یکی از مشکلات رایج که در دوران سالمندی مشاهده می شود، بیماری پروستات است. همانطور که میدانید یکی از غده های بسیار مهم که نقش اساسی در تولید مثل دارد، پروستات می باشد، محل قرارگیری پروستات در زیر مثانه بوده و با بافت نرم به اندازه یک گردو است. ما در ادامه مطالب با کمک مشاوران مجموعه سفیر آرامش اطلاعات لازم درباره پروستات در سالمندان و علائم و عوارض آن را در اختیارتان قرار می دهیم، اگر شما نیز جز افرادی هستید که وظیفه پرستاری و مراقبت از سالمندان را به عهده گرفته اید، تا انتهای مطالب همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری درباره علائم و عوارض پروستات در سالمندان به دست بیاورید و با انجام مراقبت های لازم از سالمندان مبتلا به پروستات نگهداری کنید.
پروستات چیست؟
پروستات یک عضو در مردان است که مجرای ادرار را احاطه می‌کند؛ مجرایی که ادرار را از بدن خارج می‌کند. بیماری‌هایی مانند بزرگ شدن پروستات یا سرطان پروستات می‌توانند جریان ادرار را مسدود کنند و باعث دشواری در ادرار کردن و ایجاد درد شوند. درمان بیماری‌های پروستات بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است. در برخی موارد، مانند هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یا پروستاتیت، ممکن است از داروها برای تسکین علائم استفاده شود. اما در شرایط جدی‌تر مانند سرطان پروستات، ممکن است درمان‌های معمول سرطان و مداخلات جراحی مورد نیاز باشد.
به نقل از وبسایت macmillan :
پروستات یک غده کوچک به اندازه یک گردو است. این غده به دو لوب تقسیم شده و توسط یک لایه خارجی به نام کپسول احاطه شده است. با افزایش سن، اندازه پروستات بزرگ‌تر میشود. پروستات در زیر مثانه قرار دارد و اولین بخش از مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی منتقل می‌کند) را احاطه می‌کند. این مجرا همچنین مایع منی را که حاوی اسپرم است، از بدن خارج می‌کند. در پشت پروستات، راست‌روده (مجرای مقعدی) قرار دارد. همچنین در نزدیکی پروستات، غدد لنفاوی وجود دارد. پروستات شامل بافت ماهیچه‌ای و بافت غده‌ای است. بافت غده‌ای موادی را ترشح می‌کند.
انواع بیماری های پروستات در سالمندان
مردان میانسال در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با پروستات هستند. بیماری‌هایی که در پروستات رخ می‌دهند، گاهی می‌توانند شرایط غیرجدی باشند که با دارو قابل درمان هستند، در حالی که در مواقع دیگر ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری مانند سرطان پروستات شوند. برخی از بیماری‌هایی که پروستات را تحت تأثیر قرار می‌دهند عبارتند از:
1- پروستاتیت
پروستاتیت التهاب پروستات است و میتواند علائمی مانند دشواری در ادرار کردن، تکرر ادرار، سوزش ادرار و درد در ناحیه لگن ایجاد کند.
2- بزرگ شدن پروستات (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات)
بزرگ شدن پروستات که در پزشکی به عنوان BPH (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات) شناخته میشود، وضعیتی است که در اثر رشد خوش‌خیم غده پروستات به وجود می‌آید. این وضعیت میتواند با فشردن مجرای ادرار، ادرار کردن را در مردان دشوار کند. BPH در مردان مسن شایع‌تر است و اگرچه ممکن است منجر به مشکلات جدی نشود، اما میتواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
3- سرطان پروستات
سرطان پروستات رشد و تکثیر کنترل‌نشده سلول‌های سرطانی در غده پروستات است. این نوع سرطان پیشرفت آهسته‌ای دارد و ممکن است در مراحل اولیه هیچ علائمی نداشته باشد. با این حال، در مراحل پیشرفته‌تر، علائمی مانند دشواری در ادرار کردن، خون در ادرار یا مایع منی، و سفتی یا درد در ناحیه تناسلی ممکن است ظاهر شود. یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای سرطان پروستات داشتن عضو خانواده‌ای است که به سرطان پروستات یا سرطان پستان مبتلا بوده باشد.
علائم پروستات در سالمندان
همانطور که در بالا اشاره کردیم بیماری های پروستات علائم مختلفی دارند. به طور کلی علائم زیر میتواند نشان دهنده بیماری پروستات در سالمندان باشد:
- تکرر ادرار
- دشواری در ادرار کردن
- خون در ادرار
- جریان ضعیف ادرار
- ناتوانی در ادرار کردن
- بی‌اختیاری ادرار در سالمندان
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- اختلالات جنسی
عوارض پروستات در سالمندان
عوارض پروستات در سالمندان بسته به نوع بیماری و شرایط مختلف سالمند مانند سن و بیماری های زمینه ای، ممکن است متفاوت باشد. اما به طور کلی پروستات عوارض زیر را به دنبال دارد:
- مشکلات ادراری: بیماری پروستات موجب وارد شدن فشار زیادی به مثانه می شود، که امکان دارد مشکلات خاصی را برای سالمندان ایجاد کند، یکی از عوارض شایع این بیماری مشکل در ادرار کردن است، که برای تخلیه ادرار سالمند حتماً باید از سوند استفاده شود. مشکلات دیگری مانند تکرر ادرار و نیاز فوری به تخلیه ادرار نیز ممکن است به وجود بیاید.
- به وجود آمدن عفونت در مجرای ادراری: با توجه به اینکه سالمندان مبتلا به پروستات توانایی دفع به موقع ادرار خود را ندارند، درصد احتمال ابتلا به عفونت مجرای ادراری در آنان افزایش می یابد.
- درد: سالمندان ممکن است دردهای ناحیه لگن یا درد هنگام ادرار کردن را تجربه کنند. این درد میتواند ناشی از التهاب پروستات یا فشار آن بر روی مجرای ادرار باشد .
- مشکلات جنسی: مشکلاتی مانند کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، و دیگر مسائل مربوط به مسائل جنسی در مردان مسن میتواند ناشی از پروستات باشد .
- عوارض سرطان پروستات: یکی از عوارض جدی مرتبط با پروستات، خطر ابتلا به سرطان پروستات است که اگر به موقع تشخیص داده نشود، میتواند به عوارض شدیدتری منجر شود.
درمان پروستات
درمان بیماری پروستات بسته به نوع بیماری، شدت آن و وضعیت کلی سلامتی فرد متفاوت است. همانطور که در بالا گفتیم، سه مشکل شایع پروستات شامل پروستاتیت، بزرگی پروستات و سرطان پروستات هستند. فرآیند درمان این مشکلات به‌طور کلی شامل مراحل زیر است:
- انجام معاینات و آزمایش‌های لازم برای تشخیص
- تعیین گزینه‌های درمانی و انتخاب روش درمان
- شروع اقدامات درمانی
- پیگیری و نظارت منظم
همچنین علاوه بر این موارد ، درمان پروستاتیت شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی، حمام‌های آب گرم، تمرینات کف لگن و روش‌های جایگزین است. برای بزرگی پروستات، گزینه‌های درمانی شامل داروها و مداخلات جراحی برای کاهش اندازه پروستات است که ممکن است انسداد مجرای ادراری را کاهش دهد و نیازمند پگ معده شوند. سرطان پروستات نیز با توجه به سن، سلامت عمومی و مرحله بیماری تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد و درمان‌های آن شامل نظارت، جراحی، رادیوتراپی، هورمون‌درمانی، شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی هستند.
درمان خانگی پروستات
اما برخی از روش های درمان خانگی پروستات عبارتند از:
- سبک زندگی و رژیم غذایی جدید
با به کارگیری سبک زندگی قبل از مصرف دارو و عمل جراحی می توان پروستات در سالمندان را درمان کرد.
- انجام ورزش های تقویت لگن
از جمله ورزش های تاثیر گذار در روند درمان پروستات ورزش کگل است، که موجب شل و سفت شدن عضلات لگن می شود، لازم به ذکر است که در زمان دفع ادرار سالمند باید تلاش کند عضلات خود را منقبض کرده تا ادرار به سرعت خارج نشود.
- درمان گیاهی
با توجه به نظر پزشکان مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان مثل هویج و شلغم در کنترل بزرگی پروستات تاثیر گذار هستند، همچنین برای درمان این بیماری مصرف مرکبات مانند گریپ فروت، هندوانه و گوجه فرنگی توصیه می شود.
- درمان گیاهی پروستات با کلم بروکلی
کلم بروکلی سرشار از مواد معدنی است و دارای موادی با خاصیت ضد سرطانی می باشد، طی تحقیقات انجام شده به اثبات رسیده است که در صورتی که کلم بروکلی یک بار هفته توسط مردان مصرف شود، حدود چهل و پنج درصد از ابتلای سالمند به پروستات جلوگیری می کند. پرستار سالمند و خانواده‌ها باید تلاش کنند، کلم بروکلی را در برنامه غذایی سالمندان قرار دهند، تا از ابتلا به پروستات جلوگیری شود.
- استفاده از زنجبیل
یکی دیگر از داروهای گیاهی که خاصیت ضد سرطانی دارد زنجبیل است که جهت کوچک شدن پروستات در سالمندان و عفونت ادراری در سالمندان بسیار تاثیرگذار بوده و از ایجاد سرطان پروستات جلوگیری می کند.
سخن پایانی
همانطور که در مطالب بالا متوجه شدید یکی از مشکلات تهدید کننده در دوران سالمندی بیماری پروستات است، این بیماری دارای علائم و عوارض خاصی بوده که در صورت مشاهده سریعا باید به پزشک متخصص مراجعه شود، به طور معمول برای درمان این بیماری دارو یا جراحی تجویز می شود.
سوالات متداول
1- درمان بیماری پروستات چگونه انجام میشود؟
درمان بیماری پروستات بسته به نوع بیماری متفاوت است و در برخی موارد مانند موارد خوش خیم میتوان به روش خانگی درمان آن را درمان کرد. اما برای بیماری های جدی تر مانند سرطان پروستات نیاز به درمان های پیشرفته تر مانند شیمی درمانی است.
2- علائم پروستات در مردان چیست؟
تکرر ادرار، دشواری در ادرار کردن، وجود خون در ادرار، ضعف جریان ادرار، ناتوانی در ادرار کردن، بی‌اختیاری ادرار، عفونت‌های ادراری و اختلالات جنسی.
3- علت بیماری پروستات چیست؟
بیماری پروستات عمدتاً به دلیل عفونت‌های مقاربتی و عفونت‌های دستگاه ادراری رخ می‌دهد. همچنین، ممکن است در مردانی که سابقه خانوادگی مشکلات پروستات دارند یا رژیم غذایی پرچربی مصرف می‌کنند، شایع‌تر باشد.
