علل،علایم،روش های پیشگیری و درمان پروکتیت یا التهاب راست روده

پروکتیت التهاب پوشش رکتوم است. رکتوم یک لوله عضلانی است که به انتهای کولون متصل است. مدفوع هنگام خروج از بدن از رکتوم عبور می کند.

پروکتیت می تواند باعث درد رکتوم، اسهال، خونریزی و ترشحات و همچنین احساس مداوم نیاز به اجابت مزاج شود. علائم پروکتیت می تواند کوتاه مدت یا مزمن شود.

پروکتیت در افرادی که به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) مبتلا هستند، شایع است. عفونت های مقاربتی یکی دیگر از علل شایع است. پروکتیت همچنین می تواند یکی از عوارض جانبی پرتودرمانی برای برخی سرطان ها باشد.

علائم پروکتیت یا التهاب راست روده

علائم و نشانه های پروکتیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

احساس مکرر یا مداوم که نیاز به اجابت مزاج دارید
خونریزی از رکتوم
عبور مخاط از رکتوم
درد رکتوم
درد در سمت چپ شکم
احساس پری در راست روده
اسهال
درد همراه با اجابت مزاج

علل پروکتیت یا التهاب راست روده

چندین بیماری می توانند باعث التهاب پوشش رکتوم شوند. آنها عبارتند از:

بیماری التهابی روده

حدود 30 درصد از افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) دارای التهاب رکتوم هستند.

عفونت ها

عفونت های مقاربتی، به ویژه توسط افرادی که مقاربت مقعدی دارند، منتشر می شود، می تواند منجر به پروکتیت شود. عفونت های مقاربتی که می توانند باعث پروکتیت شوند عبارتند از سوزاک، تبخال تناسلی و کلامیدیا.

عفونت های مرتبط با بیماری های ناشی از غذا، مانند عفونت های سالمونلا، شیگلا و کمپیلوباکتر نیز می توانند باعث پروکتیت شوند.

پرتودرمانی برای سرطان

پرتودرمانی که روی راست روده یا نواحی مجاور مانند پروستات انجام می شود، می تواند باعث التهاب رکتوم شود. پروکتیت پرتویی می تواند در طول پرتودرمانی شروع شود و تا چند ماه پس از درمان ادامه یابد. یا ممکن است سال ها پس از درمان رخ دهد.

پیشنهاد مقاله : علائم انسداد روده در کودکان

آنتی بیوتیک ها

گاهی اوقات آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان عفونت استفاده می‌شوند می‌توانند باکتری‌های مفید روده را از بین ببرند و به باکتری‌های مضر کلستریدیوم دیفیسیل در رکتوم اجازه رشد دهند.

پروکتیت انحرافی

پروکتیت ممکن است در افرادی به دنبال برخی از انواع جراحی روده بزرگ رخ دهد که در آن مسیر مدفوع از رکتوم به یک سوراخ ایجاد شده توسط جراحی (استوما) منحرف می شود.

پروکتیت ناشی از پروتئین غذایی می تواند در نوزادانی که شیر گاو یا شیر خشک حاوی سویا می نوشند رخ دهد. نوزادانی که توسط مادرانی که لبنیات مصرف می کنند تغذیه می شوند نیز ممکن است دچار پروکتیت شوند.

پروکتیت ائوزینوفیلیک  زمانی رخ می دهد که نوعی گلبول سفید (ائوزینوفیل) در پوشش رکتوم ایجاد  التهاب می کند . پروکتیت ائوزینوفیلیک فقط کودکان کمتر از 2 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

عوامل خطرساز برای پروکتیت یا التهاب راست روده

عوامل خطرساز پروکتیت عبارتند از:

رابطه جنسی نا امن

اقداماتی که خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی (STI) را افزایش می دهد، می تواند خطر ابتلا به پروکتیت را نیز افزایش دهد. خطر ابتلا به STI در صورت داشتن چندین شریک جنسی، عدم استفاده از کاندوم و داشتن رابطه جنسی با فردی که دارای STI است افزایش می یابد.

بیماری های التهابی روده

ابتلا به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) خطر ابتلا به پروکتیت را افزایش می دهد.
پرتودرمانی برای سرطان. پرتودرمانی که به راست روده یا نزدیک آن انجام می شود (مانند سرطان رکتوم، تخمدان یا پروستات) خطر ابتلا به پروکتیت را افزایش می دهد.

عوارض پروکتیت یا التهاب راست روده

پروکتیتی که به درمان پاسخ نمی‌دهد ممکن است منجر به عوارضی شود، از جمله:

کم خونی

خونریزی مزمن از راست روده می تواند باعث کم خونی شود. با کم خونی،  گلبول های قرمز کافی برای حمل اکسیژن کافی به بافت ها وجود ندارد.

کم خونی باعث احساس خستگی می شود و همچنین ممکن است فرد دچار سرگیجه، تنگی نفس، سردرد، رنگ پریدگی پوست و تحریک پذیری شوید.

زخم ها

التهاب مزمن در رکتوم می تواند منجر به زخم های باز در پوشش داخلی راست روده شود.

فیستول

گاهی اوقات زخم ها به طور کامل از طریق دیواره روده گسترش می یابند و فیستول ایجاد می کنند، یک اتصال غیر طبیعی که می تواند بین قسمت های مختلف روده، بین روده و پوست، یا بین روده و سایر اندام ها مانند مثانه و واژن ایجاد شود.

پیشگیری از پروکتیت یا التهاب راست روده

برای کاهش خطر ابتلا به پروکتیت، اقدامات لازم را برای محافظت  در برابر عفونت های مقاربتی (STIs) را انجام دهید. مطمئن ترین راه برای پیشگیری از بیماری مقاربتی، پرهیز از رابطه جنسی، به خصوص رابطه مقعدی است.

• استفاده از کاندوم لاتکس در هر تماس جنسی
• عدم داشتن رابطه جنسی با کسی که زخم یا ترشحات غیرعادی در ناحیه تناسلی دارد

اگر یک عفونت مقاربتی تشخیص داده شد، رابطه جنسی را تا پایان درمان قطع کنید. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی برقراری مجدد رابطه جنسی بی خطر است.

درمان پروکتیت یا التهاب راست روده

درمان پروکتیت به علت اصلی التهاب بستگی دارد.

درمان پروکتیت ناشی از عفونت

پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان عفونت تجویز کند. گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آنتی بیوتیک ها

برای پروکتیت ناشی از عفونت های باکتریایی، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکی مانند داکسی سایکلین (اوراسیا، ویبرامایسین، و غیره) را توصیه کند.

ضد ویروس ها

برای پروکتیت ناشی از عفونت های ویروسی، مانند ویروس هرپس مقاربتی، پزشک ممکن است یک داروی ضد ویروسی مانند آسیکلوویر (Sitavig، Zovirax، و غیره) را تجویز کند.

درمان پروکتیت ناشی از پرتودرمانی

موارد خفیف پروکتیت پرتویی ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. در موارد دیگر، پروکتیت پرتویی می تواند باعث درد شدید و خونریزی شود که نیاز به درمان دارد. پزشک ممکن است درمان هایی زیر را تجویز کند :

داروها

داروها به شکل قرص، شیاف یا تنقیه داده می شوند. آنها عبارتند از سوکرالفات (کارافات)، مسالامین (Asacol HD، Canasa، و غیره)، سولفاسالازین (Azulfidine) و مترونیدازول (Flagyl). این داروها می توانند به کنترل التهاب و کاهش خونریزی کمک کنند.

نرم کننده مدفوع

این داروها می توانند به باز کردن انسدادهای روده کمک کنند.

درمان برای از بین بردن بافت آسیب دیده

این تکنیک ها علائم پروکتیت را با از بین بردن بافت غیر طبیعی (ابلیشن) که خونریزی می کند، بهبود می بخشد. روش‌های ابلیشن مورد استفاده برای درمان پروکتیت شامل انعقاد پلاسمای آرگون (APC)، کرایوآبلیشن، انعقاد الکتریکی و سایر روش‌های درمانی است.

پروکتیت ناشی از بیماری التهابی روده

درمان پروکتیت مربوط به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو با هدف کاهش التهاب در رکتوم  انجام می شود.

درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروهایی برای کنترل التهاب رکتوم

پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی را به صورت خوراکی یا به صورت شیاف یا تنقیه تجویز کند، مانند مزالامین (Asacol HD، Canasa، سایرین) – یا کورتیکواستروئیدها – مانند پردنیزون (Rayos) یا بودزونید (Entocort EC، Uceris).

التهاب در افراد مبتلا به بیماری کرون اغلب نیاز به درمان با دارویی دارد که سیستم ایمنی را سرکوب می کند، مانند آزاتیوپرین (آزاسان، ایموران) یا اینفلیکسیماب (رمیکید).

عمل جراحي

اگر درمان دارویی علائم و نشانه های این مشکل را تسکین ندهد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن بخش آسیب دیده دستگاه گوارش توصیه کند.

مرکز پرستاری سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.

کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند ، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.

منبع : Proctitis