مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب و آگاهی نسبت به شرایط پس از درمان، به روند بهبود بیمار سرعت می بخشد. در طی آنژیوگرافی قلب، از یک ماده حاجب پرتونگاری استفاده می شود. این ماده چیزی شبیه به رنگ است که با پرتو ایکس آشکار می شود. ماده حاجب به رگ های خونی قلب تزریق می شوند. سپس با دستگاه پرتو ایکس به سرعت یک سری تصاویر (آنژیوگرام) از قلب گرفته می شود.
به کمک این عکس ها می توان وضعیت رگ های خونی را بررسی کرد. سپس در صورت لزوم، پزشک می تواند با اقداماتی مانند آنژیوپلاستی، گرفتگی رگ ها را درمان کند. آنژیوگرافی معمولا علائم شدیدی در پی ندارد اما عوارض و خطرات آن بیشتر از روش های غیر تهاجمی معاینه قلب است. به همین دلیل معمولا این روش پس از سایر روش های غیر تهاجمی مانند الکتروکاردیوگرام، اکوکاردیوگرام و تست استرس انجام می شود. در مقاله زیر، به بررسی نکاتی که پس از انجام آزمایش به عنوان مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب برای بیمار و همراهان لازم الاجراست، خواهیم پرداخت:
پس از انجام آنژیوگرافی بلافاصله چه اقداماتی انجام می شود؟
پس از انجام آزمایش، بیمار به بخش ریکاوری منتقل می شود و از او خواسته می شود که چند ساعت دراز بکشد تا خونریزی محل بریدگی به طور کامل متوقف گردد. در همان روزهای اولیه، امکان ترخیص بیمار وجود دارد. اگر چه در برخی موارد، نیاز است که بیماربرای مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب مدت زمان بیشتری تحت مراقبت های پزشکی کادر بیمارستان قرار بگیرد. هم چنین ممکن است در همان ساعات اولیه پس از آنژیوگرافی، بیمار از نتایج آزمایش اطلاع یابد حال آن که در مواردی، نیاز به زمان بیشتری برای بررسی نتایج پرتوهای ایکس می باشد و این پروسه ممکن است هفته ها به طول بینجامد.
برای مراقبت از زخم محل بریدگی چه باید کرد؟
از جمله مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب، مراقبت از زخم محل بریدگی است. جراحی به احتمال زیاد از طریق رگ خونی واقع در مچ پا یا بالاتر از آن انجام می شود و کبودی این نواحی پس از انجام جراحی، طبیعی است. در صورت احساس درد می توان با مشورت پزشک از برخی مسکن های فاقد آسپرین استفاده کرد و تا 48 ساعت پس از عمل، پانسمان محل بریدگی نباید جدا شود.
روزهای پس از جراحی، ممکن است در اطراف محل زخم، توده ای ایجاد شود. اگر این توده در ابعاد یک نخود و یا ریزتر بود، جای نگرانی نیست. ولی با مشاهده ابعاد بزرگتر، ضروری است مشکل را با پزشک متخصص در میان بگذارید. هم چنین ممکن است خونریزی محل بریدگی مجددا آغاز شود. در صورتی که خونریزی از ناحیه کشاله ران باشد، بیمار باید سریعا دراز کشیده و به محل خونریزی فشار وارد کند. در صورتی که خونریزی از ناحیه مچ دست باشد، باید فورا بازوی بیمار را رو به بالا گرفته و محل خونریزی را فشار دهید. هم چنین ممکن است بیمار به عوارضی مانند بی حسی و یا درد در ناحیه پا و بازو دچار شود که در صورت بروز این موارد، باید به پزشک مراجعه کرد. نقش پرستار در منزل برای مراقبت بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: هرآنچه لازم است در مورد آنژین قلبی بدانید!
در صورت بروز درد در قفسه سینه چه باید کرد؟
از جمله مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب توجه به عوارض پس از جراحی مانند احساس درد در ناحیه قفسه سینه است. مهم است که بدانید منشا درد قفسه سینه، همیشه به دلیل مشکلات قلبی-عروقی نیست. اما ضروری است در اولین لحظه بروز درد در این ناحیه، سریعا فعالیتی که آن مشغول هستید را متوقف کنید؛ بر روی یک صندلی بنشینید و آرامش خود را حفظ کنید. اگر اسپری تنفسی مخصوص دارید، از آن استفاده کنید و در صورت لزوم، تا سه مرتبه این حرکت را تکرار کنید. در صورتی که با انجام این اقدامات، درد از بین نرفت و هم چنان احساس تنگی نفس دارید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
بیمار تا چه مدت پس از آنژیوگرافی مجاز به رانندگی کردن می باشد؟
بنابر توصیه های پزشکی، بیمار حداقل تا سه روز پس از آنژیوگرافی، مجاز به رانندگی نمی باشد. اگر بیمار دارای سابقه حملات قلبی و ضعف عضلات مخصوص پمپاژ باشد، دوره نقاهت و مراقبت های پس از آنژیوی قلب برای او طولانی تر خواهد بود و بازگشت به رانندگی تا چهارهفته به تعویق خواهد افتاد.
آیا بیمار در دوره مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب قادر به مسافرت با هواپیما خواهد بود؟
معمولا تا مدت کوتاهی پس از انجام عمل آنژیوی قلب، بیماران از سفر کردن با هواپیما منع خواهند شد. بدین صورت که بیمار تنها بعد از دو تا سه روز و در صورت بروز عارضه قلبی، تا ده روز بعد از جراحی، مجاز به پرواز خواهد بود. بیمارانی که سابقه سکته قلبی دارند، به مدت چهار تا شش هفته اجازه سفر با هواپیما نخواهند داشت.
مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب در منزل چگونه باید باشد؟
برای به سلامت طی کردن دوره مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب در منزل، ضروری است حداقل تا یکی دو روز به هیچ وجه ورزش شدید انجام ندهید و اجسام سنگین بلند نکنید. می توانید در اطراف خانه قدم بزنید و به انجام فعالیت های سبک مشغول شوید. اگر برش در کشاله ران قرار دارد، سعی کنید در روزهای ابتدایی، از پله بالا نروید و در صورتی که برش در نزدیکی مچ دست شماست، مچ خود را خم نکنید. در صورتی که با توصیه پزشک ملزم به انجام ورزش سبک هستید، پیاده روی روزانه به مدت یک تا دو ساعت، گزینه مناسبی می تواند باشد.
در دوران مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب، نوشیدن مایعات فراوان، بدن بیمار را قادر می سازد تا ماده وارد شده به بدن حین آنژیوگرافی را خارج کند. اگر بیمار دارای سابقه بیماری های کلیوی و قلبی و یا اختلالات مربوط به کبد باشد، باید در مورد مقدار مایعات مصرفی روزانه با پزشک متخصص مشورت کند. در این دوران، بیمار قادر است رژیم غذایی معمول خود را استفاده کند اما در صورت بروز مشکلات معده، ضروری است که مواد فاقد چربی را در وعده های غذایی بیمار بگنجانید. در زمان مراقبت از بیمار این نکات رو رعایت کنید.
با مشاهده چه علائمی باید سریعا به پزشک معالج مراجعه کرد؟
در صورت بروز خونریزی شدید و عفونت در محل قرارگیری سوند، افزایش درد، تورم، رگه های قرمز در محل بریدگی و تب سریعا مشکل خود را با اورژانس و پزشک متخصص در میان بگذارید. در این مقاله از سفیر آرامش تمامی موارد مراقبت های پس از آنژیوگرافی قلب در منزل را بررسی کردیم.
