تنفس سریع نوزاد در بیشتر موارد یک حالت طبیعی و بی خطر است اما گاهی نیاز به بررسی و معاینات دقیق پزشکی دارد تنفس نوزادان نسبت به بزرگسالان و کودکان بزرگتر سریعتر است. بعضی از نوزادان به طور سریعتر از حد معمول نفس می کشند یا برای چند ثانیه نفس کشیدن را متوقف می‌کنند. تا زمانی که تنفس آنها به سرعت به حالت طبیعی برگردد، معمولاً جای نگرانی نیست. اگر نوزادی به سرعت نفس بکشد، ممکن است به این معنی باشد که برای گرفتن هوای کافی تلاش می کنند.
در این مقاله میزان تنفس طبیعی نوزادان، علل تنفس سریع نوزاد و زمان مراجعه به پزشک بررسی می‌شود.
آیا تنفس سریع نوزاد امری طبیعی است؟
میزان تنفس منظم یک کودک تقریباً سه برابر بزرگسال است. اگرچه ممکن است سرعت تنفس نوزاد سریع باشد، اما اگر بیش از 60 تنفس در دقیقه باشد غیر طبیعی است نوزادان بسیار کوچک ممکن است “تنفس دوره ای نوزادی” داشته باشند. این بدان معنی است که ممکن است میزان تنفس آنها ثابت و منظم نباشد.
این نوزادان ممکن است برای چند ثانیه تنفس را متوقف کنند، سپس قبل از بازگشت به سرعت تنفس منظم، چندین بار با سرعت نفس بکشند یک نوزاد خردسال که بطور منظم نفس نمی‌کشد، یا مدت کوتاهی سریعتر از حد معمول نفس می‌کشد، معمولاً تا زمانی که سرعت تنفس به 30-60 تنفس در دقیقه برگردد، عادی نیست و هیچ نشانه دیگری از مشکلات تنفسی وجود ندارد.
پیشنهاد مقاله : با مزایای تمرینات تنفسی برای کودکان آَشنا شوید
میزان طبیعی تنفس برای کودک بر اساس سن
سرعت تنفس در هر نوزاد متفاوت است، اما یک محدوده طبیعی برای سال اول زندگی 30-60 تنفس در دقیقه است. تنفس معمولاً هنگامی که کودک می‌خوابد تا حدود 30-40 تنفس در دقیقه کاهش می‌یابد. ممکن است هنگام گریه یا بازی تنفس کودک افزایش یابد.
با بزرگتر شدن کودک به تدریج تنفس کاهش می‌یابد، بنابراین والدین یا مراقبان ممکن است متوجه شوند که کودک 10 یا 11 ماهه آنها آهسته تر از گذشته نفس می‌کشد. بین سنین 1 تا 3، تنفس تا 24-40 تنفس در دقیقه کاهش می‌یابد.
علل و علائم تنفس سریع نوزاد
وقتی عاملی بر روی سیستم تنفسی نوزاد تأثیر می‌گذارد نوزادان به سرعت نفس می‌کشند، مانند زمانی که اکسیژن کافی دریافت نکنید. پزشکان تنفس سریع را تاکی پنه می‌نامند.
هنگامی که کودک فعالیت هایی را مانند خزیدن یا گریه را انجام می‌دهد، به اکسیژن بیشتری نیاز دارد، بنابراین ممکن است سرعت تنفس او افزایش یابد. این شرایط تا زمانی که تنفس آنها به سرعت منظم خود برگردد، معمولاً بی خطر است.
دلایل تنفس سریع نوزاد
- تاکیپنه گذرا نوزاد
- گریه یا پریشانی
- گرم شدن بیش از حد
- اختلال تنفسی
- نارس بودن
- آسپیراسیون
- صدمات جسمی
- عفونت ها و بیماری ها
در ادامه به توضیح کامل تری از این موارد می‌پردازیم.
تاکیپنه گذرا نوزاد
تاکی پنه گذرا نوزاد ( TTN) نوعی بیماری است که در نوزادان به خصوص در نوزادانی که قبل از 39 هفته متولد شده اند، اتفاق می افتد.
این بیماری در صورت تأخیر در توانایی کودک برای پاکسازی مایعات از ریه ها پس از تولد ایجاد می‌شود. این امر دریافت اکسیژن کافی برای آنها را دشوار می‌کند، که ممکن است منجر به ناراحتی تنفسی شود برخلاف سایر دلایل پریشانی تنفسی، TTN معمولاً در طی 3 روز از بروز اولین علائم به خودی خود برطرف می‌شود.
روش درمان به شدت علائم و مدت دوام آنها بستگی دارد. کودک ممکن است برای کنترل علایم نیاز به دارو، اکسیژن یا بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه نوزادان داشته باشد.
1. گریه یا پریشانی
نوزادان گاهی اوقات هنگام درد یا پریشانی با سرعت بیشتری نفس می کشند. به عنوان مثال، یک نوزاد ممکن است پس از واکسیناسیون کلافه و ناراحت باشد و سریعتر نفس بکشد یا وقتی گرسنه است و به او شیر داده نشود یا امکان خوردن شیر وجود نداشته باشد سرعت تنفس او بیشتر می‌شود.
بنابراین والدین و پرستار کودک باید برای تسکین اضطراب و نگرانی نوزادان به سرعت عمل کنند. افزایش مختصر بالای 60 تنفس در دقیقه به دلیل پریشانی یا گریه، تا زمانی که سرعت تنفس به حالت عادی برگردد بی خطر است.
اگر تنفس نوزاد کند نشود، یا اگر به نظر می‌رسد بیش از حد هوا را تهویه می‌کند یا در تنفس مشکل دارد، ممکن است مشکل دیگری وجود داشته باشد.
2. گرم شدن بیش از حد
نوزادانی که گرم شان است ممکن است سریعتر نفس بکشند. گرمای بیش از حد خطرناک است و ممکن است منجر به کم آبی بدن و سایر مشکلات شود.
نوزادان نمی‌توانند مانند کودکان بزرگتر خود را خنک کنند، بنابراین نوزادان کوچک را از نور مستقیم خورشید و درجه حرارت بالا دور نگه دارید. به نوزاد لباس هایی نازک و سبک بپوشانید.
اگر کودک به سرعت در گرما نفس بکشد، ممکن است عرق نکند، یا فقط به مقدار کمی عرق کند. به کودک شیر بدهید و بلافاصله او را به یک مکان خنک تر منتقل کنید. اگر حتی پس از خنک شدن والدین یا مراقب آنها به سرعت نفس می‌کشند، با پزشک تماس بگیرید.
3. اختلال تنفسی
اختلال تنفسی به این معنی است که کودک در تلاش برای نفس کشیدن است. این اختلال بدون درمان، می‌تواند تهدید کننده زندگی شود چندین بیماری می‌تواند باعث اختلال تنفسی می‌گردد، از جمله:
4. نارس بودن
ریه های نوزادان نارس است و به اندازه کافی رشد نکرده، نفس کشیدن را برای آنها دشوارتر می‌کند.
5. عفونت ها و بیماری ها
برخی بیماری ها می‌توانند نفس کشیدن را دشوار کنند. به عنوان مثال، عفونت ریه می‌تواند تنفس را در نوزادان دشوارتر از کودکان بزرگتر و بزرگسالان کند.
6. آسپیراسیون
این حالت هنگامی رخ می‌دهد که کودک مایعات را استنشاق می‌کنند. این موضوع در میان نوزادان تازه متولد شده بیشتر است که ممکن است در هنگام تولد مایعات را به درون ریه کشیده باشند.
7. صدمات جسمی
آسیب به ریه های کودک یا سایر قسمت های سیستم تنفسی آنها ممکن است باعث شود که آنها در هنگام تلاش برای گرفتن هوا سریعتر نفس بکشند اختلال تنفسی که باعث تنفس سریع نوزاد گردد یک فوریت پزشکی است.
سایر علایم اختلال تنفسی
- هنگام نفس کشیدن سوراخ های بینی خود را باز و بسته می‌کند
- تنفس بلندتر از حد معمول
- عضلات قفسه سینه خود را برای نفس کشیدن بیشتر باز می‌کند و باعث می‌شود که هنگام نفس کشیدن دنده ها بیشتر دیده شوند
- پوست نرم
- دهان باز
- بی حالی یا بی قراری نوزاد
- تغییر در رفتار
- تب
- گیجی در هنگام تنفس
- تغییر در رنگ پوست، لب ها، زبان یا ناخن کودک
چه موقع باید برای تنفس سریع نوزاد به پزشک مراجعه کنیم
در صورت مشاهده علائم اختلال تنفسی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک در دسترس نیست با اورژانس تماس بگیرید برخی دیگر علایمی که لازم است کودک تحت معاینه پزشک قرار گیرد:
- یک کودک که ظاهراً سالم است سریعتر از حد معمول برای مدت طولانی نفس بکشد
- کودک تب و تنفس سریع دارد
- در تنفس یک نوزاد تازه متولد شده تغییراتی دیده شود ، خصوصاً اگر آنها زودرس متولد شده باشند
- کودک در غذا خوردن مشکل دارد
- کودک پس از گریه قادر به تهویه ریه و تنفس نباشد
تنفس نوزادان با تنفس یا fast breathing از بزرگسالان و کودکان متفاوت است. گاهی الگوهای تنفسی کودکان ترسناک یا غیرمعمول به نظر می رسد و ممکن است در مقایسه با بزرگسالان سریع تر به نظر برسد. اما در بیشتر موارد این تنفس سریع به معنای وجود مشکل در دستگاه تنفس نیست.
با این حال، اگر به نظر می‌رسد نوزاد سریعتر از حد معمول نفس می‌کشد، این شرایط می‌تواند نشان دهنده یک مسئله جدی باشد و لازم است والدین با پزشک تماس بگیرند.
سخن پایانی
مرکز پرستاری سفیر آرامش با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.
سوالات متداول
علل و علائم تنفس سریع نوزاد چیست؟
وقتی عاملی بر روی سیستم تنفسی نوزاد تأثیر می‌گذارد نوزادان به سرعت نفس می‌کشند، مانند زمانی که اکسیژن کافی دریافت نکنید. پزشکان تنفس سریع را تاکی پنه می‌نامند.
چه موقع باید برای تنفس سریع نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم اختلال تنفسی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک در دسترس نیست با اورژانس تماس بگیرید.
تاثیر بیماری های عفونی در تند تند نفس کشیدن نوزادان چیست؟
برخی بیماری ها می‌توانند نفس کشیدن را دشوار کنند. به عنوان مثال، عفونت ریه می‌تواند تنفس را در نوزادان دشوارتر از کودکان بزرگتر و بزرگسالان کند.
علایم اختلال تنفسی چیست؟
هنگام نفس کشیدن سوراخ های بینی خود را باز و بسته می‌کند، تنفس بلندتر از حد معمول، عضلات قفسه سینه خود را برای نفس کشیدن بیشتر باز می‌کند و باعث می‌شود که هنگام نفس کشیدن دنده ها بیشتر دیده شوند، پوست نرم، دهان باز، بی حالی یا بی قراری نوزاد
