در مواقع سوختگی باید سریعا به دنبال کمک‌های پزشکی باشید. اقداماتی جهت رفع و درمان فرد آسیب دیده شستن دست زیر آب بیش از حد داغ تا ریخته شدن اتفاقی فنجان چای یا قهوه، سوختگی ها خطرات احتمالی هستند. تاول و سوختگی آب داغ و مایعات، بعضی از رایج ترین حوادث دوران کودکی هستند. خصوصا نوزادان و کودکان خردسال در خطر هستند. آنها کنجکاو، کوچک و دارای پوست حساسی هستند که نیاز حفاظت بیشتری دارد. اگر چه بعضی سوختگی های جزئی باعث ایجاد نگرانی نمی‌شوند و می‌توانند درمان شوند، اما دیگر سوختگی های جدی‌تر مراقبت های پزشکی نیاز دارند.
انجام برخی اقدامات ساده برای ایجاد امنیت بیشتر می تواند بسیاری از سوختگی ها را جلوگیری کند. پرستار کودک می‌تواند با رعایت یا گوشزد آن به والدین محیط امن‌تری برای کودک فراهم آورد. برای هر سوختگی کودک که به نظر می رسد بیش از 10٪ از بدن را پوشش می‌دهد، پرستار درخواست کمک های پزشکی کند. هم‌چنین از یخ یا کمپرس های مرطوب استفاده نکند زیرا می‌تواند دمای بدن کودک را کاهش دهد. در عوض، منطقه را با یک پارچه تمیز، نرم و یا حوله بپوشاند. سوختگی از آتش، سیم یا پریز برق یا ماده شیمیایی ناشی شده باشد. سوزش روی صورت، پوست سر، دست ها، سطوح مفصلی یا اندام تناسلی است.
پیشنهاد مقاله : مراقبت از نوزاد دارای زردی در منزل، علت، علائم و روش های مراقبتی
علل ایجاد سوختگی در کودکان
اولین قدمی که پرستار کودک در راه کمک برای جلوگیری از سوختگی کودکان بردارد، شناخت علل ایجاد سوختگی است:
- سوختگی در اثر مایعات و بخار، متهم ردیف اول علل سوختگی (از بخار آب، آب داغ حمام، فنجان های قهوه یا چای برگشته رو کودک، غذای داغ و غیره)
- تماس با شعله یا وسایل داغ (مانند اجاق، شومینه، بخاری، اتو و غیره)
- سوختگی شیمیایی (از قورت دادن چیزی مانند باتری ساعت تا ریختن مواد شیمیایی مانند سفید کننده روی پوست)
- سوختگی الکتریکی (از گاز گرفتن سیم برق تا فرو کردن انگشت یا اشیا در پریز برق و غیره)
- آفتاب سوختگی
انواع سوختگی
سوختگی ها عموما به صورت درجه اول، دوم و سوم، بسته به اینکه سوختگی چقدر نامساعد است، دسته بندی می‌شوند. هر یک از آسیب های فوق می‌تواند هر یک از این سه نوع سوختگی را ایجاد کند. نوع سوختگی و علت آن مشخص خواهد کرد که سوختگی چگونه درمان شود. پرستار کودک هوشیار باشد که همه سوختگی ها باید به سرعت درمان شوند تا دمای بخش سوخته کاهش یابد و آسیب به پوست و بافت های زیرین (اگر سوختگی شدید باشد) به حداقل برساند.
سوختگی درجه اول
این سوختگی خفیف تر از هر سه نوع است و به لایه های سطحی پوست محدود می‌شود:
- علائم و نشانه ها: این سوختگی باعث قرمزی، درد و تورم جزئی می شود. پوست بدون تاول و خشک است.
- زمان بهبودی: پرستار کودک سوختگی می‌تواند انتظار داشته باشد در حدود 3 تا 6 روز زخم بهبود یابد
- لایه سطحی پوستی روی سوختگی ممکن است در 1 یا 2 روز بیافتد.
کودک را از منبع گرما دور کنید. لباس را از ناحیه سوخته فورا بردارید، روی ناحیه‌ی سوخته آب خنک (نه سرد) بگیرید (اگر آب در دسترس نیست هر مایع سرد، خوردنی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد) یا یک کمپرس تمیز و سرد را روی سوختگی برای حدود 3-5 دقیقه نگه دارید (از یخ استفاده نکند، زیرا ممکن است باعث صدمه‌ی بیشتر به پوست آسیب دیده شود).
مراقبین نباید کره، گریس، پودر یا سایر داروهای دیگر را روی سوختگی بگذارید، زیرا این‌ها می توانند باعث عمیق‌تر شدن شوند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. ژل یا کرم آلوئه را به منطقه آسیب دیده اعمال کنید. این کار می‌تواند چند بار در طول روز انجام شود. استامینوفن یا ایبوپروفن برای درد به کودک بدهید. با توجه به سن یا وزن کودک، پرستار کودک به دستورالعمل‌های میزان استفاده بر روی برچسب مراجعه کند. اگر ناحیه تحت تأثیر کوچک باشد (اندازه یک سکه یا کوچکتر)، آن را تمیز نگه دارد.
هم‌چنین می‌توانید آن را با گاز یا باند استرلیزه برای 24 ساعت آینده محافظت کنید (اما از باند چسبنده مثل چسب زخم در کودکان خردسال استفاده نکنید، زیرا می‌تواند خطر خفگی زخم را ایجاد کند).
سوختگی درجه دوم
سوختگی های درجه دوم جدی تر هستند و لایه های پوستی زیرین تر را شامل می شوند:
- علائم و نشانه ها: این سوختگی باعث ایجاد تاول، درد شدید و قرمزی می شود.
- گاهی اوقات تاول باز می‌شود و ناحیه مرطوب با رنگ صورتی مایل به رنگ آلبالویی به نظر می رسد.
- زمان بهبودی: بسته به شدت سوختگی متفاوت است. می تواند تا 3 هفته یا بیشتر طول بکشد.
سوختگی درجه سوم
پرستار کودک سوختگی باید نسبت به این نوع سوختگی حساس باشد چرا که سوختگی های درجه سوم جدی ترین نوع سوختگی هستند تمام لایه های پوست و بافت زیر را شامل می شوند:
- علائم و نشانه ها: سطح پوست خشک به نظر می‌رسد و می تواند سفید، چرمی، قهوه ای یا نیم سوخته (ذغالی) باشد.
- ممکن است درد کم یا بدون درد باشد و یا ممکن است ناحیه در ابتدا در اثر آسیب عصبی بی حس باشد.
- زمان بهبودی: زمان بهبودی بستگی به شدت سوختگی دارد.
- سوختگی های درجه سوم (سوختگی کاملا ضخیم خوانده می‌شود) احتمالا به پیوند پوست نیاز دارد،
- که در آن پوست سالم از قسمت دیگری از بدن گرفته شده و با جراحی روی زخم قرار می گیرد تا به بهبود زخم کمک کند.
در سوختگی های درجه دوم و سوم با اورژانس تماس بگیرید و این مراحل را تا رسیدن نیرو های امداد دنبال کنید: کودک را خوابیده نگه دارد به صورتی که ناحیه سوخته بالا باشد. دستورالعمل ها برای سوختگی درجه اول را دنبال کنید. به جز لباس هایی که به پوست گیر کرده اند، (در صورت ایجاد تورم پس از صدمه دیدن کودک) تمام جواهرات و لباس‌ها را از اطراف ناحیه‌ی سوخته بردارید.
اگر والدین و یا پرستار کودک برای برداشتن لباس‌ها دچار مشکل است، ممکن است لازم باشد آنها را ببرید یا منتظر بمانید تا کمک پزشکی برسد. پرستار کودک هیچ تاولی را نترکاند. پرستار به ناحیه‌ی سوخته حداقل برای 3 تا 5 دقیقه آب خنک اعمال کنید، سپس ناحیه را با لباس یا پارچه تمیز و خشک بپوشانید تا زمانی که کمک برسد.
سوختگی کودک با شعله آتش
شعله های آتش را با غلتیدن کودک روی زمین خاموش کنید. کودک را با پتو یا ژاکت بپوشانید. پرستار لباس های گران‌بها مانند هر نوع طلا و جواهر را از اطراف منطقه سوزان بردارید. سریعا با اورژانس تماس بگیرید و سپس دستورالعمل های سوختگی های درجه دوم و سوم را دنبال کنید.
سوختگی کودک با تجهیزات الکتریکی و شیمیایی
اطمینان حاصل کنید که قبل از دست زدن به کودک، او با منبع برق تماس نداشته باشد، وگرنه ممکن است خود شما نیز دچار برق گرفتگی شوید. برای سوختگی با مواد شیمیایی، برای نگهدار از کودک ناحیه دچار سوختگی را با مقدار زیادی آب در 5 دقیقه یا بیشتر بشوید. اگر منطقه سوزانده شده بزرگ است، از یک وان، دوش، سطل آب یا یک شیلنگ آب استفاده کنید.
قبل از شروع رفع سوختگی با آب، هیچ کدام از لباس های کودک خود را برندارید. همراه با شستن سوختگی، می‌توانید لباس را از ناحیه دچار سوختگی بردارید. اگر مساحت سوزانده شده از یک ماده شیمیایی کوچک باشد، سفیر آرامش از کودک برای 10 تا 20 دقیقه دیگر شستن با فشار آب زیاد را ادامه دهد، از گاز یا باند استریل برای بستن زخم استفاده کنید و با پزشک خانواده تماس بگیرید.
سوختگی‌های دهان و یا چشم ها با مواد شیمیایی پس از شستشو با فشار زیاد آب، نیازمندِ بررسی فوری پزشکی است. اگرچه هر دو سوختگی های شیمیایی و الکتریکی ممکن است همیشه قابل مشاهده نباشند، زیرا ممکن است آسیب های بالقوه ای به اندام های داخلی وارد شوید.
سخن پایانی
علائم ممکن است بسته به نوع و شدت سوختگی و علت آن متفاوت باشد. اگر نگهدار کودک فکر می کند که کودک یک ماده شیمیایی یا یک شی که می تواند مضر باشد (به عنوان مثال، یک باتری ساعت) را بلعیده است، ابتدا به کنترل سم و سپس به بخش اورژانس مراجعه کند. مفید است که پرستار بداند که کودک چه محصول شیمیایی را فرو برده یا در معرض آن قرار داشته است. ممکن است لازم باشد که آن را با خود به بیمارستان منتقل کند. نگهدار کودک فکر می‌کند که کودک دچار سوختگی درجه دوم یا سوم شده است. ناحیه دچار سوختگی بزرگ است (5-8 سانتی متر قطر)، حتی اگر به نظر می رسد یک سوختگی جزئی است.
