ریزش موی نوزاد ممکن است برای بسیاری از والدین نگرانیهای زیادی به همراه داشته باشد. اغلب والدین از دیدن موهای نوزادشان که بر روی بالش، لباس یا حتی در دستهای خود مشاهده میکنند، احساس اضطراب کرده و این سوال به ذهنشان میرسد که آیا این مسئله طبیعی است یا نیاز به نگرانی دارد.
با این حال، مهم است بدانیم ریزش موی سر در نوزادان، به خصوص در ماههای اولیه پس از تولد، یک پدیده طبیعی و معمولاً بیخطر است. در این مقاله، به بررسی علت ریزش موی نوزاد، نحوه تشخیص اینکه آیا این پدیده طبیعی است یا خیر و همچنین روشهای پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت. اگر خود به تنهایی مهارت لازم برای انجام امور درمانی نوزاد را ندارید، میتوانید از یک پرستار کودک کمک بگیرید.
علت ریزش مو در نوزادان
نوزاد ممکن است به دلیل مالش موی سر بر روی سطوح سخت مانند تشک های تختخواب ، کالسکه و میز بازی ، موهای پشت سر خود را از دست دهد. (کارشناسان توصیه می کنند نوزادان را به پشت بخوابانید تا خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS کاهش یابد). این نوع ریزش موکه طبیعی است ، آلوپسی پس سری نوزادان یا آلوپسی اصطکاکی نامیده می شود. این قسمت های خالی شده از مو در حدود هفت ماهگی شروع به پر شدن مجد می نماید .
جالب توجه است ، یک مطالعه در 2011 نشان داد که آلوپسی پس سری نوزادان چیزی نیست که در خارج از رحم اتفاق می افتد ، بلکه یک واقعه فیزیولوژیکی است که قبل از تولد شروع می شود. آنها نتیجه گرفتند که معمولاً نوزادانی تحت تاثیر این موضوع قرار می گیرند که در شرایط زیر باشند :
- مادران آنها هنگام تولد کودک کمتر از 34 سال دارند
- به صورت واژینال بدنیا آمده است
- طول مدت جنینی که 9 ماه را به صورت کامل گذرانده اند
دیگر دلایل ریزش موی کودکان:
- تغییرات هورمونی: یکی از دلایل اصلی ریزش مو در این افراد، تغییرات هورمونی است که در بدن نوزاد پس از تولد رخ میدهد. این تغییرات میتوانند باعث شوند که موهای نوزاد وارد مرحله ریزش شوند. این موضوع کاملاً طبیعی است و معمولاً نیاز به مداخله خاصی ندارد.
- فشارهای فیزیکی: فشارهای فیزیکی که در زمان تولد بر سر نوزاد وارد میشود، ممکن است باعث ریزش موقت موها شود. این فشارها میتواند به دلیل عبور نوزاد از کانال زایمان یا استفاده از وسایل کمک زایمان باشد.
- ریزش موی ناشی از وضعیت خواب: یکی دیگر از دلایل ریزش موی سر در نوزادان، فشار مداومی است که در زمان خوابیدن روی سر نوزاد وارد میشود. نوزادان بیشتر وقت خود را در حالت خوابیده میگذرانند و این موضوع میتواند باعث ایجاد فشار روی نواحی مختلف سر شده و منجر به ریزش مو شود.
- کمبود تغذیه: برخی از نوزادان ممکن است به دلیل کمبود برخی مواد مغذی مانند آهن یا ویتامینها، دچار ریزش مو شوند. این مشکل معمولاً با تغذیه مناسب و مشاوره با پزشک قابل حل است.
- بیماریها: در موارد نادری، ریزش موی سر نوزادان میتواند به دلیل وجود بیماریهای خاصی مانند عفونتهای قارچی یا مشکلات تیروئیدی باشد. در این صورت، مراجعه به پزشک و درمان مناسب ضروری است.
- تلوژن افلوویوم: کودک شما با تمام فولیکول های موههای دوران جنینی به دنیا می آید . فولیکول مو بخشی از پوست است که رشته های مو از آن رشد می کند. در بدو تولد ، بعضی از فولیکول ها به طور معمول در مرحله استراحت هستند (که مرحله تلوژن نامیده می شود) و برخی دیگر در مرحله رشد (مرحله آناژن) هستند. اما عوامل خاصی می توانند فاز تلوژن را تسریع کنند و باعث ریزش مو شوند. در طول بارداری هورمونهایی از طریق بند ناف به مادر و نوزاد می رسد که سبب رشد موهای هر دو می شود . اما پس از تولد ، مقدار این هورمون ها افت می کنند و باعث ریزش مو در کودک – و حتی مادر می شوند. نظریه ای وجود دارد که بیان می کند استرسی که در حین زایمان به مادر و نوزاد وارد می شود می تواند گاهی باعث وارد شدن نوزاد به فاز تلوژن افلوویوم و ریزش مو شود.
- آلوپسی آره آتا: این یک بیماری پوستی است که منجر به ایجاد لکه های تکه ای در سر می شود. این بیماری تهدید کننده زندگی نوزاد یا مسری نیست. آلوپسی آره آتا به دلیل نقص در سیستم ایمنی بدن باعث حمله و تخریب سلول های سالم مو می شود. تحقیقات دانشمندان نشان می دهد که این بیماری در کودکان زیر 6 ماه بسیار نادر است.
- درماتوفیتوز: کرم حلقوی (که به آن tinea capitas نیز گفته می شود) توسط کرم ها ایجاد نمی شود بلکه توسط انواع قارچ ها ایجاد می شود. این بیماری ممکن است باعث ریزش مو شود و اغلب بثورات قرمزی ، پوسته ای و حلقوی مانند در پوست سر مشاهده می شود. طبق گفته پزشکان ، كرم حلقوی معمولاً كودكان زیر 2 سال را آلوده نمی كند اما بسیار مسری است ، بنابراین اگر یك فرد در خانواده به آن مبتلا باشد ، ممکن است آن را از طریق وسایلی مانند كلاه های مشترک و مسواك پخش كند.
مطالعه این علتها میتواند به شما در شناسایی مشکل نوزاد در مورد ریزش مو، کمک کند.
آیا ریزش مو نوزاد طبیعی است؟
پاسخ به این سوال بستگی به دلایل ریزش مو در نوزادان دارد. اگر ریزش مو به دلایل طبیعی مانند تغییرات هورمونی یا فشارهای فیزیکی باشد، معمولاً جای نگرانی نیست و موها دوباره رشد خواهند کرد. این نوع ریزش مو معمولاً در طی چند ماه اولیه زندگی رخ میدهد و با رشد نوزاد، موها به حالت طبیعی بازمیگردند. اما اگر ریزش مو به دلایل دیگری مانند بیماریها یا کمبود تغذیهای باشد، ممکن است نیاز به بررسی و درمان بیشتری باشد. در این موارد، بهتر است با پزشک مشورت کرده تا از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.
به نقل از healthychildren :
ریزش مو در نوزادان و نوزادان بسیار شایع است. تقریباً همه نوزادان در چند ماه اول زندگی مقداری (احتمالاً تمام) موهایشان می ریزند. این طبیعی است و قابل انتظار است – موها دوباره رشد خواهند کرد! برخی از نوزادان موهای پشت سر خود را بیشتر از سایر قسمت های پوست سر از دست می دهند. نگران نباشید – این غیرعادی نیست و موها به طور طبیعی در طی چند ماه رشد می کنند.
چه علائمی در هنگام ریزش موی نوزاد طبیعی است؟
متخصصان دانشگاه علوم و بهداشت اورگان بیان نموده اند ، بیشتر ریزش مو در 6 ماه اول زندگی اتفاق می افتد و در حدود 3 ماه به اوج خود می رسد.
در برخی از نوزادان ، رشد مجدد مو تقریباً در همان زمان ریزش مو اتفاق می افتد ، بنابراین ممکن است تفاوتی در حجم موی نوزاد مشاهده نکنید. در برخی از نوزادان ، موها به سرعت می ریزند و کودک را تقریبا کچل می کند که هر دو شکل کاملا طبیعی است.
علایم طبیعی در هنگام ریزش موی نوزاد:
رشته های کنده شده مو در دست نوزاد پس از اینکه سر خود را لمس نموده باشد
مشاهده موهای ریخته بعد از شامپو کردن موهای کودک در حمام یا حوله
مشاهده مو در مکانهایی که سر نوزاد قرار گرفته است ، مانند تخت یا کالسکه
درمان ریزش موی نوزاد
ریزش موهای نوزاد به ندرت نیاز به درمان جدی دارد .متخصصان براین باورند که درمان این ریزش غیرضروری است و بیشتر موهایی که در چند ماه اول زندگی از دست می روند در طی ماه های 6 تا 12 مجددا رشد می کنند . در واقع هیچ کاری نمی توانید برای تحریک رشد مجدد این موها انجام دهید ، اما اگر به یک بیماری مانند کرم حلقوی یا آلوپسی آره آتا مشکوک هستید ، در مورد گزینه های تشخیص و درمان و جلوگیری از ریزش بیشتر مو به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
ممکن است گاهی تغییر وضعیت سر نوزاد از پشت خوابیدن به پهلو خوابیدن سبب کاهش ریزش مو در اثر اصطکاک شود – اما همیشه او را به پشت بخوابانید تا 1 ساله شود و به طور کامل بتواند بدن خودش را بچرخاند (از پشت به شکم و از شکم به عقب) .
ولی باز با این حال درمان ریزش موی نوزاد بستگی به علت آن دارد. اگر ریزش مو به دلایل طبیعی باشد، نیازی به درمان خاصی نیست و معمولاً موها به صورت خود به خود دوباره رشد خواهند کرد. با این حال، برخی اقدامات میتوانند به رشد مجدد موها کمک کنند:
- استفاده از شامپوهای ملایم: استفاده از شامپوهای ملایم و مناسب برای نوزادان میتواند به حفظ سلامت موها و پوست سر کمک کرده و از ریزش مو جلوگیری کند. این شامپوها باید بدون مواد شیمیایی مضر و تحریککننده باشند.
- ماساژ ملایم سر نوزاد: ماساژ ملایم سر نوزاد میتواند به بهبود جریان خون در پوست سر و تقویت رشد موها کمک کند.
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و غنی از مواد مغذی مانند آهن، روی و ویتامینها میتواند به تقویت رشد موها کمک کند. اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه میکند، اطمینان حاصل کنید که شما نیز تغذیهای سالم و متنوع دارید.
علاوه بر این، اگر ریزش مو شدید باشد یا به مدت طولانی ادامه یابد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. پزشک بررسیهای لازم را انجام داده و در صورت لزوم درمانهای مناسبی تجویز میکند.
نکات مراقبت از موی نوزاد
در این قسمت بهترین روش مراقبت از موهای کودک بیان میشود :
از یک شامپوی ملایم ساخته شده برای نوزادان استفاده کنید. این شامپوها برای پوست سر نوزاد تازه متولد شده تحریک پذیری کمتری ایجاد می کند .
در حمام کردن نوزاد زیاده روی نکنید . فقط باید هفته ای 2 تا 3 مرتبه پوست سر کودک خود را خیس کنید. در صورت افراط در شستن موها ی نوزاد خطر خشک شدن پوست سر وجود دارد .
سر کودک را با شامپو و موهای مرطوب شده به آرامی ماساژ دهید.
اگر پوسته های بزرگ کنده شده را در روی پوست سر مشاهده می کنید و می خواهید این پوسته ها را از بین ببرید ، از یک برس نرم استفاده کنید. اما به شدت با این پوسته ها برخورد نمایید زیرا در نهایت خود به خود برطرف می شود.
پیشگیری از ریزش مو در نوزادان
پیشگیری از ریزش مو در نوزادان به مراقبتهای مناسب و دقت در انجام برخی اقدامات بستگی دارد. در اینجا چند راهکار برای پیشگیری از ریزش موی سر در نوزادان آورده شده است:
- تعویض وضعیت خواب نوزاد: تغییر وضعیت خواب نوزاد به طور منظم میتواند از ایجاد فشار مداوم روی یک نقطه از سر جلوگیری کند و در نتیجه ریزش مو را کاهش دهد. سعی کنید نوزاد را در زمان خواب به صورتهای مختلف (مثلاً به پشت و به پهلو) بخوابانید.
- استفاده از بالشهای نرم: استفاده از بالشهای نرم و مناسب برای نوزادان میتواند فشار روی سر را کاهش دهد و به جلوگیری از ریزش مو کمک کند. این بالشها باید با دقت انتخاب شوند تا به نوزاد آسیبی نرسد.
با رعایت نکات ذکر شده، شما میتوانید از ریزش مو جلوگیری کنید و از نگرانی خود بکاهید.
رشد مجدد موها
اکثریت قریب به اتفاق نوزادان ظرف چند ماه موهای از دست رفته خود را دوباره بدست می آورند. اما آنچه بسیاری از والدین را متعجب می کند این است که ممکن است رنگ و جنس موهای جدید نوزاد با موهای زمان تولد او کاملا متفاوت است . به عنوان مثال غیرمعمول نیست که موهای روشن تیره تر شوند ، موهای صاف موج دار شوند یا موهای ضخیم ظریف شوند وبالعکس.
ژنتیک و هورمون های نوزاد تعیین می کنند که موهای او به چه شکل و رنگی رشد کنند .
ریزش موی نوزاد فرآیندی طبیعی و – شاید از همه مهمتر – موقتی است. اما اگر موهای کودک تا اولین سالگرد تولد شروع به رشد نکرده است ، یا اگر چیز عجیبی در این مورد مشاهده کرده اید – مانند لکه های بی مو ، بثورات پوستی ، یا پوسته پوسته های بیش از حد روی پوست سر – کودک خود را برای ارزیابی نزد پزشک متخصص اطفال ببرید.
سخن آخر
ریزش موی نوزاد معمولاً یک پدیده طبیعی است و در اکثر موارد نیازی به نگرانی ندارد. با این حال، اگر این مشکل شدید باشد یا به مدت طولانی ادامه یابد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. رعایت مراقبتهای مناسب و استفاده از محصولات ملایم میتواند به حفظ سلامت موها و پوست سر نوزاد کمک کند. پرستار کودک میتواند در این زمینه نقش مهمی ایفا کرده و به والدین در مراقبت از نوزاد خود کمک نماید.
سوالات متداول
آیا ریزش موی سر نوزادان دائمی است؟
خیر، در اکثر موارد ریزش موی سر نوزادان موقتی است و موها به مرور زمان دوباره رشد میکنند.
آیا میتوان از ریزش مو در نوزادان جلوگیری کرد؟
با رعایت مراقبتهای مناسب مانند تغییر وضعیت خواب و استفاده از محصولات ملایم، میتوان ریزش موی سر نوزادان را کاهش داد، اما به طور کامل نمیتوان از آن جلوگیری کرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر ریزش مو شدید باشد یا به مدت طولانی ادامه یابد، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت آن بررسی و درمان شود.