یبوست نوزاد یکی از مشکلات نسبتا شایع است که برای بسیار از والدین و پرستاران کودک چالشی بزرگ محسوب می‌گردد. نوزادان غالباً مدت طولانی ای بین حرکات روده ای و دفع مدفوع فاصله دارند. در بیشتر اوقات، طبیعی است که کودک روزها یا حتی بیشتر از یک هفته دفع مدفوع نداشته باشد. با این حال، ممکن است کودک گاهی دچار یبوست شود و به کمی کمک نیاز داشته باشد.
نوزادان تغذیه شده با شیر خشک به طور معمول سه تا چهار بار در روز مدفوع می‌کنند، اما در برخی از آنها دفع مدفوع سه یا چهار روز طول می‌کشد. تا زمانی که مدفوع کودک شما نرم است و بدون هیچ زحمتی از مقعد خارج می‌شود، لازم نیست نگران باشید. اما اگر کودک بیش از پنج روز مدفوع نکرد، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید. اگر کودک یبوست داشته باشد، ممکن است متخصص اطفال استفاده از داروهای خانگی را به عنوان اولین مرحله درمان یبوست کودک توصیه کند.
بیشتر بخوانید : نکات مهم مصرف ویتامین‌ها و املاح برای کودکان که باید بدانید
7 درمان خانگی یبوست در نوزادان
7 درمان خانگی یبوست در نوزادان که لازم است والدین و پرستار کودک با آنها آشنا باشد در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
درمان های خانگی برای یبوست نوزاد شامل موارد زیر است:
- ورزش
- حمام گرم
- تغییرات رژیم غذایی
- درمان های خانگی برای رفع یبوست نوزاد
- ماساژ نوزاد
- آب میوه برای رفع یبوست نوزاد
- گرفتن دمای مقعد
در ادامه به بررسی اجمالی هرکدام از موارد بالا می‌پردازیم.
1. ورزش
حرکت دادن پاهای کودک میتواند به رفع یبوست کمک کند. مانند بزرگسالان، ورزش و حرکت باعث تحریک روده کودک می شود.
با این حال، از آنجا که ممکن است نوزادانی که هنوز راه نمیروند یا حتی روی زمین نمیخزند دچار یبوست شوند، والدین یا پرستار کودک باید با انجام ورزشهایی به رفع یبوست آنها کمک کنند.
والدین یا پرستار کودک می توانند پاهای کودک را در حالی که به پشت خوابیده اند به آرامی حرکت دهند تا حرکت دوچرخه سواری را تقلید کنند. انجام این کار ممکن است به عملکرد روده ها کمک کرده و یبوست را برطرف کند.
2. حمام گرم
استحمام با آب گرم میتواند به کودک کمک کند تا عضلات شکم او شل شود و از وارد شدن فشار بیشتر به کودک جلوگیری مینماید.. همچنین می تواند برخی از ناراحتی های مربوط به یبوست را برطرف کند.
3. تغییرات رژیم غذایی
برخی از تغییرات غذایی ممکن است به رفع یبوست کمک کنند، اما بسته به سن کودک این رژیم غذایی متفاوت خواهد بود. هنگام شیردهی به کودک، مادر میتواند برخی از غذاها مانند لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کند. شناسایی مواد غذایی که میتواند به رفع یبوست کمک کند ممکن است به آزمایش و خطا نیاز داشته باشد و البته گاهیً ممکن است که تغییرات در رژیم غذایی تاثیری در رفع یبوست نوزاد نداشته باشد.
برای نوزادانی که از شیرخشک تغذیه می‌شوند، والدین یا پرستار کودک ممکن است لازم باشد نوع دیگری از شیر خشک را امتحان کنند.
بهتر است بدون مشورت با پزشک متخصص اطفال، به شیر خشک یا حذف لبنیات روی نیاورید. اگر نوزاد در سن خوردن غذاهای جامد است، والدین یا مراقبان باید به دنبال دادن غذاهایی به کودک باشند که منابع غنی از فیبر هستند. بسیاری از میوه ها و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر زیاد می‌توانند به تحریک روده کودک کمک کنند.
گزینه های مناسب غذایی برای رفع یبوست نوزاد عبارتند از:
- سیب بدون پوست
- کلم بروکلی
- غلات سبوس دار، مانند آرد جو دوسر یا نان یا ماکارونی سبوس دار
- هلو
- گلابی ها
- آلو
در ادامه به توضیح کامل‌تری از این موارد می‌پردازیم.
4. درمان های خانگی برای رفع یبوست نوزاد
نوزادان کوچکتر معمولاً به مایعات اضافی احتیاج ندارند زیرا آب مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت می‌کنند. بنابراین نوزادان تازه متولد شده از شیرهایی که می‌نوشند هیدراته می شوند ، چه شیر مادر باشد و چه شیر خشک.
به همین دلیل، باید اعتماد داشته باشید که شیر به تنهایی برای آبرسانی به نوزاد کافی است و هرگز بیش از مقدار توصیه شده آب به شیر کودک اضافه نکنید.
با این حال، در نوزادانی که یبوست دارند ممکن است لازم باشد از مقدار کمی مایعات اضافی به غیر از شیر مادر بهره مند شوند.
علائم و نشانه های کم آبی در نوزادان شامل موارد زیر است:
- نقطات نرم فرو رفته در بالای سر
- خوابیدن بیش از حد
- چشمان فرو رفته.
- گریه کم یا بدون اشک
متخصصان اطفال گاهی اوقات توصیه می‌کنند در سن بیش از 2–4 ماهگی و در هنگام یبوست، مقدار کمی آب یا گهگاه آب میوه به رژیم غذایی نوزاد اضافه شود.
معده کودک در 6 ماه اول زندگی در حال رشد می باشد، اما این روند کاملاً تدریجی است. تا 1 ماهگی، ظرفیت معده نوزاد حدود 2.7 تا 5 اونس (80 تا 150 میلی لیتر) است.
در سن 6 ماهگی می توانید جرعه های کمی آب وارد رژیم غذایی کودک کنید. در این سن آنها به طور کلی می توانند در هر بار تغذیه حدود 7 اونس (207 میلی لیتر) را در معده خود نگه دارند. بنابراین لازم است د رهنگام اضافه نمودن آب یا آب میوه به رژیم غذایی کودک حجم معده او را نیز در نظر گرفته و نسبت به این کار اقدام نمایید.
5. ماساژ دادن برای رفع یبوست نوزاد
روش های مختلفی برای ماساژ معده کودک برای رفع یبوست نوزاد وجود دارد. این موارد شامل مراحل زیر است:
- با استفاده از نوک انگشت حرکات دورانی بر روی معده را به جهت عقربه های ساعت انجام دهید.
- حرکت انگشتان دور ناف به جهت عقربه های ساعت.
- زانوها و پاهای کودک را در کنار هم نگه دارید و پاها را به آرامی به سمت شکم فشار دهید.
- با لبه انگشت از قفسه سینه به سمت به پایین شکم را نوازش کنید.
لازم است این نکته را در نظر بگیرید که گرمای دست شما به افزایش آرامش کودک کمک می کند. همچنین ماساژ شکم در جهت عقربه های ساعت به حرکت گاز در امتداد مسیری که روده دنبال می کند کمک می کند. برای کمک به جابجایی گاز گیر افتاده در روده بهتر است، چندین بار ماساژ را تکرار کنید.
6. آب میوه برای رفع یبوست نوزاد
مقدار کمی آب سیب خالص می تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند. پس از رسیدن کودک به 2–4 ماهگی، آنها می توانند مقدار کمی آب میوه صد در صد مانند آب سیب را در رژیم غذایی خود داشته باشند.
این میزان آب ممکن است به درمان یبوست نوزاد کمک کند. متخصصان ممکن است توصیه کنند که با حدود 2-4 اونس آب میوه شروع کنید. قند موجود در آب میوه هضم سختی برای نوزاد دارد. در نتیجه مایعات بیشتری وارد روده می شود که به نرم شدن و تجزیه مدفوع کمک می کند. با این حال، والدین یا پرستار کودک نباید بدون مشورت با پزشک متخصص اطفال برای اولین بار به کودک آب میوه بدهند.
7. گرفتن دمای مقعد
هنگامی که کودک یبوست دارد، گرفتن دمای رکتوم کودک با یک دماسنج چرب و تمیز می تواند به او در دفع مدفوع کمک کند. استفاده از این روش بسیار مهم است، زیرا باعث بدتر شدن یبوست می شود. کودک ممکن است مایل به دفع مدفوع بدون کمک نباشد، یا ممکن است شروع به دفع مدفوع با ناراحتی کند و در نتیجه روند کار او را به سر و صدا یا گریه بیاندازد.
اگر والدین و پرستار کودک متوجه شوند که کودک اغلب برای دفع مدفوع به کمک نیاز دارد، باید با پزشک کودک در این مورد صحبت کند تا دلیل اصلی این مشکل را پیدا نمایند.
سخن پایانی
سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر تنها کافی است که با کارشناسان این مرکز تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
سوالات متداول
چه درمان‌هایی برای رفع یبوست کودکان وجود دارد؟
مصرف یک تا دو قاشق انواع روغن‌های خوراکی مناسب، مثل روغن زیتون، روغن کرچک یا روغن بادام. استفاده از انجیر ویا آلو به‌صورت خشک یا تازه. خوردن سبزیجاتی مثل اسفناج یا کاهو. مصرف بعضی از میوه‌ها مثل: کیوی، سیب، انگور، گلابی پاپایا، موز، آناناس و هندوانه، آب درمانی با انجام شنا و حرکات نرمشی در آب
یبوست در نوزادان چه علائمی دارد؟
علائم یبوست در نوزادان میتواند شامل مدفوع با دفعات کم که نرم نیست، غلظت مدفوع هماند رس است، لبه‌های سفت مدفوع، دوره‌های طولانی زور زدن یا گریه کردن حین تلاش برای مدفوع کردن، رگه‌های خون در مدفوع، کاهش اشتها و شکم سفت باشد.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر نوزادی بعد از یک یا دو روز مدفوع نداشته باشد و علائمی چون خون در مدفوع، نوزاد بی قرار به نظر می‌رسد، نوزاد درد شکم دارد و هیچ تغییری در یبوست نوزاد پس از اقدام به درمان بوجود نیامده.
آیا آبمیوه میتواند به رفع یبوست نوزاد کمک کند ؟
مقدار کمی آب سیب خالص می تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند. پس از رسیدن کودک به ۲–۴ ماهگی، آنها می توانند مقدار کمی آب میوه صد در صد مانند آب سیب را در رژیم غذایی خود داشته باشند.
