خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است.علت خون دماغ شدن کودکان چیست؟

خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است وقتی که خون دماغ در کودکان یکی از مشکلات شایع و نگرانی‌های والدین است که معمولاً به دلیل آسیب‌های جزئی یا خشکی مخاط بینی رخ می‌دهد. اگرچه در بسیاری از موارد، این مشکل خطر جدی برای سلامت کودک ندارد، اما تکرار آن ممکن است نشان‌دهنده عواملی مانند عفونت‌ها، حساسیت‌ها یا حتی اختلالات خونی باشد. شناخت دلایل اصلی خون دماغ، راه‌های پیشگیری از آن و کمک گرفتن از پرستار کودک می‌تواند به والدین کمک کند تا این مشکل را بهتر مدیریت کنند و از وقوع آن جلوگیری نمایند.

خون دماغ چیست؟

خون‌دماغ (یا اپیستاکسی) ، وضعیتی بوده که در آن خون از بینی به خارج می‌شود. این حالت ممکن است به دلیل خشکی مخاط بینی، آسیب‌دیدگی، عفونت‌های تنفسی، یا حتی فشار خون بالا رخ دهد. در بسیاری از موارد، خون‌دماغ به صورت خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان پزشکی برطرف می‌شود، اما در موارد شدیدتر یا مزمن، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک باشد.

خشکی هوا، به خصوص در فصل‌های سرد سال، یکی از علت خون دماغ شدن کودکان است. در این شرایط، مخاط بینی خشک و ترک‌خورده شده و باعث خون‌ریزی می‌گردد. همچنین، آسیب‌های فیزیکی به بینی، مانند ضربه یا فشار و در بعضی موارد، عفونت‌های مزمن بینی و سینوس‌ها نیز می‌توانند به خون‌دماغ منجر شوند.

درمان خون‌دماغ معمولاً شامل تکنیک‌های ساده‌ای مانند فشردن بینی و نشستن به جلو است تا خون به سمت عقب نرود. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و اسپری‌های نمکی برای نرم کردن مخاط بینی نیز می‌تواند مفید باشد. در مواردی که خون‌دماغ به طور مکرر و یا شدید رخ دهد، مشاوره با پزشک برای بررسی علت‌های زمینه‌ای و دریافت درمان‌های مناسب ضروری است.

به نقل از وبسایت kidshealth :

خون‌ دماغ در کودکان ۳ تا ۱۰ سال شایع است و اغلب به دلیل خشکی هوا یا دست‌کاری بینی رخ می‌دهد. بیشتر خون‌دماغ‌ها خطرناک نیستند و با اعمال فشار ملایم بر بینی به مدت ۱۰ دقیقه می‌توان آنها را در خانه متوقف کرد. اگر خون‌دماغ مکرر یا شدید باشد، یا همراه با علائمی مانند سرگیجه و ضعف باشد، باید با پزشک مشورت کرد. برای پیشگیری، می‌توان از اسپری نمکی یا مرطوب‌کننده هوا استفاده کرد و از آسیب‌های احتمالی در ورزش‌ها جلوگیری کرد.

خون دماغ در کودکان

خون‌ دماغ در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد و معمولاً به ندرت خطرناک می‌شود. در برخی موارد، این مشکل می‌تواند به کم خونی در کودکان موجب شود. مخاط بینی کودکان بسیار نازک و حساس بوده و عروق خونی نزدیک به سطح قرار دارند. این موضوع باعث می‌شود که در صورت تحریک یا آسیب دیدگی این عروق، به راحتی خون‌ریزی ایجاد شود.

یکی از شایع‌ترین علت خون دماغ شدن کودکان، خشکی هوا، استفاده مکرر از بخاری یا کولر و حتی فین کردن شدید است. علاوه بر این، وارد کردن انگشت به بینی یا ضربه‌های ناگهانی به بینی می‌تواند منجر به خون‌ریزی شود. در موارد نادر، مشکلاتی مانند عفونت‌های مزمن، آلرژی یا حتی اختلالات خونریزی ممکن است عامل این مشکل باشند. در این صورت، باید به پزشک مراجعه شده تا علت دقیق، بررسی و درمان مناسب آغاز شود.

برای درمان خون‌ دماغ در کودکان، کودک را در وضعیت نشسته قرار داده و سر او را به جلو خم کنید تا خون وارد گلو نشود. با فشردن قسمت نرم بینی بین دو انگشت به مدت چند دقیقه، معمولاً خون‌ریزی متوقف می‌شود. اگر خون‌ دماغ کودکان مکرراً اتفاق می‌افتد یا بیش از ۲۰ دقیقه ادامه دارد، بهتر است به پزشک مراجعه شود تا علت زمینه‌ای مورد بررسی قرار گیرد.

انواع خونریزی از بینی

انواع خون دماغ در کودکان یا خونریزی از بینی (Epistaxis) به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و علل خاص خود را دارند. در ادامه به انواع خونریزی از بینی خواهیم پرداخت:

خونریزی قدامی (Anterior Epistaxis):

این نوع خونریزی شایع‌ترین نوع خونریزی از بینی است و معمولاً از قسمت جلوی بینی ناشی می‌شود. در این نوع، خونریزی از شبکه‌ای از رگ‌های خونی کوچک به نام “شبکه کیسل باخ” در قسمت جلویی تیغه بینی رخ می‌دهد. به‌راحتی با فشار مستقیم بر روی بینی قابل کنترل است.

خونریزی خلفی (Posterior Epistaxis):

این نوع خونریزی کمتر شایع اما جدی‌تر بوده و معمولاً از بخش‌های عمیق‌تر و پشتی بینی رخ می‌دهد. در این نوع، خونریزی از رگ‌های بزرگ‌تر و عمیق‌تر بینی که کنترل آن دشوارتر بوده، صورت می‌گیرد.

خونریزی خودبخودی (Idiopathic Epistaxis):

این نوع خونریزی ممکن است بدون علت مشخصی رخ دهد. در بیشتر موارد این خونریزی‌ها موقتی هستند و خودبه‌خود متوقف می‌شوند. علت دقیق این خونریزی‌ها ممکن است مشخص نباشد؛ اما عواملی مانند حساسیت‌های فصلی، خشکی هوا، یا استرس می‌توانند نقش داشته باشند.

در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مراجعه فوری به پزشک و استفاده از روش‌هایی مانند بسته‌بندی بینی، کوتریزاسیون (سوزاندن رگ‌های خونی) یا حتی جراحی باشد.

علت‌ خون‌ دماغ شدن کودکان

خون‌ دماغ در کودکان، به‌طور معمول یک وضعیت نسبتاً رایج و اغلب بی‌خطر است. با این حال، اگر خونریزی بینی به‌طور مکرر و بدون علت مشخص رخ دهد، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در ادامه به بررسی علت خون دماغ شدن کودکان می‌پردازیم:

خشکی هوا و محیط:

یکی از شایع‌ترین علل خون‌ دماغ در کودکان، خشکی هوا است. این مشکل به‌ویژه در فصل زمستان یا در محیط‌هایی که از وسایل گرمایشی استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. هوای خشک باعث خشکی و تحریک پوشش داخلی بینی (مخاط بینی) شده و این وضعیت می‌تواند به ترک‌خوردگی و خونریزی منجر شود.

دست‌کاری بینی دلیل خون دماغ شدن:

کودکان اغلب عادت دارند که بینی خود را بخارند یا انگشت در بینی کنند. این کار می‌تواند به تحریک یا زخم شدن مخاط داخلی بینی و در نهایت باعث خون‌دماغ شود. در واقع، این دست‌کاری‌ها باعث آسیب به رگ‌های خونی ظریف داخل بینی می‌شوند.

سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی:

در هنگام سرماخوردگی یا عفونت‌های تنفسی فوقانی، مخاط بینی دچار التهاب می‌شود. التهاب باعث شده رگ‌های خونی در بینی شکننده‌تر شوند و احتمال خون‌دماغ افزایش یابد. علاوه بر این، ترشح زیاد مخاط در اثر عفونت‌ها ممکن است باعث سایش و تحریک پوشش بینی شود.

آلرژی‌ها دلیل خون دماغ شدن:

آلرژی‌ها نیز می‌توانند باعث التهاب و تحریک مخاط بینی شوند. آلرژی به گرد و غبار، گرده گیاهان یا موی حیوانات باعث خارش و تحریک بینی شده و ممکن است به خون دماغ شدن کودکان منجر شود. همچنین، استفاده مداوم از اسپری‌های بینی برای کنترل آلرژی می‌تواند پوشش داخلی بینی را خشک کند و منجر به خون‌ریزی شود.

آسیب یا ضربه به بینی:

آسیب‌دیدگی یا ضربه به بینی، مانند افتادن، زمین خوردن یا برخورد ناگهانی، می‌تواند باعث خون دماغ در کودکان شوند. این ضربه‌ها معمولاً به رگ‌های خونی درون بینی آسیب می‌رسانند.

عوارض خون دماغ شدن کودکان

همانطور که خون دماغ شدن کودکان معمولاً به دلایل مختلفی مانند خشکی بینی، ضربه، عفونت یا آلرژی رخ می‌دهد. این مشکل اغلب بدون عوارض جدی بوده و به‌راحتی می‌توان درمان خون دماغ کودکان را مدیریت کرد؛ اما در برخی موارد ممکن است عوارض خاصی به همراه داشته باشد. در ادامه به این عوارض می‌پردازیم:

کم‌خونی (آنمی):

اگر خون دماغ مکرراً اتفاق بیافتد و میزان خون از دست رفته زیاد باشد، می‌تواند باعث کم‌خونی شود. در این حالت کودک دچار ضعف، خستگی، رنگ‌پریدگی و کاهش انرژی می‌شود. کمبود آهن یکی از دلایل رایج کم‌خونی بوده که ممکن است با خونریزی‌های مکرر رخ دهد.

عفونت دلیل خون دماغ شدن کودک:

اگر کودک به‌طور مداوم دست یا اجسام خارجی را وارد بینی کند یا زخم‌های ناشی از خون دماغ باز بمانند، احتمال بروز عفونت در داخل حفره بینی وجود دارد. عفونت می‌تواند باعث تورم، درد و حتی چرک در ناحیه بینی شود.

مشکلات تنفسی:

خونریزی شدید یا مکرر از بینی ممکن است باعث انسداد مجاری تنفسی شود. این مشکل می‌تواند به مشکلات تنفسی کوتاه‌مدت و ناراحتی در خواب یا حتی آپنه خواب (قطع موقت تنفس در خواب) منجر شود.

ترس و استرس در کودک:

خون دماغ شدن مکرر می‌تواند منجر به ترس و اضطراب در کودک شود. برخی کودکان ممکن است از دیدن خون ترسیده و این موضوع می‌تواند تأثیرات روانی منفی مانند استرس و ناآرامی به‌دنبال داشته باشد.

ناراحتی‌های مربوط به داروها دلیل خون دماغ شدن:

برخی کودکان که به دلیل بیماری‌های مزمن از داروهایی مانند آسپرین یا داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کنند، ممکن است بیشتر مستعد خونریزی بینی باشند. این مسئله نیازمند مراقبت پزشکی خاص بوده تا از خونریزی‌های مداوم جلوگیری شود.

افت فشار خون و علائم مربوط به آن:

اگر خونریزی شدید و ناگهانی باشد، ممکن است باعث افت فشار خون در کودک شود که با علائمی همچون سرگیجه، ضعف عمومی، غش یا حتی کاهش هوشیاری همراه است. این عارضه نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد.

هرچند خون دماغ شدن در کودکان معمولاً بدون عوارض جدی است؛ اما باید به تکرار و شدت آن توجه داشت. در صورت تداوم یا وجود علائم مشکوک، مراجعه به پزشک ضروری بوده تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.

خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است؟

خون دماغ در کودکان معمولاً بی‌خطر است، اما در برخی موارد ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد. در اینجا 15 مورد از شرایطی که خون دماغ می‌تواند خطرناک باشد آورده شده است:

خونریزی مکرر:

اگر کودک بیش از یک یا دو بار در هفته دچار خون دماغ شود باید حساس شد و بیماری او را مورد بررسی قرار داد.

خونریزی طولانی‌مدت:

اگر بعد از رخ داد خون دماغ بیش از 10 تا 15 دقیقه با فشار روی بینی خونریزی متوقف نشود باید موضوع را جدی تر پیگیر شد.

خونریزی شدید:

اگر مقدار خونریزی زیاد باشد و با خونریزی جزئی معمولی متفاوت باشد که می تواند موجب بی حالی  و افت فشار و دیگر موارد جدی در بدن شود و باید به پزشک مراجعه کرد.

همراهی با کبودی‌های غیرعادی:

اگر کودک بدون دلیل کبودی‌های مکرر روی بدنش داشته باشد احتمال دارد که این موضوع ریشه در دیگر اشکالات رخ داده در سلامتی او داشته باشد .

همراهی با خونریزی از سایر نقاط بدن:

اگر خون دماغ در کودک همراه با خونریزی لثه‌ها، ادرار خونی یا مدفوع خونی باشد.

بعد از آسیب شدید به سر یا بینی:

اگر خون دماغ در کودک پس از ضربه به سر یا صورت ایجاد شود موضوع خون دماغ در او باید جدی گرفته شود.

مصرف داروهای خاص:

اگر کودک عد از مصرف داروهای خاص مانند داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین) که می‌توانند باعث خونریزی شدید شوند دچار خون دماغ شود انگاه نیاز به بررسی پزشک دارد.

همراهی با سرگیجه یا بی‌حالی شدید:

خون دماغ در کودکی که همراه با سرگیجه و یا بی حالی شدید باشد ممکن است نشانه کاهش حجم خون یا مشکل جدی‌تر باشد.

وجود خون در استفراغ یا سرفه‌های خونی:

اگر خون دماغ در کودک همراه با وجود خون در استفراغ یا سرفه‌های خونی باشد انگاه ممکن است نشان‌دهنده خونریزی داخلی باشد.

مشکلات انعقادی خون در خانواده:

اگر سابقه بیماری‌های خونی یا انعقادی در خانواده وجود دارد خون دماغ در کودک می تواند خطرناک باشد.

همراهی با تب و علائم عفونت:

خون دماغ در کودک همراه با علائمی مانند تب بالا، ضعف یا تورم در صورت.

بعد از جراحی یا اقدامات پزشکی روی بینی:

مانند جراحی سینوس یا برداشتن لوزه‌ها.

همراهی با کاهش وزن و ضعف عمومی:

که ممکن است نشانه بیماری‌های جدی مانند سرطان خون باشد.

تغییر در شکل یا رنگ بینی:

مانند تورم مداوم یا تغییرات غیرعادی در بینی.

زمانی که کودک دچار کم‌خونی است:

اگر علائمی مانند رنگ‌پریدگی، خستگی شدید یا تپش قلب دارد.

درمان خون دماغ در کودکان

خون دماغ یا خونریزی بینی در کودکان، یکی از مشکلات شایع بوده که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله خشکی هوا، آسیب‌های جزئی یا عفونت‌های تنفسی رخ دهد. در ادامه راه‌های درمان خون دماغ کودکان و مدیریت این مشکل به تفصیل توضیح داده شده است:

تشخیص علت خونریزی بینی در کودکان

قبل از شروع درمان، مهم است که علت خون دماغ شدن کودک شناسایی شود. برخی از علل ممکن شامل:

• خشکی هوا: در فصول سرد یا در مناطقی با هوای خشک، ممکن است غشاء داخلی بینی خشک و مستعد خونریزی شود.
• آسیب‌های فیزیکی: ضربه به بینی یا خراشیدگی می‌تواند باعث خونریزی شود.
• عفونت‌ها: عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی می‌توانند باعث التهاب و خونریزی شوند.
• اختلالات خونریزی: برخی مشکلات خونی یا داروهای خاص نیز می‌توانند باعث خون دماغ بشوند.

مراحل اولیه درمان خون دماغ کودکان

• پوزیشن مناسب: کودک باید در حالتی بنشیند که سرش کمی به جلو خم شده باشد. این کار کمک می‌کند تا خون به جای رفتن به گلو، از بینی خارج شود و احتمال استفراغ خون کاهش یابد.
• فشار بر روی بینی: با استفاده از انگشتان شست و اشاره، دو طرف بینی را به آرامی فشار دهید. این فشار به کاهش خونریزی کمک می‌کند.
• یخ: گذاشتن قطعات یخ یا کیسه یخ بر روی بینی و پیشانی می‌تواند به کاهش خونریزی کمک کند.

درمان‌های خانگی خون دماغ شدن کودک

• مرطوب‌سازی هوا: استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا می‌تواند به جلوگیری از خشکی داخلی بینی کمک کند.
• استفاده از پمادهای مرطوب‌کننده: استفاده از پمادهای مخصوص بینی که در داروخانه‌ها موجود است، می‌تواند به حفظ رطوبت غشاء داخلی بینی کمک شایانی می کند.

زمان مراجعه به پزشک

• در صورتی که خون دماغ کودک به طور مکرر اتفاق می‌افتد، یا با روش‌های خانگی بهبود نمی‌یابد، یا به همراه علائم دیگر مانند سردرد، تب یا درد شدید باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک می‌تواند نیاز به ارزیابی‌های بیشتر و درمان‌های تخصصی‌تر داشته باشد.

پیشگیری از خون دماغ شدن کودکان

خون دماغ در کودکان یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. برای پیشگیری از این مشکل، می‌توان اقداماتی را انجام داد که در ادامه به طور مفصل به آن‌ها می پردازیم:

• رطوبت هوا:

استفاده از دستگاه‌های بخور در اتاق کودک می‌تواند به مرطوب نگه‌داشتن هوای اتاق کمک کند. هوای خشک یکی از عوامل مهم در بروز خون دماغ است.

• پرهیز از گرمای بیش از حد:

دمای زیاد در فضا می‌تواند باعث خشک شدن مخاط بینی شود؛ بنابراین باید دمای اتاق را در حد معقولی نگه داشت.

• استفاده از قطره‌های نمکی:

استفاده از قطره‌های نمکی یا اسپری‌های بینی که به حفظ رطوبت مخاط بینی کمک می‌کنند، می‌تواند مفید باشد.

• پرهیز از دست‌کاری بینی:

به کودک یاد دهید که از دست‌کاری یا خراشیدن بینی خود پرهیز کند.

• تغذیه مناسب:

مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و K مانند میوه‌ها و سبزیجات به تقویت دیواره‌های عروق خونی کمک می‌کند.

• هیدراتاسیون:

نوشیدن آب کافی و مصرف مایعات به حفظ رطوبت داخلی بدن و مخاط بینی کمک خواهد کرد.

• پرهیز از مواد آلرژی‌زا:

آلرژی‌ها می‌توانند باعث التهاب و خشکی مخاط بینی شوند. شناسایی و اجتناب از عوامل آلرژی‌زا می‌تواند کمک‌کننده باشد.

• پرهیز از قرار گرفتن در معرض دود سیگار:

دود سیگار می‌تواند باعث تحریک و خشکی مخاط بینی شود.

• استفاده از کلاه ایمنی:

در هنگام فعالیت‌های ورزشی و بازی‌هایی که احتمال آسیب به بینی وجود دارد، از کلاه ایمنی مناسب استفاده کنید.

• آموزش به کودک:

به کودک یاد دهید که در صورت برخورد یا آسیب به بینی، فوراً موضوع را به بزرگ‌ترها اطلاع دهد.

اگر خون دماغ شدن کودک به طور مکرر یا شدید اتفاق می‌افتد، مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند مفید باشد. پزشک ممکن است توصیه‌های خاصی برای پیشگیری یا درمان ارائه دهد. اجرای این روش‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش خطر خون دماغ شدن در کودکان کمک کرده و از وقوع این مشکل جلوگیری کند.

خون دماغ در کودکان به دلیل مسائل جزئی و موقتی رخ می‌دهد که با تدابیر ساده‌ای مانند آموزش به کودکان می‌توان آن را درمان کرد. با این حال، در صورت تکرار مکرر این مشکل یا مشاهده علائم غیرعادی، برای بررسی دقیق‌تر نیاز است به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

خون دماغ به چه دلایلی رخ می‌دهد؟

خون دماغ ممکن است به دلیل خشکی هوا، عفونت‌های ویروسی، آسیب‌های جزئی، آلرژی‌ها یا نازک شدن دیواره‌های عروق خونی بینی به علت استفاده مکرر از داروهای ضد احتقان رخ دهد.

دلایل خون‌دماغ شدن کودک چیست؟

ناحیه‌ داخلی بینی از تعداد زیادی رگ‌های خونی ریز پوشیده است که به راحتی پاره شده و خونریزی می‌کنند، به خصوص هنگامی که خشک هستند. علل شایع خونریزی بینی شامل سرماخوردگی، حساسیت و عفونت سینوس، رطوبت کم، و عواملی مانند دست کردن در بینی، بودن یک جسم خارجی در بینی یا ضربه به بینی است. وجود ساختار یا توموری غیرطبیعی در بینی نیز می‌تواند باعث خونریزی شود. برخی داروهای خاص نیز می‌توانند باعث ایجاد خونریزی بینی شوند.

آیا خشکی هوا می‌تواند باعث خون دماغ شود؟

بله، خشکی هوا می‌تواند باعث خشکی و تحریک مخاط بینی و خون دماغ شود. در فصل‌های سرد با کاهش رطوبت هوا، این مشکل بیشتر شایع است.

چطور می‌توان از خون دماغ پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از خون دماغ، باید هوای خانه را مرطوب نگه‌داشت، از تماس با مواد آلرژی‌زا و استفاده مکرر از اسپری‌های ضد احتقان خودداری کرد.

آیا استفاده از قطره‌های بینی برای پیشگیری از خون دماغ در کودکان مفید است؟

استفاده از قطره‌های بینی با مشورت پزشک می‌تواند مفید باشد، اما باید از استفاده بی‌رویه و طولانی‌مدت آن‌ها خودداری کرد، زیرا ممکن است به خشکی و آسیب بیشتر مخاط بینی منجر شود.

برای کنترل خون دماغ چه اقداماتی انجام دهیم؟

دراز نکشید، سر خود را به سمت جلو ببرید و هرگز سر خود را به عقب خم نکنید، قسمت نرم بینی خود را به هم فشار دهید و برای پاک کردن خون از دستمال یا پارچه لطیف مرطوب استفاده کنید.

برای خون دماغ کودکان چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که فکر می‌کنید کودکتان خون زیادی از دست داده است یا خونریزی بینی او در اثر ضربه به سر یا بینی است، کودکتان خونریزی متعدد بعد از مصرف دارویی جدید داشته، پوست کودک شما بعد از خونریزی کبود می‌شود و شاهد خونریزی مکرر کودک هستید حتما به پزشک مراجعه کنید.

خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است؟ 

در صورتی که خونریزی بینی در کودکان تداوم داشته و همراه با سرگیجه و حالت تهوع باشد، در اینصورت خون دماغ بچه ها خطرناک می باشد و باید سریعا به پزشک و مراکز درمنی مراجعه کرد.

علت خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی در کودکان چیست؟

در بیشتر مواقع دست کردن و ورود جسم خارجی علت خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی در کودکان می باشد.