آموزش شستن نوزاد یکی از آموزش‌های لازم و ضروری برای هر مادر جوان است که در این نوشته از سفیر آرامش قصد داریم به شرح نکات آن بپردازیم. در کنار این راهنمای جامع، برای شستن نوزاد به نحو احسن می‌توانید از پرستاران خبره مجموعه نیز کمک بگیرید. نوزادان در طول دوران جنینی در مایع آمنیوتیک زندگی می‌کنند و از هر آلودگی به دور هستند. اما از زمان تولد در معرض هزاران عامل آلوده‌کننده قرار می‌گیرند و نیاز به استحمام دارند.
اگرچه این فرآیند شستن نوزاد می‌تواند مثل یک آب بازی شیرین، شاد و مهیج باشد. اما به علت ناآگاهی که در مورد طریقه شستن نوزاد یک روزه وجود دارد، گاها این کار مثل یک کابوس وحشتناک مادر را می‌ترساند. مادر با خود فکر می‌کند اگر کودک لیز بخورد چه؟! اگر به خوبی تمیز نشود؟ اگر هنگام شستشو آب یا مواد شوینده آسیبی به آن برسانند چه کار کنم؟
طریقه شستن نوزاد یک روزه
در واقع طریقه شستن نوزاد یک روزه آنچنان که فکر می‌کنید هم دشوار نیست و تنها نیاز به دقت و تمرکز دارد، اما شما می‌توانید از پرستار کودک برای انجام امور نوزاد خود استفاده کنید، تا زمانیکه کودک بند ناف خشک نشده بر بدن دارد، غوطه‌ور کردن آن در آب وان و لگن چندان الزامی نمی‌باشد. طریقه شستن نوزاد یک روزه در این حد کفایت می‌کند که مادر اسفنج یا حوله نرمی را با آب گرم خیس کند و بر دست و روی نوزاد بکشد. اما در نواحی تناسلی هنگام تعویض پوشک شستشوی کامل بدن لازم است تا خطر عفونت و بیماری ها از نوزاد دور شود.
توجه داشته باشید که شستن نوزاد در خانه وقتی که ۶ تا ۱۲ ساعت از تولد آن می‌گذرد، به هیچ عنوان نشانه پاکیزگی نیست. بلکه عین حماقت است. چراکه در این زمان بدن کودک ضعیف بوده و نسبت به دمای آب می‌تواند حساس باشد. اینگونه کودک با استحمام زودهنگام و غوطه‌ور شدن در آبی که نسبت به بدن خود سرد است، بیمار می‌شود.
استحمام نوزاد چند بار در هفته است؟
از زمانی که بند ناف خشک شده کودک افتاد، می‌توان او را به طور کامل به حمام برد و با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی از هر آلودگی پاکیزه نمود. اما یکی از سوالات مهم و پرتکرار مادران این است که استحمام نوزاد چند بار در هفته است؟ درواقع پاسخ این سوال فرد به فرد فرق می‌کند. اما به‌طورکلی بدن هیچ نوزادی در ماه‌های اول تولد آنچنان کثیف نمی‌شود که نیاز به حمام هر روزه داشته باشد. بلکه شستن نوزاد بعد از مدفوع برای جلوگیری از بیماری‌ها کفایت می‌کند.
استحمام کامل را می‌توان دو یا سه روز در هفته انجام داد که معادل آن، یک روز درمیان می‌شود و برای تمیز ماندن کودک واقعا کفایت می‌کند. در این فاصله چند روزه هم پاک کردن دست و صورت نوزاد با حوله مرطوب می‌تواند آلودگی‌های کوچک هنگام خوردن غذا و… را برطرف کند.
اگر این سوال در ذهن شما هم ایجاد شده که آموزش شستن نوزاد در صبح بهتر است یا شب؟ باید بدانید که این تاثیر چندانی در خواص حمام و کیفیت شستشو ندارد. مهم این است که زمانی برای شستن نوزاد در خانه انتخاب شود که مادر از آرامش و انرژی کافی برخوردار باشد. البته حمام آب گرم در شب باعث خواب بهتر و راحت‌تر نوزاد می‌شود و استحمام صبح زود (در اوج انرژی کودک)، بیشتر حکم آب بازی و سرگرمی را دارد.
مراحل شستشوی نوزاد در منزل
مراحل شستن نوزاد در منزل، کل پروسه شستشو، از آماده کردن وسایل تا پوشاندن لباس‌های نوزاد را شامل می‌شود. توجه داشته باشید که پیش از طی کردن مراحل شستن نوزاد در منزل، تهیه یک وان کودک یا لگن می‌تواند بسیار کارآمد و کمک‌کننده باشد. چراکه شستشوی کودک در دست می‌تواند دشوار و خطرناک باشد. و شستشوی آن در سینک ظرفشویی نیز کودک را با خطر لیز خوردگی و آلودگی مواجه می‌کند.
- آماده کردن حوله، لباس و پوشک برای نوزاد پیش از حمام الزامی است. چراکه تاخیر در پوشاندن لباس می‌تواند باعث سرما خوردن نوزاد شود.
- یک اسباب بازی بادی پلاستیکی در حمام در سرگرم کردن نوزاد هنگام شستشو تاثیر به سزایی دارد. همچنین یک فنجان خالی کمک می‌کند با ریختن آب گرم بر بدن نوزاد از لرز و سرماخوردگی آن جلوگیری شود.
- برای شستشوی پوست لطیف نوزاد استفاده از لیف‌های زبر و هر نوع صابونی مجاز نمی‌باشد. بلکه باید با تهیه صابون نوزاد و همچنین اسفنج یا لیف نرم مخصوص کودک، از پوست وی محافظت کرد.
- برای پیشگیری از سرماخوردگی نوزاد، الزامی است که پیش از استحمام محیط اتاق و همچنین حمام را گرم نمود.
- توجه داشته باشید که برای شستشوی بدن نوزاد الزاما نیازی به کف زیاد و سابیدن پوست نیست. چراکه بدن نوزاد اصلا نیازی به جرم زدایی ندارد. بلکه با آغشته کردن دست یا یک لیف لطیف به صابون نوزاد، بدن او به خوبی تمیز می‌شود.
- همچنین برای شستشوی پوست سر می‌توان از شامپو بچه، لیف نرم و دست استفاده کرد و چربی‌های احتمالی بین موها را برطرف نمود.
در نهایت با آبکشی مناسب، خشک کردن با دقت و پوشاندن لباس به نوزاد پروسه شستشو اتمام می‌یابد و کودک تر و تمیز و پر انرژی آماده فعالیت‌های بعدی می‌شود!
