علائم بارداری چیست؟

علائم بارداری چیست؟بارداری یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل زندگی زنان است که با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی متعددی همراه است. شناخت علائم اولیه بارداری می‌تواند به زنان کمک کند تا در صورت بارداری، مراقبت‌های لازم را به‌موقع آغاز کنند. با این حال، تشخیص بارداری در مراحل اولیه ممکن است چالش‌برانگیز باشد، زیرا بسیاری از علائم آن با نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شباهت دارند. علائمی مانند خستگی، حساسیت سینه‌ها، تغییرات خلقی و گرفتگی عضلات می‌توانند در هر دو وضعیت مشاهده شوند. با این حال، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد؛ برای مثال، تهوع صبحگاهی و لکه‌بینی لانه‌گزینی معمولاً از نشانه‌های بارداری هستند و در PMS دیده نمی‌شوند. درک این تفاوت‌ها می‌تواند به زنان کمک کند تا با دقت بیشتری وضعیت خود را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، اقدامات لازم را انجام دهند.

زمان پدید آمدن علائم بارداری

فرآیند بارداری با تخمک‌گذاری آغاز می‌شود که معمولاً در اواسط چرخه قاعدگی، یعنی حدود ۱۴ روز قبل از شروع پریود بعدی، رخ می‌دهد. در این زمان، تخمک آزاد شده از تخمدان می‌تواند در صورت وجود اسپرم، بارور شود. پس از لقاح، تخمک بارور شده به سمت رحم حرکت کرده و در دیواره داخلی آن لانه‌گزینی می‌کند. این فرآیند معمولاً بین ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح اتفاق می‌افتد و ممکن است با لکه‌بینی خفیف یا ترشحات صورتی یا قهوه‌ای همراه باشد که به آن خونریزی لانه‌گزینی گفته می‌شود.

علائم اولیه بارداری می‌توانند شامل تهوع صبحگاهی، درد خفیف در لگن، گرفتگی عضلات شکم و تغییرات خلقی باشند. با این حال، زمان بروز این علائم در هر زن متفاوت است و برخی ممکن است تا چند هفته پس از لقاح هیچ نشانه‌ای را تجربه نکنند.  برای پرستاری از بیمار در منزل باید این آگاهی به طورکامل وجود داشته باشد و در مورد زن باردار بسیار حساس تر است. برای تأیید بارداری، انجام آزمایش خون یا استفاده از تست‌های خانگی بارداری توصیه می‌شود.

در سایت mayoclinic می‌خوانیم:

بسیاری از این علائم و نشانه‌ها مختص بارداری نیستند. برخی می‌توانند نشان دهند که شما بیمار هستید یا پریود شما در شرف شروع است. به همین ترتیب، می‌توانید بدون تجربه بسیاری از این علائم باردار باشید.

با این حال، اگر پریودتان را از دست دادید و متوجه برخی از علائم یا نشانه‌های فوق شدید، آزمایش بارداری خانگی انجام دهید یا به پزشک مراجعه کنید. اگر آزمایش بارداری خانگی شما مثبت بود، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. هر چه زودتر بارداری شما تأیید شود، زودتر می‌توانید مراقبت‌های دوران بارداری را شروع کنید.

علائم بارداری چیست؟ سه ماهه اول (هفته‌های ۱ تا ۱۲)

مطالعات نشان می‌دهند که حدود ۶۰ درصد از زنان، برخی علائم بارداری را تا هفته‌های ۵ یا ۶ تجربه می‌کنند. با این حال، بیشتر آن‌ها معمولاً نشانه‌های بارداری را در حدود هفته هشتم مشاهده می‌کنند.

این علائم از هفته اول پس از لقاح آغاز می‌شوند و ممکن است با گذشت زمان شدت یابند. با این حال، برخی زنان ممکن است متوجه این تغییرات نشوند.

علائم اولیه بارداری؛ ریزترین علائم بارداری در هفته اول

در هفته‌های ابتدایی بارداری، بدن زنان با تغییرات هورمونی مواجه می‌شود که ممکن است منجر به بروز علائم مختلفی شود. این علائم می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، اما شناخت آن‌ها می‌تواند به تشخیص زودهنگام بارداری کمک کند. در ادامه به بررسی برخی از این علائم می‌پردازیم:

۱. لکه‌بینی ناشی از لانه‌گزینی

حدود ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح، تخمک بارور شده به دیواره رحم متصل می‌شود که ممکن است منجر به لکه‌بینی خفیف یا خونریزی کم‌رنگ شود. این نوع خونریزی معمولاً سبک‌تر و کوتاه‌تر از قاعدگی معمولی است و به عنوان یکی از علائم اولیه بارداری شناخته می‌شود.
نی‌نی‌بان، راهنمای بارداری و کودکیاری

1. تغییرات در سینه‌ها

تغییرات هورمونی می‌توانند باعث حساسیت، درد، تورم و تیرگی نوک سینه‌ها شوند. این تغییرات ممکن است از هفته‌های ابتدایی بارداری آغاز شوند و به مرور زمان بیشتر شوند.

2. خستگی و افزایش ضربان قلب

افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن می‌تواند منجر به احساس خستگی شدید در اوایل بارداری شود. همچنین، افزایش حجم خون برای حمایت از جنین ممکن است باعث افزایش ضربان قلب شود.

3. . تهوع و استفراغ صبحگاهی

یکی از علائم شایع بارداری، تهوع و گاهی استفراغ است که معمولاً در صبح‌ها شدیدتر است. این حالت ممکن است از هفته‌های ابتدایی بارداری آغاز شود و تا پایان سه‌ماهه اول ادامه یابد.

4. تغییرات خلقی و احساسی

تغییرات هورمونی می‌توانند بر خلق‌وخو تأثیر بگذارند و منجر به نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری یا احساسات متغیر شوند. این تغییرات ممکن است در هفته‌های اول بارداری ظاهر شوند.

5. کمردرد و پا درد از علائم بارداری

توجه به این علائم و در صورت لزوم، مشاوره با پزشک می‌تواند به تشخیص زودهنگام بارداری کمک کند.

علایم صددرصدی بارداری در هفته اول

تشخیص قطعی بارداری نیازمند استفاده از روش‌های دقیق و علمی است که نتایج قابل‌اعتمادی ارائه دهند. در ادامه، به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:

1. آزمایش خون (بتا hCG)

آزمایش خون بارداری یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص بارداری محسوب می‌شود. این آزمایش می‌تواند حتی مقادیر بسیار کم هورمون hCG را در خون تشخیص دهد و معمولاً چند روز زودتر از تست‌های ادراری نتیجه مثبت یا منفی را مشخص می‌کند. انواع آزمایش خون بارداری عبارتند از:

• آزمایش کیفی hCG: تنها وجود یا عدم وجود این هورمون را تأیید می‌کند.
• آزمایش کمی hCG (آزمایش بتا): سطح دقیق این هورمون را در خون اندازه‌گیری می‌کند.

آزمایش بتا اطلاعات دقیقی درباره وضعیت بارداری، سلامت جنین و مشکلات احتمالی مانند بارداری خارج رحمی ارائه می‌دهد. این آزمایش حتی پس از سقط جنین نیز برای بررسی کاهش سطح هورمون استفاده می‌شود. بهترین زمان برای انجام آزمایش خون بارداری، حدود ۶ تا ۸ روز پس از تخمک‌گذاری یا ۱۰ روز پس از لقاح است. دقت این آزمایش تقریباً ۹۹ درصد است و حتی مقادیر کم hCG را که ممکن است در تست‌های ادراری تشخیص داده نشوند، شناسایی می‌کند.

2. علائم بارداری در روزهای اول تشکیل نطفه و تست بارداری

تست بارداری خانگی یا بی‌بی‌چک، روشی ساده و در دسترس برای تشخیص بارداری است. این تست‌ها با بررسی میزان hCG در ادرار عمل می‌کنند و دقتی در حدود ۹۹ درصد دارند، به شرطی که به‌درستی و در زمان مناسب استفاده شوند.

بهترین زمان برای انجام تست بی‌بی‌چک، ۱ تا ۲ هفته بعد از تاخیر در قاعدگی است. در واقع، این زمان به‌عنوان بهترین زمان برای انجام تست بارداری خانگی به‌حساب می‌آید. در این زمان، سطح هورمون hCG به اندازه کافی در ادرار افزایش یافته و تست می‌تواند نتیجه دقیقی ارائه دهد.

3. سونوگرافی واژینال یا شکمی

سونوگرافی یکی از روش‌های تصویربرداری است که برای تأیید بارداری و بررسی سلامت جنین استفاده می‌شود. در سونوگرافی اولیه، پزشک می‌تواند وجود کیسه بارداری را در رحم مشاهده کند و از بارداری داخل رحمی بودن اطمینان حاصل کند. همچنین، در سونوگرافی‌های بعدی می‌توان سن بارداری را تشخیص داد و از سلامت جنین اطمینان حاصل کرد.

4. شنیدن صدای قلب جنین

شنیدن ضربان قلب جنین یکی از نشانه‌های قطعی بارداری است که معمولاً در هفته‌های ۱۰ تا ۱۲ بارداری توسط پزشک با استفاده از دستگاه داپلر قابل‌شنیدن است. این روش برای تأیید سلامت جنین و بررسی وضعیت بارداری استفاده می‌شود.

5. لمس حرکات جنین توسط پزشک (بعد از هفته ۲۲)

بعد از هفته ۲۲ بارداری، پزشک می‌تواند با لمس شکم مادر، حرکات جنین را احساس کند. این روش برای بررسی فعالیت جنین و تأیید سلامت او استفاده می‌شود.

در صورت مشاهده علائم اولیه بارداری یا تأخیر در قاعدگی، توصیه می‌شود که ابتدا از تست بارداری خانگی استفاده کنید و در صورت مثبت بودن نتیجه، برای تأیید و بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه نمایید.

علائم احتمالی بارداری

تغییرات در پوست و مو و علائم بارداری از روی چهره علائم هستند که احتمال بارداری را افزایش می‌دهند، اما به‌تنهایی نمی‌توانند تأییدکننده آن باشند. این علائم معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی بدن در دوران بارداری بروز می‌کنند و ممکن است در برخی شرایط پزشکی دیگر نیز مشاهده شوند. آگاهی از این علائم می‌تواند به تشخیص سریع‌تر بارداری و مراجعه به موقع برای انجام آزمایش‌های دقیق کمک کند. از جمله علائم احتمالی بارداری می‌توان به تغییرات در اشتها و وزن، تکرر ادرار، گرفتگی عضلات شکم و تغییرات در پوست و مو اشاره کرد که پرستار زن باردار بایستی با تمام این موارد آشنا باشد:

• تغییرات در اشتها و وزن: برخی از زنان باردار ممکن است تغییراتی در اشتهای خود تجربه کنند، مانند تمایل به غذاهای خاص یا کاهش یا افزایش اشتها. این تغییرات می‌توانند به دلیل تغییرات هورمونی و نیازهای تغذیه‌ای بدن در دوران بارداری باشند. البته درباره مزایا و معایب دویدن در بارداری بایستی نظر پزشک را جویا شد.
• تکرر ادرار: افزایش سطح هورمون‌های بارداری، به‌ویژه پروژسترون و گنادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG)، باعث افزایش جریان خون به کلیه‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود که در نتیجه، تولید ادرار بیشتر می‌شود. همچنین، با بزرگ شدن رحم و فشار آن بر مثانه، ظرفیت مثانه کاهش یافته و تکرر ادرار بیشتر می‌شود.
• گرفتگی عضلات شکم: انقباض و اسپاسم عضلانی مانند گرفتگی پا، شکم و … از دیگر علائم بارداری محسوب می‌شود که به دلیل تغییرات ناشی از رشد جنین می‌باشد که بسیار طبیعی و نرمال است. اغلب خانم‌های باردار اذعان دارند که احساس کشش در یک طرف یا هر دو طرف شکم می‌کنند.
• تغییرات در پوست و مو: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌توانند باعث بروز تغییراتی در پوست و مو شوند. این تغییرات ممکن است شامل تیرگی پوست، افزایش ترشحات پوستی، خشکی یا چربی پوست و تغییر در رشد و وضعیت موها باشند.

اگرچه این علائم می‌توانند نشان‌دهنده بارداری باشند، اما برای تأیید قطعی آن، انجام آزمایش‌های بارداری توصیه می‌شود.

تفاوت علائم بارداری و سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

تشخیص تفاوت میان علائم بارداری و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا بسیاری از نشانه‌ها در هر دو وضعیت مشابه هستند. با این حال، تفاوت‌هایی در زمان بروز، شدت و نوع علائم وجود دارد که می‌تواند به تمایز این دو کمک کند:

در دوران بارداری، برخی شرایط خاص می‌توانند علائم متفاوت یا شدیدتری را ایجاد کنند. شناخت این شرایط و تفاوت‌های آن‌ها با بارداری طبیعی، به مادران کمک می‌کند تا در صورت بروز علائم غیرمعمول، اقدامات لازم را انجام دهند. در ادامه به بررسی علائم بارداری در شرایط خاص می‌پردازیم:

بارداری دوقلو

بارداری دوقلو به بارداری گفته می‌شود که در آن دو جنین در رحم مادر رشد می‌کنند. این نوع بارداری می‌تواند با علائم متفاوتی همراه باشد:

• شدت بیشتر علائم: در بارداری دوقلو، به دلیل افزایش سطح هورمون‌ها، علائمی مانند تهوع، خستگی و حساسیت سینه‌ها ممکن است شدیدتر از بارداری تک‌قلو باشند.
• افزایش سطح hCG: سطح هورمون hCG در خون مادر بالاتر از حد معمول است. احساس حرکات جنین زودتر از موعد: مادران باردار با دوقلو ممکن است حرکات جنین را زودتر از مادران باردار با تک‌قلو احساس کنند.

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولاً در لوله فالوپ، لانه‌گزینی کند. این وضعیت می‌تواند علائم زیر را به همراه داشته باشد:

• درد شدید شکم و لگن: درد معمولاً در یک سمت شکم احساس می‌شود و ممکن است با خونریزی همراه باشد.
• خونریزی غیرعادی: خونریزی ممکن است به رنگ قهوه‌ای تیره یا قرمز روشن باشد.
• سرگیجه و ضعف: در صورت خونریزی زیاد، ممکن است مادر احساس سرگیجه یا ضعف کند.

تشخیص از طریق سونوگرافی و آزمایش خون: برای تشخیص بارداری خارج از رحم، انجام سونوگرافی و آزمایش خون ضروری است.

 بارداری در دوران شیردهی

ممکن است برخی زنان در حالی که هنوز در دوران شیردهی هستند، باردار شوند. علائم بارداری در این دوره ممکن است شامل:تغییرات در میزان شیر: ممکن است تولید شیر کاهش یابد یا تغییراتی در کیفیت آن مشاهده شود.

• عدم بازگشت قاعدگی: در برخی موارد، قاعدگی ممکن است به تأخیر بیفتد یا قطع شود.
• علائم مشابه بارداری‌های دیگر: علائمی مانند تهوع، خستگی و حساسیت سینه‌ها مشابه بارداری‌های دیگر ممکن است مشاهده شود.
• بارداری پس از سقط جنین: پس از سقط جنین، امکان بارداری مجدد وجود دارد. با این حال، توصیه می‌شود که مادران حداقل ۳ تا ۶ ماه پس از سقط جنین صبر کنند تا بدن به حالت طبیعی بازگردد. علائم بارداری پس از سقط ممکن است شامل:
• بازگشت سریع علائم بارداری: علائمی مانند تهوع و حساسیت سینه‌ها ممکن است زودتر از موعد ظاهر شوند.

توصیه به استراحت و فاصله زمانی مناسب برای بارداری مجدد: برای اطمینان از سلامت مادر و جنین، فاصله‌گذاری مناسب بین بارداری‌ها توصیه می‌شود.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مشاوره با پزشک متخصص زنان و زایمان ضروری است تا اقدامات لازم انجام شود.

علائم بارداری بعد از چند روز ظاهر میشود؟

علائم بارداری می‌توانند از حدود ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح ظاهر شوند، زمانی که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند. در این مرحله، برخی زنان ممکن است لکه‌بینی خفیف یا ترشحات صورتی یا قهوه‌ای را تجربه کنند که به آن خونریزی لانه‌گزینی گفته می‌شود. سایر علائم اولیه بارداری، مانند خستگی، حساسیت سینه‌ها، تهوع و تغییرات خلقی، معمولاً بین هفته‌های اول تا دوم پس از لقاح شروع به بروز می‌کنند. با این حال، زمان بروز این علائم در افراد مختلف متفاوت است و برخی ممکن است تا چند هفته پس از لقاح هیچ نشانه‌ای را تجربه نکنند. برای تأیید بارداری، انجام آزمایش خون یا استفاده از تست‌های خانگی بارداری توصیه می‌شود.

روش‌های تشخیص بارداری در منزل

اگر پریود شما به تأخیر افتاده و علائم بارداری را تجربه می‌کنید، می‌توانید با استفاده از آزمایش در منزل، وضعیت خود را بررسی کنید. در ادامه، دو روش رایج برای تشخیص بارداری در منزل معرفی می‌شوند:

1. تست بارداری خانگی (بی‌بی‌چک)

بی‌بی‌چک یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌ها برای تشخیص بارداری در منزل است. این تست با شناسایی هورمون hCG در ادرار، بارداری را تشخیص می‌دهد. برای افزایش دقت، توصیه می‌شود تست را با اولین ادرار صبحگاهی و حدود ۵ تا ۷ روز پس از تأخیر در قاعدگی انجام دهید. در صورت مشاهده دو خط روی بی‌بی‌چک، نتیجه مثبت است. با این حال، برای تأیید نهایی، انجام آزمایش خون توصیه می‌شود.

2. آزمایش خون hCG در منزل

برای تشخیص دقیق‌تر و زودتر بارداری، می‌توانید از آزمایش خون hCG استفاده کنید. آزمایش قادر است حدود ۶ تا ۸ روز پس از تخمک‌گذاری، بارداری را تشخیص دهد. برخی از مراکز آزمایشگاهی خدمات آزمایش در منزل را ارائه می‌دهند، که در آن تکنسین به منزل شما مراجعه کرده و نمونه‌گیری را انجام می‌دهد. نتیجه این آزمایش معمولاً در مدت کوتاهی آماده می‌شود و دقت بالایی دارد. استفاده از این روش‌ها به شما کمک می‌کند تا به راحتی و با اطمینان از وضعیت بارداری خود مطلع شوید.

سوالات متداول

 خط دوم کمرنگ در بی‌بی‌چک نشان‌دهنده بارداری است؟

بله، حتی اگر خط دوم کمرنگ باشد، نشان‌دهنده وجود هورمون hCG در ادرار است و احتمال بارداری وجود دارد.

 سردرد قبل از پریود می‌تواند نشانه بارداری باشد؟

سردرد قبل از پریود می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی باشد و نه لزوماً نشانه بارداری.

 چگونه بین علائم پریود و بارداری تفاوت قائل شویم؟

علائم بارداری مانند تهوع صبحگاهی و حساسیت سینه‌ها معمولاً زودتر از علائم PMS ظاهر می‌شوند و ممکن است تا چند هفته ادامه یابند.

در دوران شیردهی می‌توان باردار شد؟

بله، امکان بارداری در دوران شیردهی وجود دارد، حتی اگر قاعدگی بازنگشته باشد