آیا با روماتیسم بیماری شایع سالمندان آشنایی دارید؟ آیا می دانید علائم این بیماری چیست؟ روماتیسم در سالمندان سبب درد مزمن تدریجی و پیشرفت کننده در مفاصل است، که علاوه بر درگیر کردن مفاصل، بافت های همبند بیمار نیز درگیر میکند. نگهداری از سالمند که به این بیماری مبتلا شده است، بسیار مهم می لاشد، بنابراین خانواده ها می توانند از خدمات پرستاری بیمار در منزل بهرهمند شوند، موسسه پرستاری سفیر آرامش با دارا بودن سابقه چندین ساله در زمینه خدمت رسانی به مردم با تجربه ترین پرستاران را که در زمینه بیماری روماتیسم، تحصیل کردند به منزل شخصی افراد اعزام می کند تا انتهای مطالب همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری در زمینه روماتیسم در سالمندان به دست بیاورید.
روماتیسم چیست؟
اختلالات روماتیسمی یک گروه از بیماری ها را تشکیل داده اند که مبتلا احساس درد مزمن، تدریجی و پیشرفت کننده در مفاصل خود دارد. همچنین بافت های همبند نیز درگیر این بیماری میشوند. در واقع این بیماری در بافت همبند اختلال به وجود میآورد.
روماتیسم مفصلی در سالمندان
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) نوعی از روماتیسم است که مفصلها را تهدید میکند. این بیماری باعث میشود باعث درد و تورم در مفاصل سالمندان باشد. روماتیسم مفصلی شایعترین نوع روماتیسم در سالمندان است که بیشتر سالمندان درگیر این نوع از بیماری میشوند. روماتیسم مفاصل از کوچکترین مفصل دستها و پاها شروع میشود و هرچه این بیماری حادتر میشود به زانوها، مچ دست تا آرنج، باسن و شانه خواهد رسید. این بیماری گاهی ممکن است به صورت مقطعی پیش بیاید و در هردو طرف بدن ایجاد میشوند.
علائم روماتیسم در سالمندان
این بیماری در سالمندان بسیار شایع بوده که علائم و نشانه های متفاوتی دارد، پرستار سالمند در منزل می تواند با شناسایی این علائم و درمان بیماری، سالمند را نزد پزشک متخصص ببرد. علائم روماتیسم در سالمندان عبارتند از:
حساس شدن مفصل، به این معنا که مفاصل درگیر گرم و متورم میشوند که در زمان لمس درد بیشتر میشود.
خشکی صبحگاهی که موجب افزایش دردهای مفصلی در زمان صبح می شود سالمندانی که به این بیماری مبتلا هستند زمان بیدار شدن از خواب گردن و کمر آنان خشک و دردناک شده که باید بیمار مدتی صبر کند تا خشکی برطرف و توانایی حرکت به دست بیاورد، همچنین علیرغم موارد بالا بیمار امکان دارد با علائمی مانند تب، کاهش اشتها و خستگی همراه باشد.
روماتیسم در سالمندان ابتدا در مفاصل کوچک مانند مفاصل درد بند انگشتان دست و پاها اتفاق میافتد، که با اوج بیماری به سایر اندام ها سرایت میکند. لازم به ذکر است که در اکثر افراد مبتلا علائم بیماری به طور قرینه در مفاصل سمت راست و چپ بدن مشاهده می شود، باید گفته شود که حدود ۴۰ درصد از سالمندان مبتلا به روماتیسم علائم و نشانه های غیر مفصلی را تجربه می کنند، آنان علائم این بیماری را در عروق خونی، چشم، بافت عصبی، پوست، غدد بزاقی، ریه، کلیه، مغز و قلب تجربه کنند.
علائم دیگر بیماری روماتیسم در سالمندان شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن
- کم شدن اشتها
- تعریق بیش از حد
- کم شدن انرژی
- تب بالا
- احساس درد مفاصل
- سفت شدن مفاصل حرکتی
علائم بیماری روماتیسم در سالمندان امکان دارد در هر یک از آنها و در زمانهای متفاوت شدت گوناگونی داشته باشد. در برخی مواقع درد مفصل سالمندان به طور دورهای بوده و تا مدتها احساس نمیشود، این بیماری به مرور زمان ممکن است باعث تغییر شکل مفصل سالمندان شود.
به نقل از سایت webmd:
شما میتوانید در هر سنی به آرتریت روماتوئید (RA) مبتلا شوید، اما به احتمال زیاد در سنین 30 تا 50 سالگی ظاهر می شود. زمانی که بین 60 تا 65 سالگی شروع می شود، به آن آرتریت روماتیسمی با شروع سالمندان یا RA دیررس میگویند.
RA در افراد مسن با RA که در سال های قبل شروع میشود متفاوت است. همچنین با مجموعهای جداگانه از چالشهای درمانی همراه است.
حتی اگر RA با افزایش سن شایع تر می شود، افرادی که در اواخر زندگی به آرتریت روماتوئید مبتلا می شوند، تنها حدود یک سوم افراد مبتلا به این بیماری را تشکیل می دهند.
علل روماتیسم در سالمندان
همانطور که میدانید سیستم ایمنی بدن از بدن در برابر عفونت و بیماری ها حفاظت میکند، اما زمانی که فرد به این بیماری مبتلا میشود سیستم ایمنی بدن او به بافتهای سالم حمله ور میشود. همچنین در روماتیسم امکان حمله سیستم ایمنی به بافت های دیگر نیز وجود دارد، تاکنون پزشکان علت به وجود آورنده این بیماری را تشخیص ندادهاند، اما آنان میگویند که یک عامل ژنتیکی در این بیماری تاثیرگذار است.
شایان ذکر است، سالمندان با افزایش سن مفاصلهایشان تحلیل میرود و باعث ضعف شدیدی در ناحیه مفصلی خود خواهند شد.
عوامل خطرناک در روماتیسم سالمندان
همانطور که متوجه شدید روماتیسم و خود ایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی به مفاصل و سایر بافت ها حمله می کند، برخی از عوامل امکان دارد خطر ابتلای سالمندان بیماری را افزایش دهد که عبارتند از:
- اضافه وزن: سالمندانی که اضافه وزن دارند در مقایسه با سایر افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به روماتیسم هستند.
- جنسیت: طی تحقیقات انجام شده به اثبات رسیده است که درصد ابتلای زنان به این بیماری بیشتر از مردان است.
- سابقه خانوادگی: اگر در خانواده فردی به این بیماری مبتلا باشد امکان ابتلای سایر افراد خانواده به روماتیسم افزایش می یابد.
- سن: این بیماری امکان دارد تمام گروههای سنی را درگیر کند ،اما اکثراً در سنین سالمندی مشاهده می شود.
- سیگار کشیدن: مصرف سیگار موجب افزایش خطر ابتلا به روماتیسم در سالمندان می باشد، مخصوصا اگر آنان استعداد ژنتیکی داشته باشد، لازم به ذکر است که افرادی که سیگار مصرف می کنند روماتیسم در آنان شدت بیشتری دارد.
نحوه تشخیص روماتیسم در سالمندان
روماتیسم میتواند زمینه ساز بیماریهای دیگر در افراد مسن شود. به همین دلیل تشخیص روماتیسم مفصلی در سالمندان کار راحتی نیست. در عین حال که تشخیص آن مهارت خاصی میخواهد و بسیار مهم است، درمان بهموقع آن نیز میتواند بسیار مهم باشد. در ابتدا پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد. برای بررسی دقیقتر بهتر است به پزشک متخصص روماتولوژیست مراجعه کنید زیرا در هیچ آزمانیش خونی نمیتوان تشخیص صد در صدی روماتیسم مفصلی را ثابت کرد. در کنار همه این روشها وجود آزمایشهای زیر نیز در تشخیص روماتیسم سالمند بسیار موثر خواهد بود:
- آزمایش کامل خون (CBC)
- آزمایش (RF) برای میزان فاکتور روماتوئید
- آزمایش پروتئین فعال سی (CRP)
- آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)
- آزمایش Anti-CCP
تصویربرداری MRI نیز از رایجترین و دقیقترین نوع تصویر برداری روماتیسم مفاصل است. گاهی نیز پیش میآید که از سونوگرافی اسکلتی عضلانی نیز استفاده شود.
عوارض روماتیسم مفصلی در سالمندان
روماتیسم مفصلی نوعی بیماری تهاجمی است که به سرت به مفاصل دیگر نفوذ پیدا میکند و دیگر قسمتهای بدن را درگیر خواهد کرد. اگر درمان بهموقع انجام نشود در کنار روماتیسم مفصلی سالمندان عوارض دیگری نیز رخ میدهد که عبارتند از:
- اختلالات در اعصاب سالمند
- التهابات رگهای خونی
- التهاب ریه
- وجود تپش قلب شدید
- کاهش گلبولهای قرمز خون در بدن
- التهاب لثه
- خشک شدن دهان
- حساسیت در برابر نور
- التهابات چشمی و مشکلات در بینایی
روش های درمانی روماتیسم مفصلی در سالمندان
سیر درمانی روماتیسم در سالمندان بسیار کندتر پیش میرود و زمان بیشتری نیاز دارد. سالمندان علاوه بر اینکه مفاصل آنها سخت تر بهبود پیدا میکند، بیماریهای دیگری نیز دارند که در روند درمان مشکل ایجاد خواهد کرد. صادقانه باید گفت درمان قطعی برای روماتیسم مفصلی در سالمندان وجود ندارد. روشهای درمانی فقط به مدیریت و کنترل بدتر نشدن بیماری کمک کننده است. به همین دلیل داروهای زیر میتواند درد سالمندان را تسکین دهد:
- لفلونوماید
- هیدروکسی کلروکین
- سولفاسالازین
- متوترکسات
این داروها را پزشک برای درمان روماتیسم مفصلی انجام میدهد که در روند بیماری میزان داروها را کم و زیاد میکند. داروهای گفته شده مانع آزادسازی مواد شیمیایی در هنگام حملهور شدن آنها به مفاصل میشود.