وجود اختلالهای روانی و افسردگی نهفته در افراد باعث پایین آمدن کیفیت زندگی آنها میشود و ممکن است تجربه این بیماریها برای آنها بسیار ناخوشایند باشد. یکی از راههایی که به شما به عنوان پرستار بیمار یا والدین و نزدیکانشان کمک میکند، شناخت این بیماری و توجه به علائم آن است. این شناخت هم به شما کمک میکند تا بتوانید این بیماری را شناسایی کنید و برای اطمینان بیشتر به روانپزشک مراجعه کنید و هم به شما کمک خواهد کرد تا رفتار بهتری نسبت به این بیماران داشته باشید و بتوانید آنها را بهتر درک کنید. به همین دلیل، در این مقاله از سفیر آرامش قصد داریم تا شما را با هر آنچه که باید در مورد اختلال شخصیت مرزی بدانید، آشنا کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
BPD یا اختلال شخصیت مرزی یک اختلال روانی است که سلامت افراد، به ویژه زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با نوسانات شدید خلق و خو روبرو هستند. این افراد تصویری ناپایدار از خود دارند و در روابط بین فردی خود دچار بیثباتی هستند و در شرایط مختلف رفتار مناسبی از خود نشان نمیدهند و به اصطلاح دارای تکانشگری هستند. این افراد به شدت ترس از رها شدن دارند و نمیتوانند احساسات خود را به خوبی کنترل کنند، به خصوص توانایی کنترل خشم را در خود ندارند. بسیاری از افراد بیماری اختلال شخصیت مرزی را با اختلال دو قطبی یکی میدانند و معتقد هستند که این دو نوع بیماری شبیه هم هستند، در حالی که تفاوتهای فاحشی بین این دو بیماری وجود دارد.
علت های ابتلا به اختلال شخصیت مرزی
هنگامی که شما در مورد علل مبتلا شدن به اختلال شخصیت مرزی صحبت میکنید، نمیتوانید علل آن را فقط در یک مورد خلاصه کنید و عوامل مختلف در به وجود آمدن این اختلالات دخیل هستند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
نظریههای بیولوژیک:
بخشی از به وجود آمدن اختلال شخصیت مرزی در افراد مربوط به عوامل بیولوژیک و ژنتیک است. بنابراین، این بیماری در افرادی که یکی از نزدیکان درجه یک آنها قبلاً مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بوده است، احتمال بروز آن بیشتر است زیرا این بیماری از طریق ژنتیک به افراد انتقال پیدا میکند. افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند، مغز آنها دارای برخی از ناهنجاریهاست که این موضوع سبب تکانشگری و رفتارهای آشفته در افراد میشود. یکی دیگر از علتهایی که سبب میشود این افراد از خود رفتارهای تکانهای و آشفته نشان دهند، کمبود سروتونین در بدن آنهاست. به همین دلیل، پزشکان برای کاهش این رفتارها در آنها داروهایی که میزان سروتونین در مغز آنها را تحریک کند، تجویز میکنند.
نظریه سایکولوژیک:
نظریه سایکولوژیک یا روانشناختی به تحلیل رفتارها و فرآیندهای ذهنی در افراد میپردازد. یکی از دلایلی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی میشوند، این است که در کودکی مورد آزار و اذیت جسمی، روحی، کلامی و رفتاری قرار گرفتهاند. به جای اینکه در اوایل دوران زندگی خود به آنها محبت شود، به آنها هیچ توجهی نشده است و این موضوع باعث شده است که احساس ترس و تنهایی در آنها به وجود آید. همانطور که گفته شد، این افراد به سختی میتوانند به دیگران اعتماد کنند و همچنین بعد از اعتماد وابستگی شدید به آنها پیدا میکنند و همیشه ترس از دست دادن افراد را در رابطههای خود دارند. این علائم نشان دهنده این است که آنها در ابتدا دوران کودکی خود دچار آزار و اذیت قرار گرفتهاند. البته این افراد با استفاده از دارو و رواندرمانی تا حدی میتوانند درمان شوند و به حالت اولیه خود برگردند.
به نقل از سایت nimh:
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی نوعی بیماری روانی است که به شدت بر توانایی فرد در مدیریت احساسات خود تأثیر میگذارد. این از دست دادن کنترل عاطفی میتواند تصمیمات عجولانه گرفتن را افزایش دهد، بر احساس فرد نسبت به خود تأثیر بگذارد و بر روابط آنها با دیگران تأثیر منفی بگذارد. درمانهای مؤثری در دسترس هستند که میتوانند به افراد در مدیریت علائم اختلال شخصیت مرزی کمک کنند.
علائم بیماری شخصیت مرزی در افراد
در هنگام بررسی علائم مربوط به اختلال شخصیت مرزی به علائم نزدیک به علائم بیماری دو قطبی نیز برخورد میکنید که باید توجه کنید که این دو اختلال را با یکدیگر اشتباه نگیرید و برای شناسایی این بیماری حتماً به روانپزشک مراجعه کنید زیرا در صورت اشتباه گرفتن این دو بیماری با یکدیگر باعث بدتر شدن حال بیمار خواهید شد. در ادامه برخی از مهمترین علائم مربوط به اختلال شخصیت مرزی را برای شما شرح خواهیم داد:
- افراد مبتلا به این اختلال ترس از ترک شدن را در رابطههای خود تجربه میکنند و همیشه به دنبال این هستند که رابطههای خود را هر طور که شده حفظ کنند حتی اگر در این رابطه به آنها آسیب وارد شود.
- به دلیل این عدم ثبات در شخصیتشان، همیشه روابط آنها ناپایدار است و نمیتوانند روابط خود را حفظ کنند.
- نسبت به خود و اطرافیانشان تصورات تحریف شدهای را در ذهن دارند.
- رفتارهای تکانشی را از خود نشان میدهند به این معنا که رفتارهای خود را با شرایط موجود نمیتوانند تطبیق دهند.
- این دسته از افراد دارای عزت نفس پایینی هستند که این موضوع باعث بروز خودتخریبی در آنها میشود.
- در خود مدام احساس خشم، شرم و گناه دارند و نمیتوانند این احساسات را در خود کنترل کنند که این موضوع میتواند بسیار آسیبزا باشد.
درمان اختلال شخصیت مرزی
برای درمان افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند، میتوان از دو روش رواندرمانی و دارودرمانی استفاده کرد. یک روش دیگر نیز وجود دارد که به آن رفتاردرمانی میگویند. در ادامه مقاله به تفصیل به توضیح این سه روش خواهیم پرداخت.
رواندرمانی:
تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مانند دیگر اختلالات مثل اختلال وسواس جبری تمایل زیادی به درمان دارند. به همین دلیل، در مراحل اولیه بیماری استفاده از رواندرمانی بسیار کمککننده است و به تنهایی باعث بهبود علائم در بیمار میشود. در رواندرمانی، رواندرمانگر به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با استفاده از یک سری از روشها و تکنیکها کمک میکند تا رفتارهای ناسالم خود را شناسایی و بعد آنها را تغییر دهد. انجام رواندرمانی به افراد مبتلا به این اختلال که منشأ آن عوامل سایکولوژیک بوده است، بسیار کمک خواهد کرد زیرا آنها را با کودکی خود روبهرو میکند و بعد آن سعی میکنند تا رفتار آنها را تغییر دهند.
دارودرمانی:
در مرحلهای که این اختلال در فرد پیشرفت کرده باشد، رواندرمانی دیگر کافی نیست و باید در کنار رواندرمانی فرد از داروهای آنتیسایکوتیک و ضد افسردگی نیز استفاده کند تا بتواند بعد از طی کردن یک دوره درمان به فعالیتهای روزمره خود و کار و زندگی خود برسد.
رفتاردرمانی دیالکتیک:
در واقع در این روش، رواندرمانگر به فرد کمک میکند تا با عوامل استرسزایی که باعث بروز رفتارهای تکانشی در او میشود، مقابله کند. در این روش، رواندرمانگر سعی میکند تا رفتارهای تکانشی فرد، رفتارهایی که باعث مختل شدن روند درمان میشود و رفتارهایی که به بیمار آسیب میزند و کیفیت زندگی او را نیز پایین میآورد را بررسی کند و در نهایت به او کمک کند تا عوامل استرسزا را شناسایی کند و در حدی که امکانپذیر است، آسیب ناشی از آنها را پایین بیاورد.
عوارض شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی (BPD) میتواند عوارض زیادی داشته باشد که هر کدام از این عوارض بر یکی از جنبههای فرد مبتلا تأثیر میگذارد. در ادامه مقاله هر کدام از این عوارض را به تفصیل برایتان شرح خواهیم داد.
روابط ناپایدار:
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی همیشه روابط ناپایداری دارند. این ناپایداری به این معناست که این افراد ممکن است بسیار نسبت به فرد مقابل خود عشق و علاقه نشان دهند و در یک لحظه این عشق و علاقه شدید به نفرت و خشم تبدیل شود. این تغییرات ناگهانی در شخصیت افراد میتواند باعث ایجاد تنش و مشکلات در روابط شخصی و عاطفی افراد شود.
رفتارهای تکانشی:
رفتارهای تکانشی به رفتارهایی گفته میشود که بدون برنامهریزی قبلی و بدون فکر انجام شود. این رفتار باعث آسیب به فرد و اطرافیانش خواهد شد. برای مثال، افراط در مواد مخدر و روابط جنسی پرخطر و یا بیاحتیاط رانندگی کردن برخی از رفتارهای تکانشی در افراد است که بسیار میتواند آسیبزا باشد. رفتارهای تکانشی یکی از ویژگیهای بارز در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است.
مشکلات عاطفی:
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی احساسات ناگهانی فراوانی را تجربه میکنند. برای مثال، ممکن است در یک لحظه بسیار شاد و خوشحال باشند و بعد از آن دچار غم و ناراحتی زیادی شوند. این رفتارهای احساسی متفاوت باعث میشود مشکلات عاطفی و روانی برای افراد به وجود آید.
مشکلات شغلی و تحصیلی:
افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند ممکن است نتوانند ادامه تحصیل بدهند و یا حتی کار خود را حفظ کنند. به این دلیل که دارای نوسانات خلقی و رفتارهای تکانشی هستند و همچنین در روابط بین فردی خود نیز مشکل دارند. همهی این موارد باعث میشود کار خود را از دست بدهند و دائماً در حال تغییر شغل باشند و یا اینکه درس خود را نیمهکاره رها کنند.
آسیب زدن به خود و خودکشی کردن:
افکار خودکشی کردن در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بسیار شایع است. این افراد ممکن است به خود آسیب بزنند از طریق زدن خودشان و یا بریدن بخشی از بدنشان. این افراد دلیلشان برای این کار سرکوب کردن احساسات عاطفی خود است. همچنین با انجام این کار میخواهند توجه دیگران را به خود جلب کنند.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی با دوقطبی
همانطور که در ابتدا به این موضوع اشاره شد، برخی از افراد این دو بیماری را به جای یکدیگر اشتباه میگیرند. در حالی که تفاوتهای فاحشی بین این دو بیماری وجود دارد. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تمایل زیادی به تجربه دو دورهی شیدایی و افسردگی دارند. در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی درد عاطفی شدید و احساس پوچی، ناامیدی، خشم و تنهایی را تجربه میکنند که این موضوع باعث میشود بین این دو اختلال تفاوت به وجود آید. همچنین تغییرات خلقی در بیماری اختلال شخصیت مرزی کوتاهمدت است، در حالی که این علائم در بیماری دو قطبی بلندمدت است.
باورهای اشتباه در مورد اختلال BPD
باورهای اشتباه در مورد افراد مبتلا به اختلال BPD باعث میشود که به آنها آسیب وارد شود. در ادامه به برخی از این باورهای اشتباه خواهیم پرداخت:
افراد مبتلا به BPD خطرناک هستند:
این یک باور اشتباه در مورد این افراد است که باعث میشود بقیه افراد در اجتماع از آنها فاصله بگیرند. در حالی که افراد مبتلا به این اختلال در واقع به خود آسیب میزنند و رفتارهای خود تخریبی آنها مثل خودزنی و یا خودکشی که در آنها شایع است به دلیل تنشهای عاطفی آنهاست و هیچ آسیبی به دیگر افراد نمیزنند.
BPD قابل درمان نیست:
برخی از افراد معتقد هستند که این بیماری در افراد قابل درمان نیست. در حالی که با استفاده از روشهای درمانی که در بالاتر نیز به آن اشاره شد مثل رواندرمانی و دارودرمانی میتوان علائم موجود در این بیماران را بهبود داد تا بتوانند زندگی سالم و پایدارتری را تجربه کنند.
افراد مبتلا به BPD توجهطلب هستند:
در واقع این افراد به دلیل اینکه مبتلا به مشکلات عمیق عاطفی و روانی هستند نیاز به درمان و حمایت دارند و اینکه صرفاً به دنبال توجه دیگران بودن قضاوت ناعادلانهای دربارهی آنهاست.
BPD فقط در زنان رخ میدهد:
این بیماری در زنان شایعتر است اما این بیماری در میان مردان نیز وجود دارد. شاید دلایل این باور اشتباه به فرهنگ حاکم بر جامعه برمیگردد.
افراد مبتلا به BPD نمیتوانند روابط پایداری داشته باشند:
درست است که این افراد روابط ناپایداری را تجربه میکنند اما به این معنا نیست که همیشه به این شکل است. بلکه در صورتی که از آنها حمایت شود و درمان شوند میتوانند روابط پایداری تجربه کنند.
چه چیزی اختلال بوردرلاین دیساوردر را تشدید میکند؟
یکسری از عوامل وجود دارد که باعث تشدید اختلال بوردرلاین دیساوردر در افراد میشود که در صورت از بین نبردن این عوامل شرایط این بیماران بحرانیتر خواهد شد. در ادامه به بررسی برخی از این عوامل خواهیم پرداخت:
- مصرف مواد مخدر و الکل باعث تشدید علائم مربوط به این بیماری میشود.
- فقر و مشکلات مالی باعث میشود که احساسات در این افراد بیشتر برانگیخته شود.
- نداشتن برنامه دقیق باعث میشود که این افراد دچار سردرگمی و کلافگی شوند و در نتیجه باعث تشدید علائم خواهد شد.
- این دست از افراد باید به طور مرتب به رواندرمانگر مراجعه کنند. در صورتی که مراجعه به رواندرمانگر را ترک کنند باعث برگشت و تشدید علائم در این افراد خواهد شد.
- در نهایت مهمترین موضوع رعایت سبک زندگی سالم است. عدم رعایت سبک زندگی سالم مثل ورزش نکردن، رژیم غذایی نامناسب و خواب ناکافی در افراد باعث تشدید علائم در آنها خواهد شد.
جمعبندی
در این مقاله به بررسی بیماری اختلال شخصیت مرزی پرداختیم و بیان کردیم که این بیماری با اختلال شخصیت دو قطبی متفاوت خواهد بود. در این بیماری فرد دچار رفتارهای تکانشی خواهد شد. همچنین در ادامه علائم مربوط به بیماری و راههای درمان آن را بررسی کردیم و همچنین بیان کردیم که باورهای اشتباهی در مورد این بیماری وجود دارد که این باورها میتواند به بیماران آسیب بزند. در آخر، کارهایی که باعث تشدید این بیماری خواهد شد را برایتان برشمردیم. اگر شما نیز تجربهای در برخورد با این بیماری دارید که میتواند برای کاربران سایت مفید باشد، با ما و کاربران سایت در میان بگذارید.
سوالات متداول
1. اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک اختلال روانی است که با نوسانات شدید خلق و خو، رفتارهای تکانشی، و روابط ناپایدار شناخته میشود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است ترس از رها شدن داشته باشند و در کنترل احساسات خود مشکل داشته باشند.
2. علل ابتلا به اختلال شخصیت مرزی چیست؟
علل ابتلا به اختلال شخصیت مرزی میتواند شامل عوامل بیولوژیک، ژنتیک، و تجربیات کودکی باشد. برای مثال، افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت جسمی یا روحی قرار گرفتهاند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال باشند.
3. چه تفاوتی بین اختلال شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی وجود دارد؟
تفاوت اصلی بین این دو اختلال در نوع و مدت زمان تغییرات خلقی است. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی دورههای شیدایی و افسردگی طولانیتری را تجربه میکنند، در حالی که تغییرات خلقی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کوتاهمدتتر و ناگهانیتر است.
4. چه روشهایی برای درمان اختلال شخصیت مرزی وجود دارد؟
درمان اختلال شخصیت مرزی شامل رواندرمانی، دارودرمانی، و رفتاردرمانی دیالکتیک است. رواندرمانی به افراد کمک میکند تا رفتارهای ناسالم خود را شناسایی و تغییر دهند. دارودرمانی نیز میتواند به کنترل علائم کمک کند. رفتاردرمانی دیالکتیک به افراد کمک میکند تا با عوامل استرسزا مقابله کنند.
5. آیا اختلال شخصیت مرزی قابل درمان است؟
بله، اختلال شخصیت مرزی قابل درمان است. با استفاده از روشهای درمانی مناسب مانند رواندرمانی و دارودرمانی، افراد مبتلا میتوانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی سالمتری را تجربه کنند. حمایت از این افراد و پیگیری درمان میتواند به بهبود وضعیت آنها کمک کند.
6. در کدام بیماری روانی فرد دچار رفتار تکانشی میشود؟
بیماران اختلال شخصیت مرزی. این بیماران نمی توانند رفتار های خود را متناسب با شرایط تطبیق دهند.