نفخ شکم Bloating به اتساع معده ناشی از پرخوری یا گاز گفته میشود . نفخ شکم نوعی (بیرون زدگی) شکم است که غالباً با احساس ناراحتی از سیری یا گرفتگی عضلات شکم همراه است.
اگرچه نفخ باعث می شود که شکم از حالت طبیعی بزرگتر به نظر برسد و لباس شما از کمر سفت شود ، اما این مشکل به دلیل چربی بیش از حد شکم ایجاد نمی شود.
بیشتر اوقات بعد از خوردن یک وعده غذایی حجیم اتفاق می افتد ، اما همچنین با عدم تحمل گلوتن ، تجمع گازهای گوارشی یا در صورت قاعدگی ، تجمع مایعات در دوران قاعدگی همراه است.
جلوگیری و تسکین مشکل نفخ شکم به علت ایجاد کننده آن وابستگی دارد. اغلب با اقداماتی مانند تغییر در عادات غذایی یا مصرف دارو برای جلوگیری یا تشکیل گاز ، می توان از بروز آن جلوگیری کرد.
علل نفخ شکم:
غالباً نفخ معده به عادات غذایی یا خوردن برخی از غذاها و نوشیدنی ها که باعث تجمع گازها در سیستم هضم می شود مرتبط است – از جمله دی اکسید کربن ، اکسیژن ، نیتروژن ، هیدروژن و گاهی اوقات متان یا گوگرد (که سبب بوی ناخوشایند در هنگام آزاد شدن گاز معده است).
دلایل غذایی نفخ شکم عبارتند از:
زیاد غذا خوردن:
بافت معده کش دار است: اگر بیشتر از ظرفیت آن غذا بخورید ، به اندازه کافی کشیده می شود و باعث می شود که معده شما برجسته تر دیده شود .
سریع غذا خوردن:
مصرف غذا بدون وقفه به شکم و مغز شما زمان نمی دهد تا علائم سیری را تأیید کنن د. وقتی سرعت غذا خوردن شما بالا می رود ، ۱۵ یا ۲۰ دقیقه بعد از غذا خوردن ، ممکن است احساس کنید دو یا سه وعده غذایی را به جای یک وعده خورده اید و این عامل ایجاد نفخ می گردد.
غذاهای سرشار از فیبر:
غلات کامل و سایر غذاهایی که سرشار از فیبر هستند می توانند باعث نفخ شکم شوند ، به خصوص اگر عادت به خوردن آنها نداشته باشید.
یبوست:
مدفوع باقی مانده در روده ها می تواند باعث اتساع شکم و ایجاد نفخ شود.
بلعیدن هوا:
هنگامی که آدامس می جوید یا نوشیدنی های گازدار می نوشید ، اساساً هوا را به معده خود میفرستید ..
نوشیدن الکل :
الکل با تحریک مخاط معده باعث نفخ موقتی می شود. نوشیدنی های حباب دار (آبجو ، شامپاین ، کوکتل مخلوط با سودا) می تواند به خصوص برای نفخ مشکل ساز باشد.
افرادی که از به الکل اعتیاد دارند ممکن است به بیماری گاستریت الکلی مبتلا شوند – التهابی که بعد از پرخوری تشدید شده و باعث نفخ و سایر علائم می شود .
عدم تحمل لاکتوز:
افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند آنزیم لاکتاز ندارند . این آنزیم برای هضم قند در محصولات لبنی ضروری است و افرادی که این مشکل را دارند ظرف ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت پس از مصرف مواد غذایی مانند شیر یا پنیر ، حالت تهوع و نفخ پیدا می کنند.
گلوتن:
برخی از افرادی که به گلوتن حساس هستند (پروتئینی موجود در گندم و سایر غلات) یا مبتلا به بیماری سلیاک هستند ، ممکن است پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن دچار نفخ شوند.
سندرم روده تحریک پذیر
برخی از غذاها مانند شیرین کننده های مصنوعی ، میوه ها و سبزیجات خاص و یا محصولات لبنی ممکن است در برخی افراد مبتلا به این مشکل گاز ناراحت کننده ایجاد کند.
نوسانات هورمونی
که در دوران قاعدگی رخ می دهد می تواند بر میزان مایعات در بدن تأثیر بگذارد. نفخ در دوران قاعدگی بانوان شایع است و یکی از علائم اصلی سندرم قبل از قاعدگی است.
علائم نفخ :
بارزترین علامت نفخ بصری و قابل مشاهده است: به نظر می رسد معده شما “بیرون زده” و گرد شده است و ممکن است پوست ناحیه شکم شما احساس کشش کند.
نفخ شکم حتی می تواند در نحوه قرارگیری لباس در قسمت کمر تداخل ایجاد کند ، گاهی اوقات تا حدی شدید است که ممکن است لازم باشد کمربند خود را شل کنید ، دکمه بالای شلوار را باز کنید.
بسته به علت ، نفخ شکم ممکن است همراه با ناراحتی ، غرغر معده ، حالت تهوع یا آروغ زدن همراه باشد.
نفخ شکم تا زمان هضم غذا در معده پر یا دفع گازهای انباشته ادامه خواهد داشت.
پیشگیری از نفخ شکم :
موثرترین راه مقابله با نفخ شکم از طریق رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی است.
اگر می توانید غذا یا رفتار غذایی را که باعث نفخ شکم می شود شناسایی کنید . سپس می توانید از آنها اجتناب کنید و به طور موثر از نفخ شکم جلوگیری کنید.
با حجم کمتر غذا بخورید :
حجم وعده های غذایی و میان وعده ها را در حد متوسط نگه دارید. خوردن چند وعده غذایی بهتر از این است که در یک وعده مقدار زیادی غذا بخورید.
آرام غذا بخورید
غذا خوردن با آرامش باعث می شود تا دیر نشده از زمان سیری مطلع شوید و همچنین می تواند جلوی ورود هوا را به بدن بگیرد.
اجتناب از خوردن غذاهایی حساسیت زا
این غذاها ممکن است شامل غذاهای سرخ شده و چرب ، جایگزین های شکر و هر ماده ای باشد که به آن حساسیت غذایی داشته باشید.
فیبر را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
غذاهای سالم و غنی از فیبر می توانند به شما در احساس سیری کمک کنند (در صورت تلاش برای کاهش وزن بسیار موثر هستند ) اما اگر عادت به خوردن آنها نداشته باشید ، می توانند باعث گاز و نفخ شوند. آنها را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
از نوشیدنی های گازدار خودداری کنید.
حباب های موجود در نوشیدنی های گازدار گاز هستند ، به همین دلیل پس از نوشیدن آنها احساس نفخ می کنید.
درمان نفخ شکم :
هنگامی که علی رغم تمام تلاش خود برای جلوگیری از نفخ شکم ، به هر حال آن را تجربه می کنید ، داروهای بدون نسخه ای وجود دارند که می تواند نفخ معده را از بین ببرد و ناراحتی شما را تسکین دهد.
- آنتی اسیدها مانند Mylanta II ، Maalox II و Di-Gel حاوی سیمتیکون هستند که به حباب های معده می چسبد تا گاز به راحتی بیرون از شکم بیرون بیاید.
- قرص های زغال فعال ممکن است باعث تسکین گاز در روده بزرگ شوند.
- Lactaid ، Lactrase و Dairy Ease حاوی لاکتاز هستند که می تواند به جلوگیری از گاز شکم افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز کمک کند.
- پپتو-بیسمول (بیسموت ساب سالسیلات) ممکن است به کاهش نفخ شکم ناشی از ناراحتی معده کمک کند
- Beano یا Gas-Zyme 3x از محصولات بدون نیاز به نسخه هستند که حاوی آنزیمی به نام آلفا گالاکتوزیداز هستند که کربوهیدرات های پیچیده موجود در غذاهای گازدار را قبل از رسیدن به روده بزرگ به قندهای قابل هضم تجزیه می کند. این به جلوگیری از شروع گاز کمک می کند
- پروبیوتیک ها باکتری های “خوبی” هستند که به حفظ سلامت میکروبیوم در سیستم گوارش کمک می کنند. آنها را می توان در غذاهایی مانند ماست و همچنین در مکمل های بدون نیاز به نسخه یافت.
- حرکت ، ماساژ و ورزش ملایم (مثلاً پیاده روی آرام ) می تواند باعث تحریک گازهای موجود در سیستم هضم شود. انواع خاصی از ماساژ نیز ممکن است مفید باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
نفخ به ندرت نشانه یک مشکل جدی پزشکی است. با این حال اگر نفخ شکم مزمن باشد و به تغییر در عادات غذایی یا درمان های بدون نسخه پزشک پاسخ نمی دهد ، گاهی اوقات با بیماری ها و شرایط خاصی همراه است.
نفخ شکم همراه با درد شکم ، مدفوع خونی ، اسهال مداوم یا استفراغ از مشکلات نگران کننده است و می تواند نشانه ای از بیماری جدی باشد ، از جمله سرطان روده بزرگ ، انسداد روده ، بیماری سلیاک و سندرم روده تحریک پذیر
اگر متوجه شدید که بعد از خوردن برخی غذاها – به ویژه غذاهایی که حاوی گندم یا لبنیات هستند – نفخ می کنید – با پرشک خود مشورت نمایید .
مرکز پرستاری سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزرات بهداشت و سال ها تجربه ارزشمند در عرصه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به ارائه خدمت بپزدازد.
سوالات متداول
آیا سریع غذا خوردن از دلایل نفخ شکل می‌باشد؟
خوردن غذا بدون وقفه به شکم باعث میشود مغز شما علائم سیری را تایید نکند و وقتی سرعت غذا خوردن بالا باشد ۱۵ یا۲۰ دقیقه بعد از غذا خوردن احساس می‌کنید دو یا سه وعده غذایی را به جای یک وعده خورده اید و باعث ایجاد نفخ می‌گردد.
علائم نفخ شکم چیست؟
اولین علامت نفخ شکم که به راحتی قابل مشاهده است این است که معده شما بیرون زده و ممکن است حس کنید پوست ناحیه شکم کش آمده است. نفخ ممکن است با ناراحتی، حالت تهوع، آروغ زدن و غرغر معده همراه باشد.
موثر ترین راه برای پیشگیری از نفخ شکم چیست؟
غذا خوردن در حجم کمتر، آرام غذا خوردن، خودداری از نوشیدنی های گاز دار و اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی.
نوشتن نظر