شستن سالمندان در حمام یکی از وظایف معمول پرستاران سالمند در خانه یا فرزندان و اطرافیان آن‌ها است. فرقی نمی‌کند شما خودتان بخواهید نظافت والدتان را انجام دهید یا آن را به یک پرستار بسپارید، در هر صورت باید با روش های اصولی استحمام سالمندان آشنا باشید. چرا که بسیاری از افرادی که در سنین بالا به سر می‌برند، به دلیل مشکلات فیزیکی و ذهنی، مانند بیماری آلزایمر یا افسردگی، از حمام کردن می‌ترسند یا تمایلی به آن ندارند و شما باید با در نظر گرفتن این شرایط، روش مناسبی را برای نظافت آن‌ها در نظر بگیرید.
اگر شما هم والد سالمندی در منزل دارید که از او مراقبت می‌کنید، بهتر است این مطلب را از دست ندهید و بهترین روش حمام کردن سالمند به صورت اصولی را یاد بگیرید.
مناسب‌ترین درجه حرارت آب برای استحمام سالمندان
حمام کردن سالمندان توسط پرستار سالمند یا خود شما، باید با آب گرمی باشد که او را اذیت نکند. بهترین میزان حرارت آب برای استحمام سالمند، دمایی است که نه سوزنده باشد و نه آنقدر سرد که او را مریض کند.
در نظر داشته باشید که در این دوران از زندگی، به دلیل تغییرات هورمونی و پیر شدن، تغییراتی در پوست ایجاد می‌شود و نمی‌تواند به خوبی رطوبت طبیعی خود را حفظ کند. اگر جنس پوست بدن سالمند خشک باشد، در معرض باد قرار گیرد یا با شوینده‌های مختلف بیش از حد در تماس باشد، حتما باید آب گرم را به همراه یک شامپو بدن نرم کننده برای شست‌وشو و استحمام او در نظر بگیرید. برای تنظیم درجه حرارت آب، می‌توانید از بازوی خود استفاده کنید. زمانی که آب با این قسمت از بدنتان در تماس بود و گرمای آن باعث سوزش دستانتان نشد، یعنی آب آماده استفاده است.
پیش از اقدام به حمام بردن سالمندان به چه نکاتی توجه کنیم؟
اگرچه اهمیت استحمام سالمندان بالا بوده و نیاز است تا در بازه‌های زمانی مناسب این فرایند انجام شود، اما قبل از به حمام بردن فرد باید به چند نکته توجه کنید. نیازهای سالمندان از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. و این مورد را نیز حتما در نظر بگیرید.
حمام روزانه را فراموش کنید:
گاهی حمام کامل به صورت روزانه به نفع سالمند مورد نظر شما نیست. با افزایش سن، پوست بدن خشک‌تر و حساس‌تر شده و بنابراین شست‌وشوی روزانه سر تا پای بدن می‌تواند باعث آسیب شود. بنابراین قبل از حمام کردن، تنها نواحی خصوصی و چین‌های پوست را به آرامی با یک دستمال شست‌وشوی گرم تمیز کرده و حمام کامل را برای دو یا سه بار در هفته انجام دهید.
تجهیزات را چک کنید:
قبل از حمام مطمئن شوید که تمام تجهیزات مانند وان یا دوش به درستی کار می‌کنند. همچنین هر وسیله‌ای در کف حمام که خطر زمین خوردن را بالا ببرد، باید به طور کلی از محیط حذف شود. برای ایمنی بیشتر می‌توانید میله‌هایی را در وان یا دوش نصب کنید تا سالمند دست خود را به آن بگیرد یا در صورت نیاز، یک صندلی مخصوص حمام برای نشستن او تهیه کنید.
همچنین یک شلنگ ارزان قیمت برای وان نیز می‌تواند شست‌وشو را آسان‌تر کند. به علاوه باید مطمئن شوید که اتاق گرم است و قبل از ورود عزیزتان به حمام، دمای آن را تست کنید.
حریم خصوصی سالمند را حفظ کنید:
مطمئنا هر سالمندی تمایل دارد تا حریم خصوصی‌اش حفظ شود. بنابراین قبل از شروع شست‌وشو، حوله‌ای را روی پاهای او انداخته و تنها در زمان مورد نیاز آن را بردارید.
از سالمند بخواهید به شما کمک کند:
اگر فرد سالمند قادر به انجام برخی از کارها است، قبل از حمام از او بخواهید آن‌ها را انجام دهد. می‌توانید یک پارچه مخصوص شست‌وشو در اختیارش قرار دهید تا خودش پروسه شست‌وشو را انجام داده و تنها در مواقع مورد نیاز به او کمک کنید.
از یک پرستار کمک بگیرید:
پرستاران سالمند توسط شرکت‌های خدمات پرستاری به منزل شما اعزام می‌شوند و می‌توانند در حمام کردن سالمند به شما کمک کنند. در صورت نیاز می‌توانید پرستاری را به صورت دائم و شبانه روزی برای سالمند خود استخدام کنید. در غیر این صورت، درخواست پرستار برای بازه‌های زمانی مشخص مانند مواقعی که قصد استحمام سالمند را دارید نیز مناسب خواهد بود.
عجله نکنید:
در شست‌وشوی سالمندان عجله نکنید و با صبر و حوصله این کار را انجام دهید؛ عجولانه عمل کردن ممکن است به او صدمه بزند. صبر و آرامش در حین استحمام، استرس و نگرانی را از او هم دور کرده و احتمال وقوع حوادث ناگوار را نیز به حداقل می‌رساند.
مراحل شست‌وشو و استحمام سالمند
ممکن است در ابتدا حمام بردن سالمند کمی برایتان چالش برانگیز باشد، اما می‌توانید با صبوری، مهربانی و احترام، خاطره خوبی را از این پروسه برای خود و فرد سالمند به جای بگذارید. مطمئنا هر پرستار سالمندی اطلاعات و دانش کافی را در زمینه این کار دارد، اما اگر خودتان بخواهید آن را انجام دهید، اطلاعات زیر به شما کمک خواهند کرد:
وسایل حمام را آماد کنید..
قبل از شروع فرآیند حمام کردن، مهم است که تمام وسایل لازم مانند حوله، صابون، شامپو و سایر محصولات مراقبت شخصی دیگر را در دسترس قرار دهید. همچنین اطمینان حاصل کنید که حمام گرم و بدون سطوح لغزنده است. بسته به میزان تحرک سالمندان، داشتن یک صندلی یا وان می‌تواند پروسه شست‌وشو را راحت‌تر کند.
به فرد سالخورده کمک کنید تا لباس خود را در بیاورد:
با توجه به میزان قابلیت حرکت سالمند باید برای درآوردن لباس‌ها به او کمک کنید. اگر او قادر به ایستادن نیست، می‌تواند روی لبه وان یا روی صندلی بنشیند.3. به سالمند کمک کنید تا زیر دوش رفته یا وارد وان حمام شود… اگر فرد سالمند قادر نیست به تنهایی وارد وان شده یا زیر دوش برود، با گرفتن بازوی او یا استفاده از یک صندلی به او کمک کنید. همچنین قبل از ادامه مراحل مطمئن شوید جایی که سالمند قرار گرفته است، راحت باشد.
بدن فرد را بشویید و آبکشی کنید:
برای شستن ملایم صورت، گردن و گوش سالمندان از یک دستمال یا اسفنج نرم استفاده کنید. از بالا به سمت پایین بدن حرکت کرده و مراقب نواحی حساس یا زخم‌ها باشید. برای پاها و بین انگشتان پا از یک دستمال شست‌وشوی جداگانه استفاده کنید. وقتی کارتان تمام شد، کف‌های روی بدن او را با دوش یا کاسه‌های آب بشویید.
موهای سالمند را شامپو زده و شستشو دهید:
شامپو را به آرامی روی پوست سر و موهای سالمندان زده و آن را ماساژ دهید. مراقب باشید که شامپو چشم آن‌ها را اذیت نکند. پس از آن موهای کفی شده را به طور کامل با آب شسته و در صورت تمایل از نرم کننده استفاده کنید.
بدن را خشک کرده و لباس‌های سالمند را بپوشانید:
پس از اتمام مراحل شست‌وشو، از یک حوله استفاده کرده و سالمند را کاملا خشک کنید. مطمئن شوید در مناطق مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی مانند پاها و بین انگشتان پا رطوبتی وجود نداشته باشد. در نهایت نیز به سالمند کمک کنید تا لباس‌های جدیدی بپوشد و سپس او را به مکان استراحت خود بازگردانید.
استحمام سالمندان را به کمک پرستاران انجام دهید:
در این مطلب به طور کامل در مورد شستن سالمندان در حمام صحبت کرده و روش های اصولی استحمام سالمندان را به شما معرفی کردیم. اگرچه شما می‌توانید این فرایند را خودتان در منزل انجام دهید، اما در صورتی که تجربه کافی در این زمینه ندارید، بهتر است مراقبت و استحمام از سالمندان را به شرکت‌های خدمات پرستاری بسپارید. به این منظور، شما می‌توانید از شرکت‌های پرستاری در منزل کمک بگیرید. این مجموعه با پرستاران حرفه‌ای و آموزش دیده همکاری داشته و مناسب‌ترین پرستار برای سالمند شما را به منزلتان اعزام می‌کند.
سوالات متداول
سالمندان چند بار در هفته باید حمام کنند؟
از آنجایی که سالمندان معمولاً نسبت به افراد جوان تحرک کمتری دارند، نیازی به حمام کردن در فواصل زمانی کوتاه نداشته و بر اساس نیاز، 1 یا 2 بار در هفته کافی است.
چه مواد شوینده‌ای برای حمام سالمندان مناسب است؟
برای شست‌وشوی سالمندان باید از شوینده‌های ملایم مخصوص استفاده کنید.
آیا برای حمام کردن سالمند نیاز به مشورت با پزشک داریم؟
اگر سالمند مورد نظر شما دارای مشکلات خاصی باشد، بهتر است در مورد زمان دقیق و نحوه استحمام او با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
آیا شامپو بچه برای شست‌وشوی سالمند هم مناسب است؟
بله. این محصول به دلیل داشتن ترکیبات ملایم، برای حمام کردن سالمندان گزینه مناسبی است.
