابتلا به این بیماری منجر شوند. - عوامل پزشکی موثر در ابتلا به آب مروارید
عوامل پزشکی نیز می‌توانند تاثیر زیادی بر تشکیل آب مروارید داشته باشند. بیماری‌هایی مانند دیابت می‌توانند با افزایش سطح قند خون، خطر ابتلا به این مشکل را افزایش دهند. استفاده از کورتیکواستروئیدها، برخی جراحی‌های چشم و سابقه پرتو درمانی در ناحیه بالای بدن نیز از دیگر عواملی هستند که می‌توانند به تسریع در بروز این بیماری کمک کنند. همچنین، وجود بیماری‌های خاص چشمی مانند پیگمانتوزای شبکیه نیز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. - عوامل ژنتیکی
سابقه خانوادگی یکی از عوامل ژنتیکی است که می‌تواند احتمال بروز این بیماری را بیشتر کند. در برخی موارد، جهش‌های ژنتیکی خاص می‌توانند؛ از بدو تولد یا در سنین جوانی، منجر به بروز این بیماری شوند. این جهش‌ها می‌توانند به طور مستقیم بر ساختار و عملکرد عدسی چشم تاثیر گذاشته و باعث ایجاد این بیماری به صورت مادرزادی شوند.
معرفی انواع اب مروارید
آب مروارید به دسته‌ای از اختلالات چشمی و مشکلات بینایی سالمندان اطلاق می‌شود که در آن عدسی چشم کدر و تار می‌شود. انواع مختلف این بیماری می‌توانند بر بخش‌های مختلف عدسی چشم تاثیر بگذارند و هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. شناخت انواع این بیماری به تشخیص دقیق و درمان مناسب کمک می‌کند.
آب مروارید هسته‌ای
این نوع از بیماری بر مرکز عدسی تاثیر می‌گذارد و در ابتدا ممکن است دید نزدیک را تحت تاثیر قرار دهد. این نوع معمولا باعث کاهش تدریجی دید نزدیک و در برخی موارد افزایش آن می‌شود. با پیشرفت بیماری، عدسی ممکن است به رنگ زرد و در نهایت قهوه‌ای تغییر کند که تشخیص رنگ‌ها را دشوارتر می‌کند.
آب مروارید زیر کپسولی خلفی
این نوع بیماری بر پشت عدسی تاثیر می‌گذارد و معمولا باعث اختلال در مطالعه و کاهش دید در نور زیاد می‌شود. آب مروارید زیر کپسولی خلفی معمولا سریع‌تر از دیگر انواع پیشرفت می‌کند و ممکن است به سرعت به دید روزمره فرد آسیب بزند. در این نوع، مشکلات بینایی ممکن است به وضوح بیشتری قابل مشاهده باشند و نیاز به درمان فوری داشته باشند.
آب مروارید کورتکس چشم
نوع کورتکس بر لبه‌های عدسی تاثیر می‌گذارد و به صورت لکه‌های سفید و کروی شکل یا رگه‌هایی در لبه‌ی خارجی قشر عدسی دیده می‌شود. این نوع به آرامی پیشرفت کرده و مرکز عدسی را درگیر می‌کند. با پیشرفت بیماری، عبور نور از مرکز عدسی مختل شده و کیفیت دید کاهش می‌یابد. این نوع از بیماری معمولا به تدریج پیشرفت می‌کند و به مراقبت‌های طولانی‌مدت نیاز دارد.
آب مروارید مادرزادی
آب مروارید مادرزادی نوعی است که از زمان تولد یا در کودکی ایجاد می‌شود. این نوع ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، عفونت‌های داخل رحمی یا بیماری‌های دیگر مانند دیستروفی میوتونی یا سرخچه به وجود آید. نوع مادرزادی همیشه بر بینایی تاثیر نمی‌گذارد و در بسیاری از موارد، بعد از تشخیص، امکان درمان زودهنگام و بهبود بینایی وجود دارد. توجه به این نوع اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند بر رشد و توسعه بینایی کودکان تاثیر بگذارد.
علائم آب مروارید
آب مروارید می‌تواند باعث بروز علائم مختلفی شود که کیفیت بینایی فرد را به طور قابل‌توجهی تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری به تدریج پیشرفت کرده و نشانه‌های آن معمولا با گذشت زمان شدت پیدا می‌کند. در ادامه به شرح هر یک از علائم اصلی این بیماری میپردازیم.
- دید تار، مه‌آلود و ابری از نشانه های آب مروارید
یکی از شایع‌ترین علائم این بیماری، تاری دید ناگهانی است. افراد مبتلا ممکن است احساس کنند که به صورت غیرواضح و ابری به محیط اطراف خود نگاه می‌کنند. این حالت به دلیل کدر شدن عدسی چشم و اختلال در عبور نور از آن ایجاد می‌شود. با پیشرفت بیماری، این تاری دید به وضوح بیشتر و در فعالیت‌های روزمره تاثیر منفی می‌گذارد.
تغییر در مشاهده رنگ‌ها بر اثر اب مروارید
آب مروارید می‌تواند منجر به تغییر در نحوه مشاهده رنگ‌ها شود. فرد مبتلا ممکن است متوجه شود که رنگ‌ها به اندازه گذشته روشن و واضح نیستند و ممکن است کمرنگ یا تغییر کرده به نظر برسند. این تغییرات به دلیل تاثیر بیماری بر روی عدسی چشم و کاهش توانایی آن در فیلتر کردن رنگ‌های مختلف اتفاق می‌افتد.
- نزدیک‌بینی از علائم آب مروارید
با پیشرفت این بیماری، ممکن است فرد به طور غیرمنتظره‌ای دچار نزدیک‌بینی شود. این به معنای آن است که فرد برای دیدن اشیا دورتر با مشکل مواجه می‌شود و قادر به تمرکز بر روی اجسام دور نخواهد بود. این تغییر در بینایی ناشی از کدر شدن عدسی و تاثیر آن بر توانایی چشم در تنظیم نور و تمرکز است.
- کاهش دید در شب
افراد مبتلا به این بیماری معمولا با کاهش کیفیت دید در شرایط نور کم یا شبانه مواجه می‌شوند. در تاریکی، توانایی دیدن جزئیات کاهش می‌یابد و فرد ممکن است مشکلاتی در رانندگی شبانه یا فعالیت‌های دیگر که نیاز به بینایی واضح در شب دارند تجربه کند. این تغییر به دلیل کاهش توانایی عدسی در مدیریت نور ورودی به چشم است.
- تغییر شماره عینک به دلیل آب مروارید
یکی از علائم این مشکل، نیاز به تغییر مکرر شماره عینک است. به دلیل تغییرات مداوم در وضوح دید، فرد ممکن است نیاز داشته باشد که عینک‌های جدید با شماره‌های مختلف تهیه کند. این تغییرات در بینایی می‌تواند به دلیل پیشرفت بیماری و تاثیر آن بر روی قدرت تمرکز چشم باشد.
- دوبینی در چشم آسیب‌دیده
دوبینی یا دیدن دو تصویر از یک جسم، یکی دیگر از علائم آب مروارید است که خصوصا در چشم آسیب‌دیده قابل توجه است. این حالت به دلیل اختلال در تمرکز نور و تصاویر توسط عدسی کدر شده اتفاق می‌افتد و می‌تواند به طور قابل‌توجهی بر فعالیت‌های روزمره فرد تاثیر بگذارد.
- احساس نیاز به نور بیشتر برای مطالعه بر اثر ال مروارید
افراد مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به نور بیشتری برای انجام فعالیت‌هایی مانند مطالعه داشته باشند. به دلیل کاهش وضوح دید، نور معمولی کافی نبوده و فرد برای دیدن واضح‌تر و جلوگیری از خستگی چشم به منابع نور قوی‌تری نیاز دارد. این مسئله خصوصا هنگام انجام کارهای دقیق و نیاز به تمرکز زیاد برجسته می‌شود.
درمان آب مروارید چشم
در مراحل اولیه آب مروارید، برخی از روش‌ها می‌توانند به بهبود وضعیت دید کمک کنند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. این روش‌ها شامل تغییرات ساده در محیط زندگی و استفاده از ابزارهای خاص هستند.
استفاده از لنزهای بزرگنمایی برای درمان اب مروارید
برای فعالیت‌هایی مانند مطالعه که نیاز به تمرکز و دقت بالا دارند، استفاده از لنزهای بزرگنمایی می‌تواند مفید باشد. این لنزها به افراد کمک می‌کنند تا جزئیات ریز را بهتر ببینند و از تاری دید ناشی از آب مروارید کاهش یابند. این روش می‌تواند به طور موقت کیفیت دید را بهبود بخشد و به افراد کمک کند تا فعالیت‌های روزمره خود را راحت‌تر انجام دهند.
تغییر نسخه عینک یا لنز
در صورتی که علائم این بیماری در مراحل اولیه تشدید شده باشد، تغییر نسخه عینک یا لنزهای تماسی می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند. با تهیه نسخه جدید، فرد می‌تواند بینایی بهتری را تجربه کند و علائم اولیه بیماری را بهتر مدیریت کند. این تغییرات معمولا به طور موقت می‌توانند کیفیت دید را افزایش دهند تا زمانی که نیاز به درمان‌های دیگر یا جراحی به وضوح مشخص شود.
درمان خانگی اب مروارید چشم
در درمان خانگی این بیماری، توجه به تغییرات محیطی و استفاده از تجهیزات مناسب می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند. به عنوان مثال، استفاده از چراغ‌های روشن‌تر در خانه یا محل کار می‌تواند به کاهش تاری دید کمک کند. همچنین، استفاده از عینک‌های آفتابی با فیلتر UV برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور شدید و تابش‌های مضر مفید است. این تغییرات خصوصا در مواقعی که نور طبیعی کافی نیست، به بهبود کیفیت دید کمک می‌کند.
عمل اب مروارید
آب مروارید به طور موثر از طریق جراحی درمان می‌شود که در آن عدسی کدر شده و مات چشم با عدسی مصنوعی شفاف جایگزین می‌شود. این جراحی به عنوان یک روش رایج و موثر برای بهبود بینایی در بیماران مبتلا به این بیماری شناخته می‌شود. در این فرآیند، جراح با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، عدسی آسیب‌دیده را از چشم خارج کرده و جای آن عدسی مصنوعی را که شفاف و بی‌عیب است قرار می‌دهد. این نوع جراحی معمولا به صورت سرپایی انجام می‌شود؛ به این معنی که بیمار نیاز به بستری شدن ندارد و می‌تواند به سرعت به خانه برگردد.
عمل جراحی این بیماری به طور معمول با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و زمان انجام آن معمولا حدود 10 تا 15 دقیقه به طول می‌انجامد. این روش برای اکثر بیماران بی‌خطر است و به طور کلی نتیجه موفقی به همراه دارد، هرچند که خطراتی مانند عفونت و خونریزی نیز وجود دارد. فرآیند بهبودی پس از عمل معمولا سریع است و اکثر بیماران می‌توانند در عرض یک هفته بهبود چشمگیری را تجربه کنند. هزینه‌های جراحی ممکن است تحت پوشش بیمه قرار گیرد اما برای اطلاعات دقیق‌تر، مشاوره با مرکز درمانی یا چشم‌پزشک معالج توصیه می‌شود.
دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید
بعد از عمل آب مروارید، دوران نقاهت نقش بسیار مهمی در بهبودی سریع و بهینه بینایی دارد. در این مدت، رعایت مراقبت‌های ویژه و توصیه‌های پزشک می‌تواند تاثیر زیادی بر روند بهبودی داشته باشد. در ادامه به بررسی نکات کلیدی در دوران نقاهت پس از جراحی این بیماری میپردازیم.
در روزهای اول پس از جراحی، مهم است که به مراقبت‌های ویژه‌ای توجه کنید. فشار آوردن به چشم یا باز کردن محافظ پلاستیکی به خصوص هنگام خواب می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. بنابراین، بهتر است تا زمانی که پزشک اجازه نداده است، از تماس با چشم خودداری کنید. همچنین، استحمام را به مدت حداقل 5 روز به تاخیر بیندازید تا از ورود آب به چشم جلوگیری شود. شرایط آب و هوا مانند سرما و گرما نیز تاثیری بر روی چشم پس از عمل نخواهد داشت اما مراقبت‌های دیگر باید به دقت رعایت شوند.
در هفته‌های بعد از عمل، مصرف داروهای تجویز شده باید مطابق با دستور پزشک انجام شود و از مصرف خودسرانه داروها پرهیز کنید. برای معاینه‌های پس از عمل آب مروارید، داروهای خود را همراه داشته باشید و از پزشک بخواهید که قطره‌های چشمی را برای شما تجویز کند. هنگام استفاده از قطره‌های چشمی، از تماس نوک قطره چکان با چشم خودداری کنید و بعد از چکاندن قطره، چشم‌ها را برای مدت یک دقیقه ببندید. در صورت تجویز چندین نوع قطره، بین چکاندن آن‌ها حداقل 5 دقیقه فاصله بگذارید.
پس از گذشت چند روز از عمل، ممکن است بینایی شما به طور کامل بهبود نیابد که این وضعیت معمولا به دلیل تورم موقت قرنیه یا وجود بخیه‌ها است. برای دید نزدیک ممکن است به عینک مطالعه نیاز داشته باشید. همچنین، در صورت مشاهده درد، قرمزی، حساسیت به نور یا ترشحات چرکی فورا به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی، پس از این عمل پیگیری منظم و ملاقات با چشم‌پزشک برای بررسی مشکلات احتمالی مانند آب سیاه یا جدا شدن شبکیه ضروری است تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.
هزینه عمل آب مروارید
هزینه عمل آب مروارید به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر میزان پرداختی بیمار داشته باشد. نخستین عامل تعیین‌کننده، نوع تکنیک جراحی است. این جراحی می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی مانند فیکو، فمتولیزیک و جراحی زیرکانتال انجام شود. به طور کلی، جراحی با تکنیک فیکو که رایج‌ترین روش است، هزینه کمتری نسبت به دیگر تکنیک‌ها دارد. این تکنیک به دلیل استفاده از فناوری‌های کمتر پیچیده و مدت زمان کوتاه‌تر جراحی، هزینه پایین‌تری را به همراه دارد.
عوامل دیگر شامل نوع بیمارستان یا کلینیک نیز تاثیر زیادی بر هزینه دارد. انجام این عمل در بیمارستان‌های دولتی معمولا ارزان‌تر از بیمارستان‌های خصوصی است. همچنین، کلینیک‌های تخصصی چشم‌پزشکی که تجهیزات و خدمات پیشرفته‌تری دارند، معمولا هزینه بیشتری برای جراحی دریافت می‌کنند. تجهیزات مورد استفاده در طول جراحی نیز می‌تواند بر هزینه کل عمل تاثیر بگذارد. تجهیزات مدرن و پیشرفته‌تر ممکن است هزینه بیشتری را به همراه داشته باشند.
عوارض بیماری آب مروارید
عوارض بیماری آب مروارید می‌تواند به شدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکلات ممکن است ناشی از پیشرفت بیماری یا عوارض مربوط به جراحی‌های انجام شده برای درمان آن باشد. آگاهی از این عوارض و نحوه مدیریت آن‌ها می‌تواند به بیماران کمک کند تا بهتر از این مشکل مراقبت کنند و بهبودی مطلوب‌تری داشته باشند.
- عفونت یا تورم چشم بر اثر آب مروارید
عفونت چشم کودکان و بزرگسالان از عوارض احتمالی پس از این عمل است. این عوارض می‌تواند به دلیل واکنش‌های بدن به جراحی یا ورود باکتری‌ها به چشم ایجاد شود. عفونت ممکن است منجر به قرمزی، درد و ترشحات غیرطبیعی از چشم شود. تورم نیز می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی و کاهش دید موقت شود. استفاده منظم از داروهای تجویز شده و رعایت توصیه‌های بهداشتی توسط پزشک می‌تواند به کاهش این عوارض کمک کند. - خونریزی
خونریزی در ناحیه چشم پس از این جراحی می‌تواند اتفاق بیفتد. این خونریزی می‌تواند در قسمت‌های مختلف چشم مانند زیر ملتحمه (پوشش بیرونی چشم) یا در داخل چشم رخ دهد. خونریزی ممکن است باعث ایجاد لکه‌های قرمز و نارضایتی در بینایی شود. معمولا این عارضه با مراقبت‌های مناسب و پیگیری منظم وضعیت بیمار تحت کنترل قرار می‌گیرد اما در موارد شدید نیاز به بررسی دقیق‌تر و درمان ویژه دارد.
همان‌طور که در این مقاله از سفیر آرامش خواندیم، آب مروارید یک اختلال چشمی است که به کدر شدن عدسی چشم منجر می‌شود و می‌تواند به مرور زمان دید فرد را کاهش دهد. این بیماری می‌تواند به اشکال مختلفی از جمله هسته‌ای، زیر کپسولی خلفی، کورتکس و مادرزادی بروز پیدا کند که هرکدام ویژگی‌ها و سرعت پیشرفت متفاوتی دارند. در درمان آب مروارید چشم، روش‌های غیرجراحی و جراحی وجود دارند که جراحی، راهکار قطعی و موثر برای رفع مشکل است. همچنین، مراقبت‌های بعد از عمل و توجه به هزینه‌های جراحی از جمله موارد مهمی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
سوالات متداول
علائم آب مروارید چیست؟
علائم این بیماری شامل تغییر در مشاهده رنگ‌ها، نزدیک‌بینی، کاهش دید در شب و… است.
عوارض آب مروارید چشم چیست؟
عفونت یا تورم چشم و خونریزی از اصلی‌ترین عوارض این بیماری هستند.
آیا آب مروارید چشم خطرناک است؟
در صورتی که برای درمان آب مروارید چشم درمانی صورت نگیرد در اینصورت این بیماری به آب سیاه تبدیل شده است و در ظرف 3 روز سبب کوری دائم فرد می شود.
