بیماری حرکت (ماشین گرفتگی)؛ علل،روش پیشگیری و درمان

ماشین زدگی یک اختلال بسیار رایج در گوش داخلی است که دلیل آن را باید حرکت مکرر یک وسیله نقلیه عنوان کرد. البته حرکات دیگر نیز ممکن است عملکرد گوش درونی را مختل کند. در واقع بیماری حرکت یا ماشین گرفتگی نوعی احساس مریضی است که توسط حرکت ایجاد می‌شود. این بیماری در سفر با اتومبیل ها ، اتوبوس ها ، قطارها ، هواپیماها یا قایق ها مشاهده می شود. این مشکل می تواند در حرکت های واقعی یا تجربیات مجازی رخ دهد. دیدن حرکت دیگران یا اشیا اطراف می تواند باعث تحریک آن شود.

بیماری حرکت تهدید کننده زندگی نیست. با این حال، می تواند سفر را ناخوشایند کند. برنامه ریزی از قبل از سفر برای جلوگیری از این مشکل، به کاهش اثرات این مشکل کمک می کند. اگر کودک داشته باشید، ممکن است در این زمینه به راهنمایی‌های پرستار کودک نیاز پیدا کنید. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد این بیماری هستید، این مطلب را هرگز از دست ندهید.

علت اصلی ماشین گرفتگی چیست؟

دلیل اصلی بیماری ماشین گرفتگی به هم خوردن تعادل میان حواس بدن است. یعنی فرد در زمان حرکت وسیله نقلیه ممکن است یک چیز را ببیند، اما ماهیچه‌ها چیز دیگری را حس کنند. از این رو، سیگنال‌های متفاوتی به گوش داخلی آن فرد فرستاده شده و تقابل این احساسات و پیام‌ها منجر به بروز سرگیجه و حالت تهوع خواهد شد. این مشکل عمدتا زمانی رخ می‌دهد که بدن در حالت سکون قرار داشته، اما خودرو به سمت جلو حرکت می‌کند. به همین خاطر، این عارضه به بیماری حرکت نیز معروف است.

به نقل از وبسایت clevelandclinic:

بیماری حرکت زمانی رخ می‌دهد که مغز پیام‌های متناقضی از چشم‌ها، گوش داخلی و بدن دریافت می‌کند، که باعث احساس تهوع، سرگیجه و تعریق سرد می‌شود. این حالت معمولاً در هنگام سفر با وسایل نقلیه، بازی‌های ویدیویی یا واقعیت مجازی تجربه می‌شود. برای پیشگیری، می‌توان از نشستن در جای مناسب وسایل نقلیه، مصرف داروهای آنتی‌هیستامین و استفاده از وسایل کمکی مانند عینک‌های ضد بیماری حرکت استفاده کرد. درمان‌های خانگی مانند هوای تازه، خوردن زنجبیل یا استراحت نیز ممکن است کمک کنند.

محرک های بیماری ماشین گرفتگی

قرار گرفتن در صندلی عقب خودرو که نمی تواند افق را ببیند.
خواندن کتاب در ماشین
عدم دریافت هوای کافی در ماشین

ممکن است این مشکل ژنتیکی باشد. هنگامی که حرکت متوقف می شود ، بیماری حرکت نیز متوقف می شود و فرد به تدریج احساس بهتری خواهید داشت. در موارد نادر ، بیماری حرکتی به دلیل مشکل در گوش داخلی ایجاد می شود. این بیماری می تواند به دلیل تجمع مایع یا عفونت در گوش باشد. بیماری پارکینسون همچنین می تواند باعث بیماری حرکتی شود.

علائم بیماری حرکت

علائم می توانند بدون هشدار ظاهر شوند و به سرعت بدتر شوند. ممکن است فرد در معده احساس بیماری و (حالت تهوع) نماید . علائم دیگر شامل استفراغ ، رنگ پریدگی پوست ، سردرد ، عرق سرد ، سرگیجه و تحریک پذیری است.

بیماری حرکت چگونه تشخیص داده می شود؟

ممکن است هنگام سفر متوجه الگوی بیماری شوید. در صورت بروز بیماری حرکتی مکرر به پزشک مراجعه کنید. پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. ممکن است در طی معاینه پزشک به داخل گوش و چشم فرد نگاه کند. پزشک قبل از توصیه به درمان ، سوالات خود را در مورد سابقه سلامتی فرد می پرسد.

درمان ماشین زدگی

متاسفانه هیچ درمان قطعی برای ماشین زدگی وجود ندارد، اما می‌توان احتمال بروز آن را با برخی داروهای خاص کاهش داد. البته برای مصرف این داروها حتما باید با یک پزشک متخصص در تماس بود، زیرا برخی داروها شاید با عوارض جانبی همراه باشند. معمولا پزشکان از داروهای درامامین، اسکوپولامین و بنادریل برای درمان حالت تهوع در کودکان و بزرگسالان و مشکل تهوع در هنگام حرکت ماشین استفاده می‌کنند.

1- اسکوپولامین

اسکوپولامین یک داروی شگفت‌انگیز برای پیشگیری از حالت تهوع است که باید آن را 6 تا 8 ساعت پیش از سفر پشت گوش قرار داد. این دارو به صورت آدامس جویدنی نیز در دسترس است که از طریق گیرنده‌های موجود در گونه جذب می‌شوند.

2- آنتی هیستامین

یک سری از آنتی هیستامین‌های غیر خواب‌آور نیز برای پیشگیری از بیماری حرکت مناسب هستند. این دارو باید حدود 2 ساعت قبل از سفر مصرف شود که اثر آن 6 تا 8 ساعت ماندگار خواهد بود. پرومتازین و سیکلیزین از مهم‌ترین داروهای آنتی هیستامین هستند که داروی نخست با عوارضی مانند خواب‌آلودگی همراه است.

3- سایر داروهای مفید برای ماشین زدگی

از داروهای مفید دیگر برای درمان موضعی این بیماری می‌توان دیمن هیدرینات، مکلیزین و آنتی امتیک را نام برد که خواص ضد تهوع و استفراغ دارند. این داروها نیز درست مشابه با موارد قبلی باید با تجویز پزشک مصرف شوند.

درمان دائمی ماشین گرفتگی

همان‌طور که گفته شد، تاکنون هیچ روش قطعی و دائمی برای درمان بیماری ماشین گرفتگی معرفی نشده است. در واقع فرد در صورت مصرف قرص یا روش‌های درمانی موضعی، ممکن است بعدها باز هم به این عارضه دچار شود. تمام شیوه‌های درمان تنها برای چند ساعت موثر هستند و بعد از آن باید دوباره تکرار شوند.

درمان ماشین گرفتگی در طب سنتی

بسیاری از افراد مبتلا به ماشین زدگی ترجیح می‌دهند به جای مصرف داروهای شیمیایی از روش‌های سنتی و درمان‌های خانگی استفاده کنند. با وجود این که احتمال تاثیر گرفتن از داروهای شیمایی بیشتر است، اما این روش‌ها نیز به کمک انسان‌ها می‌آیند که در این بخش به چند تا از آن‌ها اشاره شده است:

 1- زنجبیل

زنجبیل یکی از مهم‌ترین داروهای ضد تهوع بوده که برای درمان بیماری حرکت نیز موثر است. این دارو گیاهی به هضم غذا کمک کرده و از بروز حالت تهوع پیشگیری می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که زنجبیل مصرف می‌کنند، در تجارب خود مانند سفرهای جاده‌ای، هوایی و دریایی کمتر دچار حالت تهوع می‌شوند.

ترکیب آب زنجبیل، لیموترش و کمی عسل پیش از سفر نیز معجزه می‌کند. البته مصرف این ماده به صورت خشک یا تازه در غذا هم کمک‌کننده خواهد بود. برای مصرف این ماده غذایی حتما با پزشک خود مشورت کنید، زیرا استفاده از آن برای خانم‌های باردار، افراد دارای بیماری قلبی و برخی افراد که داروهای خاص مصرف می‌کنند، توصیه نمی‌شود.

2- عرق نعنا

نعنا می‌تواند ماهیچه‌های معده را آرام کرده و از بروز تهوع در سفرها پیشگیری کند. پیش از سفر، یک فنجان چای نعنا غلیظ مصرف کرده یا آن را همراه با سالاد و لیمو میل کنید. استفاده از آب نبات نعنایی، عرق معنا، آدامس نعنایی و محصولات دیگر با نعنا موجب پیشگیری از این بیماری می‌شود.

3- سرکه سیب

سرکه سیب خاصیتی قلیایی داشته و ph خون را متعادل می‌کند. به همین خاطر افراد بدماشین حتما باید از آن استفاده کنند. لازم است دو قاشق سرکه سیب را با یک قاشق عسل ترکیب کرده و در یک فنجان آب بریزید. در طول سفر می‌توانید سرکه سیب را به همراه داشته باشید و در مواقع نیاز آن را قرقره نمایید تا حس حالت تهوع برطرف گردد.

آیا می توان از بیماری حرکت پیشگیری یا اجتناب کرد؟

اگر از قبل می دانید که در سفر دچار بیماری حرکت می شوید ،بهتر است از قبل برنامه ریزی کنید. این اقدامات می تواند از آن جلوگیری کرده یا علائم را تسکین دهد:

• یک تا دو ساعت قبل از سفر از داروی بیماری حرکت استفاده کنید.
• صندلی مناسب را انتخاب کنید. صندلی سرنشین جلو در ماشین بهتر است. در یک قایق نقطه وسط را انتخاب کنید. درهواپیما روی قسمت بال بنشینید. در قطار رو به جلو در و نزدیک پنجره قطار بنشینید.

این صندلی ها دارای حرکات و تکان ها ی کمتری هستند و به فرد اجازه می دهند افق را ببیند. اگر در سفر دریایی هستید ، یک کابین در جلو یا وسط کشتی رزرو کنید. درخواست اتاقی کنید که نزدیک ترین فاصله را به سطح آب داشته باشد .

• در هر جایی هستید بهتر است هوا تازه دریافت کنید. از کولر گازی استفاده کنید یا در اتومبیل پنجره را پایین بیاورید.
  در هواپیما دریچه خروجی را به سمت خود هدایت کنید. وقتی سوار یک قایق سرپوشیده هستید ، نزدیک پنجره بنشینید.

• از چیزهایی که نمی توانید تغییر دهید دوری کنید. به عنوان مثال ، سوار قایق های تندرو نشوید. امواج و حرکات شدید می توانند شما را بیمار کنند. اگر نمی توانید از آن اجتناب کنید ، دارو را از قبل مصرف کنید.
• هنگام سوار شدن در اتومبیل ، هواپیما یا قایق ، کتاب نخوانید. از پنجره به افق نگاه کنید. به یک شیء دور نگاه کنید
• وقتی احساس مریضی می کنید دراز بکشید.
• از خوردن غذای سنگین قبل یا در طول سفر خودداری کنید. به جای آن قسمت های کوچک غذای ساده بخورید. قبل یا در طول سفر از غذاهای چرب ، تند یا اسیدی استفاده نکنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید. از مصرف الکل خودداری کنید.
• با پزشک در مورد درمان های مختلف صحبت کنید. این درمان ها ممکن است شامل نوارهای فشار (که روی مچ دست پوشیده می شود) باشد.

درمان بیماری حرکت

داروهای رایج که بیماری حرکت را درمان می کنند عبارتند از بنادریل ، درامین و اسکوپولامین. آکادمی پزشکان آمریکا (AAFP) اسکوپولامین را توصیه می کند.

این دارو حالت تهوع و استفراغ بخصوص استفراغ در کودکان را برطرف می کند. باعث خواب آلودگی نمی شود. آنتی هیستامین ها (یک نام تجاری: Benadryl) هم مفید هستند . با این حال ، این داروها معمولاً باعث خواب آلودگی می شوند.

آنتی هیستامین های غیر خواب آور در درمان یا جلوگیری از بیماری حرکت موثر نیستند. نوع دیگری از داروها ضد استفراغ نامیده می شود. این داروها برای درمان تهوع و استفراغ استفاده می شود.

برخی از این داروها باید با نسخه پزشک تهیه شوند اما برخی دیگر بدون نسخه در دسترس هستند. با پزشک مشورت کنید تا مشخص شود کدام دارو برای شما مناسب است. این داروها هنگامی که قبل از سفر مصرف می شوند ، بهتر عمل می کنند.

هنگامی که حالت تهوع شروع می شود ، چند عدد بیسکوییت ساده بخورید و نوشیدنی های گازدار و شفاف بنوشید .نوشیدنی حاوی زنجبیل برای رفع حالت تهوع تاثیر زیادی دارد .

زندگی و سازگاری با بیماری حرکت

برنامه ریزی از قبل برای سفر بهترین توصیه برای بیماری حرکت است. اگر بیماری حرکت فرد از نوع خفیف است ، داروها موثر هستند. اگر احتمال می دهید که دچار بیماری سفر می شوید بهتر است قبل از سفر برای کاهش آن برنامه ریزی کنید.

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید:

• آیا داروی بیماری حرکت می تواند پس از شروع علائم بیماری کمک کند؟
• آیا بیماری حرکتی نشانه مشکل جدی در سلامتی است؟
• آیا می توانم در صورت بارداری یا شیردهی از داروهای بیماری حرکتی استفاده کنم؟
• آیا مصرف داروهای بیماری حرکتی با داروهای دیگر بی خطر است؟

پاسخ به این سوالات بر اساس وضعیت جسمی هر فرد متفاوت است و لازم است در جهت پیشگیری از مشکلات ثانویه قبل از مصرف داروی بیماری حرکت با پزشک مشورت نمایید .

جمع‌بندی

ماشین زدگی یا بیماری حرکت می‌تواند شرایط سفر را برای برخی افراد پیچیده کند که البته این عارضه قابل پیشگیری و درمان است. در ابتدا پیش از آغاز سفر لازم است آرامش خود را حفظ کرده و از داروهای تجویز شده از سوی پزشک استفاده نمایید.

اگر باز هم حالت تهوع به سراغتان آمد، بهتر است کمی چرت زده و آرامش داشته باشید. این ترفند در درمان موضعی بیماری به شما کمک خواهد کرد. تحقیقات نشان داده است بیماری حرکت اغلب در مسافت‌های طولانی مانند مسافرت‌ها اتفاق می‌افتد که روش‌های درمان آن در این مطلب از زندگی برتر به شما گفته شد.

سوالات متداول

1- ماشین زدگی چیست؟

این بیماری در واقع نوعی اختلا در سیستم تعادل بدن است که زمان حرکت وسیله نقلیه رخ می‌دهد. تضاد میان اطلاعات حسی که مغز از چشم‌ها و گوش‌های داهلی دریافت می‌کند، دلیل این بیماری است.

2- علائم ماشین گرفتگی چیست؟

علائم این بیماری شامل تهوع، سرگیجه، تعریق، سردرد و احساس خستگی هستند که اغلب با حرکت وسیله نقلیه آغاز شده و با توقف آن کاهش می‌یابند.