بسیار مهم است که سالمندان در سنین بالا بتوانند کارهای خود را به صورت مستقل انجام دهند. کاهش میزان بینایی آنها موجب میشود به خوبی نتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند. به همین دلیل در پرستاری سالمند باید به علائم بیماریهای چشمی در سالمندان توجه کنیم. در صورت لزوم آنها را به چشم پزشکی ببریم و از علت قرمز شدن ناگهانی چشم در آنها مطلع شویم. به همین دلیل در این مقاله از سفیر آرامش قصد داریم تا شما را با بیماریهای چشم در سالمندان آشنا کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بیماری های بینایی در سالمندان
بیماری های چشمی سالمندی یکی از مشکلاتی است که با بالا رفتن سن در افراد ایجاد میشود و با بیتوجهی و مراقبت نکردن از چشمها، حتی این امکان وجود دارد که فرد سالمند بینایی خود را از دست بدهد. به همین دلیل، افراد باید با بالا رفتن سن خود از بیماریهای شایع در چشم سالمندان جلوگیری کنند. این کار را میتوانند با مراقبتهای چشمی که توسط پزشک به آنها توصیه شده است انجام دهند. برای مثال، به علائم آب مروارید در سالمندان توجه کنیم و در صورت مشاهده این علائم، آنها را به چشمپزشکی ببریم. برای جلوگیری از این بیماریها که در بین سالمندان نیز رایج هستند، لازم است تا حدودی اطلاعات دربارهی آنها داشته باشیم تا با مشاهده آن علائم بتوانیم سریع به پزشک مراجعه کنیم.
1. آب سیاه:
بیماری های چشمی سالمندی که بیشتر در افراد 65 سال به بالا دیده میشود، آب سیاه است. این بیماری ممکن است در صورت پیشرفت، باعث از دست دادن بینایی فرد شود. آب سیاه میتواند به عصبهای موجود در چشم سالمندان آسیب بزند و این آسیب نیز بیدرد است و شما دردی را احساس نمیکنید. عصبهای موجود در چشم شما وظیفهی بینایی را برعهده دارند، بنابراین در صورت آسیب دیدن آنها ممکن است شما در بینایی خود دچار مشکل شوید. چشم افراد دارای مایعی به نام زلالیه است. این مایع در سیستم چشم به صورت منظم در رفت و آمد است و وظیفهی آن تغذیه کردن بافتهای اطراف چشم است. این کار توسط مایع زلالیه باعث میشود فشار روی چشم کم شود و چشم آسیب نبیند. در بیماری آب سیاه این سیستم به خوبی کار نمیکند و مایع زلالیه نمیتواند از چشم خارج شود و این موضوع باعث ایجاد فشار در چشم میشود. برای کم کردن فشار داخل چشم، چشمپزشک با تجویز دارو و یا انجام عمل سعی میکند این فشار را از روی چشم بردارد تا به چشم آسیبی وارد نشود.
2. آب مروارید در سالمندی:
آب مروارید را شاید بتواند رایج ترین بیماری چشمی سالمندان نامید. آب مروارید زمانی اتفاق میافتد که عدسی چشم شما کدر شده باشد. این بیماری علائم چندانی را از خود نشان نمیدهد. عدسی چشم از آب و پروتئین ساخته شده است. این پروتئینها به شکلی در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند که نور به راحتی بتواند از آن عبور کند و این پروتئینها شفاف باشند. نور بعد از عبور از پروتئینهای شفاف بر روی شبکیه چشم متمرکز میشود. اتفاقی که در این بیماری میافتد چسبیده شدن این پروتئینها به یکدیگر است که این به مرور زمان باعث کدر شدن این پروتئینها میشود و نور عبور داده شده به خوبی به شبکیه چشم نمیرسد و این موضوع سبب میشود بینایی شما دچار مشکل شود. آب مروارید نیز علائم درد از خود نشان نمیدهد. زیاد بودن میزان نور باعث میشود افراد مبتلا به آب مروارید از لحاظ بینایی اذیت شوند و باعث کاهش بینایی در این افراد میشود. همچنین محو شدن رنگها یکی دیگر از علائم این بیماری است که در این صورت افراد نیاز به لنز و یا تعویض عینک پیدا میکنند.
3. تحلیل رفتن لکه زرد:
در صورتی که با افزایش سن در سالمندان میزان دید آنها به صورت ناگهانی کاهش پیدا کند، این مشکل ممکن است ناشی از تحلیل رفتن لکه زرد در چشم باشد. این بیماری بر دید مرکزی در افراد تأثیر میگذارد. افرادی که مبتلا به این عارضه چشمی هستند به ندرت ممکن است به طور کامل بینایی خود را از دست بدهند، اما در بسیاری از فعالیتهای روزمره خود مثل مطالعه کردن، رانندگی و سایر فعالیتهایی که احتیاج به دید مرکزی دارد دچار مشکل میشوند. در این بیماری بخشی از شبکیه که لکه زرد نام دارد دچار آسیب میشود. لکه زرد در مرکز شبکیه چشم قرار دارد و وظیفهی دید مرکزی در چشم را برعهده دارد. این مورد هم از بیماری های شایع چشم در سالمندان است.
4. اشک ریختن بیش از حد از چشمان سالمند:
اشک ریختن بیش از حد از چشمان سالمندان میتواند به دلایلی مثل خشکی بیش از حد چشم، مسدود شدن مجاری اشکی، ایجاد عفونت و آلرژی در چشم، آسیبهای مربوط به قرنیه و در نهایت بیماریهای زمینهای مثل دیابت و یا مشکلات تیروئید ایجاد شود.
5. رتینوپاتی دیابتی:
بیماری دیابت در افراد باعث تغییرات غیرطبیعی در رگهای بدن میشود که رگهای موجود در شبکیه چشم از این موضوع مستثنی نیستند. اتفاقی که در این بیماری میافتد، رشد نابجای رگهای شبکیه است که این موضوع باعث نشتی رگها در چشم میشود. حتی گاهی این رگهای جدید که اضافه نیز هستند پاره میشوند و باعث خونریزی در چشم میشود. این بیماری میتواند باعث نابینایی در افراد شود.
6. ماکولا:
ماکولا بخشی از شبکیه چشم است که وظیفه دید مرکزی در چشم را برعهده دارد. بیماری دژنراسیون ماکولا نوعی از بیماری های چشمی سالمندی است که باعث آسیب به ماکولا چشم میشود و ممکن است سالمندان به خاطر آن بینایی خود را از دست بدهند. در ابتدا و مراحل اولیه این بیماری، فرد ممکن است نتواند به خوبی چهرهها را تشخیص دهد و تار ببیند، اما در صورتی که این بیماری پیشرفت کند، باعث نابینایی مرکزی میشود.
7. خشکی چشم سالمندان:
با افزایش سن در سالمندان، چشم افراد به اندازه قبل اشک تولید نمیکند. این موضوع سبب خشکی چشم در افراد سالمند میشود. سندرم چشم خشک یکی از بیماریهای شایع در میان سالمندان است. افراد سالمند با خشک شدن چشم، چشم آنها دچار خارش و حساسیت میشود. حتی در برخی موارد ممکن است سطح چشم آسیب ببیند و دچار مشکل شود. برای درمان این مشکل، چشمپزشک به آنها قطرههایی میدهد تا با استفاده از آنها بتوانند رطوبت داخل چشم را حفظ کنند. سندروم شوگرن هم می تواند با خشک کردن چشم ها به آنها آسیب برساند.
8. پیرچشمی:
این بیماری که یکی از بیماری های شایع چشم در سالمندان است و بعد از 45 سالگی در افراد رخ میدهد، به دلیل ضعف عضلات چشم و کاهش خاصیت ارتجاعی عدسی چشم به وجود میآید. سالمندانی که مبتلا به پیرچشمی میشوند، اشیاء نزدیک را به خوبی نمیتوانند ببینند. همچنین در هنگام مطالعه، فرد باید کتاب یا جزوه خود را از چشمانش دور نگه دارد تا بتواند به خوبی ببیند و انجام این کار باعث خستگی آنها خواهد شد. درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما میتوان با لنز و عینک و انجام عمل لیزیک تا حدودی علائم را بهبود داد.
9. بیماری های قرنیه:
بیماریهای قرنیه در سالمندان به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود که در ادامه به بررسی برخی از این بیماریها میپردازیم:
- کراتیت یا التهاب قرنیه که به دلایل عفونی و یا غیرعفونی ایجاد میشود و از علائم آن میتوان به قرمز شدن چشمها، احساس درد و تار شدن چشمها اشاره کرد.
- دیستروفیهای قرنیه که معمولاً ارثی هستند. این بیماری باعث ایجاد تغییراتی در ساختار قرنیه میشود. این موضوع باعث میشود میزان دید در افراد کاهش پیدا کند.
- تبخال چشمی در اثر ویروس هرپس ایجاد میشود. این ویروس باعث عفونت چشم میشود و علائم آن شامل درد، قرمزی چشم و درد میباشد.
- قوز قرنیه (کراتوکونوس) یک نوع بیماری قرنیه است که باعث نازک شدن و تغییر شکل قرنیه میشود. این بیماری باعث میشود افراد نزدیکبین و یا آستیگمات شوند.
روش های پیشگیری از بیماری های چشمی سالمندی
یکی از روشهای پیشگیری این است که سعی کنید با علائم بیماریهای چشمی سالمندی آشنا شوید و به مطالعه مقالات مختلف بپردازید تا در صورت مشاهده علائم بتوانید هوشیار باشید و سریعاً به پزشک مراجعه کنید و درمان شوید. سعی کنید فعالیتهایی که ممکن است به چشم شما آسیب بزند را محدود کنید و در صورت مجبور بودن به انجام آنها، از وسیلههایی مثل عینک در حین کار برای محافظت از چشمان خود استفاده کنید. در دورههای مشخص به چشمپزشک مراجعه کنید تا با بررسی چشمهای خود از عدم وجود مشکل اطمینان حاصل کنید. از کشیدن سیگار و استفاده از مواد مخدر پرهیز کنید زیرا استفاده از این مواد امکان خطر ابتلا به بیماریها را بالا میبرد.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی بیماریهای چشمی در سالمندان پرداختیم و بیان کردیم که شناخت این بیماریها و آگاهی نسبت به علائمی که از خود نشان میدهند، موجب میشود که افراد بتوانند در صورت مشاهده علائم، سریعتر به چشمپزشک مراجعه کنند تا بتوانند از گسترش بیماری جلوگیری کنند. اگر شما هم تجربهای در شناسایی و بهبود علائم دارید که میتواند کمک باشد، با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
چرا سالمندان بیشتر به بیماریهای چشمی مبتلا میشوند؟
سالمندان به دلیل تغییرات طبیعی در ساختار و عملکرد چشم با افزایش سن، بیشتر به بیماریهای چشمی مبتلا میشوند. این تغییرات شامل کاهش خاصیت ارتجاعی عدسی، ضعف عضلات چشم و کاهش تولید اشک است.
آب مروارید چیست و چگونه درمان میشود؟
آب مروارید زمانی رخ میدهد که عدسی چشم کدر شود و نور به خوبی از آن عبور نکند. این بیماری معمولاً با جراحی درمان میشود که در آن عدسی کدر شده با یک عدسی مصنوعی جایگزین میشود.
چگونه میتوان از خشکی چشم در سالمندان جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از خشکی چشم در سالمندان، میتوان از قطرههای چشمی مرطوبکننده استفاده کرد، محیط را مرطوب نگه داشت، از قرار گرفتن در معرض باد و هوای خشک پرهیز کرد و مصرف آب را افزایش داد.
پیرچشمی چیست و چگونه میتوان آن را مدیریت کرد؟
پیرچشمی یک مشکل شایع بینایی است که بعد از 45 سالگی رخ میدهد و به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی عدسی چشم اتفاق میافتد. این مشکل با استفاده از عینکهای مخصوص، لنزهای تماسی یا جراحی لیزر قابل مدیریت است.
چه عواملی میتوانند باعث اشکریزی بیش از حد در سالمندان شوند؟
اشکریزی بیش از حد در سالمندان میتواند به دلایلی مانند خشکی بیش از حد چشم، مسدود شدن مجاری اشکی، عفونت و آلرژی در چشم، آسیبهای مربوط به قرنیه و بیماریهای زمینهای مانند دیابت و مشکلات تیروئید ایجاد شود.