تغذیه سالم افراد پیر و سالمند و ارائه برنامه غذایی سالم برای آن‌ها

تاریخ انتشار: 12 ژوئن, 2023

نویسنده: امیر تفرشی

دسته‌بندی‌ها: سالمند

سالمندان گروه سنی مهم و حساسی هستند که تمامی جنبه‌های زندگی آن‌ها به مراقبت و دقت بیشتری نیاز دارد. تغذیه سالم افراد پیر و سالمند نیز یکی از مواردی است که باید به آن توجه داشت. برنامه غذایی سالمندان باید مبتنی بر مواد غذایی سالم و مفید باشد که موجب تقویت بدن آن‌ها شود. با توجه به اینکه قوای بدنی سالمندان ضعیف‌تر از دیگر گروه‌های سنی است، غذاهای مصرف شده باید به تقویت بدن آن‌ها منتهی شود. در این مطلب قصد داریم تا به معرفی مواد غذایی موردنیاز سالمندان و رژیم غذایی سالم برای آن‌ها بپردازیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

بهترین برنامه تغذیه سالم افراد پیر و سالمند

بهترین و مناسب‌ترین برنامه غذایی سالمندان باید به گونه‌ای باشند که گروه‌های غذایی اصلی را پوشش دهد و نیازهای بدن را تامین کند. از طرفی دیگر این افراد باید از غذاهای ناسالم همچون غذاهای چرب، شور یا پرادویه دوری کنند. مصرف غذاهای سالم می‌تواند تا حدود زیادی تضمین‌کننده سلامت افراد باشد.

همچنین بخوانیید: 7 نکته برای ساده تر کردن وظایف پرستار سالمند که باید بدانید

عوامل مؤثر در مشكلات تغذیه سالمندان

مشکلات تغذیه در سالمندان به دلایل مختلفی روی می‌دهد و به علت حساسیت این افراد، توجه به این مشکلات اهمیت بیشتری خواهد داشت:

• بیماری‌های مزمن و مشکلات گوارشی که تاثیر مواد غذایی را کاهش می‌دهند.
• آلودگی مواد غذایی که منجر به مسمومیت غذایی می‌شود.
• مشکلات روحی مانند تنهایی و افسردگی که بر میزان اشتها سالمند تاثیر می‌گذارد.
• تداخل برخی از مواد غذایی با داروهایی که سالمند مصرف می‌کند.
• مشکلات اقتصادی خانواده که مانع از تهیه گروه های غذایی سالمندان خواهد شد.
• خرابی دندان‌ها که درد ناشی از آن، غذا خوردن را به کاری سخت تبدیل می‌کند.

حل هر یک از این مشکلات از طریق توجه به سلامت مواد غذایی و همچنین بررسی شرایط جسمی و روحی سالمند امکان‌پذیر خواهد بود.

گروه‌های غذایی در تغذیه سالمندان

گروه های غذایی سالمندان باید شامل سالم‌ترین و مقوی‌ترین مواد غذایی باشد. این گروه‌های تغذیه‌ای شامل موارد زیر است:

• میوه و سبزیجات: مصرف روزانه 2 واحد میوه (هر واحد یک سیب و پرتقال و یا 3 عدد زردآلو) و 3 واحد سبزیجات (هر واحد نصف لیوان سبزی پخته یا خام) برای بدن سالمند ضروری است.
• مواد لبنی: این مواد غذایی شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و غیره است که باید به میزان 2 واحد در روز (60 گرم گوشت و یا 2 عدد تخم مرغ) مصرف شود.
• مایعات: مصرف مایعات شامل آب، آبمیوه‌های طبیعی و یا غذاهای آبکی است. به طور کلی افراد سالمند باید در طول روز بین 6 تا 8 لیوان آب مصرف کنند.
• غلات: گروه غلات شامل انواع نان، سیب زمینی، برنج، ماکارونی و دیگر مواد مغذی است که حاوی کربوهیدارت هستند. روزانه باید 6 تا 8 واحد غلات (هر واحد نصف لیوان برنج و ماکارونی و یا 30 گرم نان) استفاده نمود.

در تغذیه این افراد نباید لزوم حضور هیچ یک از گروه‌های مواد غذایی را نادیده گرفت و بهترین انواع آن را تهیه نمود.

همچنین بخوانید: چرا وجود پرستار سالمند شبانه روزی در منزل الزامی است؟

توصیه‌هایی برای تغذیه سالمندان

رژیم غذایی سالمندان باید با توجه به ویژگی‌های هر فرد و به طور خاص برای او در نظر گرفته شود. اما به طور کلی در برنامه هفتگی تغذیه سالمندان به نکات زیر توجه کنید:

• در فکر غذاهای سالم باشید و از غذاهای کنسرو شده یا فراوری شده اجتناب نمایید.
• تمایلات غذایی سالمند را در نظر بگیرد؛ مثلا اینکه به کدام مواد غذایی بیشتر علاقه دارد.
• در رژیم غذایی سالمندان از میزان کافی آب و مایعات استفاده کنید.
• به ممنوعیت غذایی سالمند که توسط پزشک تجویز می‌شود، توجه ویژه‌ای داشته باشید.
• مقدار مواد مغذی شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی در رژیم غذایی سالمند باید کنترل شود.
• در صورت نیاز و به تشخیص پزشک مکمل‌های غذایی ویتامین‌ها و مواد معدنی را در رژيم غذایی جای دهید.

غذاهای ناسالم در برنامه غذایی سالمندان احتمال ابتلا به بیماری‌هایی همچون کلسترول، چربی خون و قند خون بالا را افزایش می‌دهد.

همچنین بخوانید: مقایسه پرستار در منزل با خانه سالمندان و بررسی مزایا و معایب آن‌ها

اهمیت تغذیه برای سالمندان

تغذیه سالم افراد پیر و سالمند از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. رژیم غذایی سالمندان به دو دلیل اهمیت دارد. اول اینکه باید کلیه مواد مغذی مورد نیاز بدن شامل ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی تامین شود که با توجه به میل و اشتها کمتر سالمندان، تامین آن اهمیت بیشتری می‌یابد.

از سوی دیگر سالمندان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند فشار خون، کلسترول، بیماری‌های قلبی و غیره هستند؛ پس رژیم غذایی باید به گونه‌ای باشد که از ابتلا به بیماری‌ها جلوگیری کرده و سلامت بدن را به ارمغان آورد.

پیشنهاد مقاله: اهمیت آبرسانی به بدن و روش های موثر در هیدراته نگه داشتن بدن

مواد غذایی موردنیاز سالمندان

کلیه مواد مغذی شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی باید به میزان لازم در رژیم غذایی سالمندان لحاظ شود. از جمله مهم‌ترین مواد غذایی سالمندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پتاسیم
• ویتامین B12
• کلسیم
• ویتامین D
• فیبر
• اسید چرب امگا 3
• چربی‌های غیر اشباع

البته توجه داشته باشید که تمامی مواد معدنی و ویتامین‌ها ضروری خواهند بود، اما کمبود مواد غذایی نامبرده در سالمندان بیشتر مشاهده می‌شود.

همچنین بخوانید: اشتباهات رایج پرستاران در مراقبت سالمند

برنامه غذایی هفتگی سالمندان

برنامه هفتگی تغذیه سالمندان باید کلیه مواد مغذی را پوشش دهد تا یک تغذیه سالم افراد پیر و سالمند محسوب شود. انتخاب مواد غذایی در هر وعده به نظر و اشتهای سالمند شما بستگی دارد. اما در ادامه یک انتخاب خوب برای برنامه هفتگی تغذیه سالمندان را معرفی کرده‌ایم.

• صبحانه: ترکیب میوه‌ها با ماست، شیر کم چرب، تخم مرغ و نان تست، بلغور جو دوسر
• ناهار: ماهی، مرغ، املت، سیب زمینی پخته شده، سبزیجات، برنج
• شام: ماکارونی، غلات مانند لوبیا، سالاد مرغ، سیب زمینی

برای میان وعده نیز می‌توانید از میوه‌، آبمیوه و تنقلات سالم در زمان مراقبت از سالمند استفاده کنید تا به یک رژيم غذایی مناسب برسید.

پیشنهاد مقاله : با دلایل اصلی خونریزی لثه آشنا شوید

رژیم لاغری برای سالمندان

کاهش وزن و لاغری در سالمندان سخت‌تر از افراد دیگر خواهد بود. برای لاغری سالمندان باید یک برنامه غذایی در نظر گرفته شود که مواد غذایی موردنیاز سالمندان را تامین کرده و در کاهش وزن آن‌ها موثر باشد.

بدین منظور باید غذاهای چرب و یا شیرین را کنار گذاشت و به جای آن از سبزیجاتی استفاده نمود که فیبر بیشتری دارند. فیبر اشتها را کاهش داده و فرد میل کمتری به خوردن دیگر غذاهای شیرین و چاق‌کننده خواهد داشت.

همچنین بخوانید: 12 نکته طلایی برای تشویق سالمند به پذیرش پرستار سالمند

مراقبت از سالمندان و رژیم غذایی آن‌ها

در این مطلب درباره تغذیه و مواد غذایی موردنیاز سالمندان صحبت کردیم و شما را با برنامه غذایی سالمندان برای یک زندگی سالم آشنا نمودیم. تغذیه سالمندان باید کلیه مواد مغذی را تامین کرده و بدن را تقویت کند تا در مقابل بیماری‌ها مقاوم شود. اغلب خانواده‌ها به دلیل مشغله‌های مختلف نمی‌توانند به طور مدام از عزیز سالمند خود مراقب کرده و بر تغذیه او نظارت کنند، در این شرایط بهترین راه کمک گرفتن از یک پرستار سالمند است. موسسه خدمات پرستاری سفیر آرامش با پرستاران سالمند و بیمار حرفه‌ای همکاری داشته و آماده است تا بهتربن پرستار را به منزل شما اعزام کند.

سوالات متداول

گروه های غذایی سالمندان شامل چه مواردی است؟

سالمندان باید به میزان کافی از گروه‌های مواد لبنی، میوه و سبزیجات، غلات و مایعات مصرف کنند تا نیاز بدن به مواد مغذی مختلف تامین شود.

چرا در سالمندان تغذیه اهمیت بیشتری دارد؟

سالمندان معمولا اشتهای کمتری به غذا خوردن داشته و از سوی دیگر بدن ضعیف‌تری دارند. به همین دلیل در این گروه سنی تغذیه باید نیاز بدن به مواد مغذی را تامین کرده و سالم باشد تا از ابتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون جلوگیری کند.

علت مشکلات تغذیه‌ای در سالمندان چیست؟

در سالمندان عواملی همچون بیماری‌ها، مواد غذایی آلوده، مشکلات اقتصادی خانواده، خرابی دندان‌ها و مشکلات روحی موجب می‌شود تا مشکلات تغذیه‌ای بروز کنند.

چگونه می‌توان بر تغذیه سالمندان نظارت داشت؟

اعضای خانواده با تهیه یک برنامه غذایی سالم می‌توانند بر تغذیه سالمندان نظارت کنند. همچنین یک پرستار سالمند نیز به طور حرفه‌ای می‌تواند تغذیه سالمندان را بررسی کند.